Biden đề nghị ngưng thu thuế xăng liên bang ba tháng

Giá xăng tại một trạm Shell ở Hercules, California ngày thứ Tư, June 22 tháng 6, 2022, cùng ngày Tổng Thống Joe Biden kêu gọi Quốc Hội tạm ngưng thu thuế xăng liên bang trong ba tháng. (David Paul Morris/ Bloomberg via Getty Images)

Nhằm giúp giảm giá xăng đang ở mức cao kỷ lục, hôm thứ Tư Tổng Thống Joe Biden đã kêu gọi Quốc Hội ngưng thu thuế liên bang trên xăng và dầu diesel trong ba tháng. Đề nghị của ông Biden không chỉ nhằm giảm bớt áp lực tài chính của giá xăng đối với người dân, nhưng cũng cho thấy áp lực chính trị trước cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng Mười Một năm nay.

Ông cũng đang kêu gọi các tiểu bang ngưng thu thuế xăng tiểu bang hoặc cung cấp các khoản hỗ trợ tương tự, vì thuế này trung bình là 30 xu/gallon. Ông Biden nói hôm thứ Tư, "Hôm nay tôi kêu gọi Quốc Hội ngưng thuế xăng liên bang trong 90 ngày tới, thời điểm mùa hè và mùa du lịch bận rộn."

Vấn đề là thuế liên bang chỉ 18.4 cent/gallon cho xăng và 24.4 cent/gallon cho diesel. Nếu khoản tiền này được bớt cho người tiêu thụ, người Mỹ sẽ tiết kiệm được khoảng 3.6% và giá xăng trung bình sẽ là khoảng $5 đô la một gallon trên toàn quốc. Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế và lập pháp của cả hai bên đều tỏ ra hoài nghi ý tưởng này, cho rằng nó sẽ không giúp ích được gì nhiều cho người tiêu thụ và thậm chí có thể làm tăng nhu cầu.

Bà Chủ Tịch Hạ Viện Nancy Pelosi đã không đề cập đến việc ông Biden kêu gọi ngưng thuế xăng, và Dân Biểu Peter DeFazio, chủ tịch Ủy Ban Giao Thông và Cơ Sở Hạ Tầng của Hạ Viện, nêu lo ngại về đề nghị này.

DeFazio cho biết trong một tuyên bố, "Mặc dù có mục đích tốt, chính sách này sẽ chỉ đạt được mức hỗ trợ nhỏ trong khi gây ra lỗ hổng $10 tỷ đô la trong Quỹ Tín Thác Xa Lộ cần thiết nếu chúng ta muốn tiếp tục sửa chữa những cây cầu đổ nát, giải quyết tình trạng tăng tử vong giao thông, và xây dựng một hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại. Hơn nữa, việc kêu gọi chính quyền tiểu bang ngưng thu thuế xăng sẽ làm suy yếu tác động của Luật Cơ Sở Hạ Tầng được lòng cả hai đảng, vì sẽ giảm ngân quỹ dành cho các tiểu bang để chi cho việc cải thiện cơ sở hạ tầng."

Đảng Cộng Hòa còn chỉ trích nhiều hơn so với Dân Chủ. Nghị Sĩ John Thune nói đề nghị này sẽ "chết trước khi đến” Thượng Viện, và Nghị Sĩ John Barrasso gọi đây là “lời cầu kinh khi tuyệt vọng."

Trước đây ông Barack Obama, trong cuộc tranh cử tổng thống năm 2008, từng gọi đề nghị này là một "mánh lới quảng cáo" cho phép các chính trị gia "nói rằng họ đã làm được điều gì đó." Ông cũng cảnh cáo rằng các công ty dầu mỏ có thể bù đắp khoản giảm thuế bằng cách tăng giá.

Nữ Bộ Trưởng Năng Lượng Jennifer Granholm công nhận rằng 18 xu, nếu người tiêu dùng thực sự được toàn thể mức giảm đó, là một "số tiền khiêm tốn." Nhưng điều đó nên được kết hợp với việc giảm thuế xăng của chính phủ và giảm giá từ các công ty dầu khí, bà nói.

Hôm thứ Tư, ông Biden kêu gọi các công ty chuyển con số tiết kiệm này cho người tiêu thụ, mặc dù chính quyền liên bang không có quyền thực thi điều này. Quốc Hội mới có thể ra luật. Tổng thống không có quyền.

"Tôi kêu gọi các công ty chuyển từng xu của mức giảm 18 xu này cho người tiêu dùng," tổng thống nói. "Không có thời gian để trục lợi."

Giá xăng cao là mối đe dọa căn bản cho tham vọng bầu cử và chính sách của ông Biden. Nó khiến niềm tin vào nền kinh tế giảm mạnh, báo hiệu không tốt cho việc bảo vệ quyền kiểm soát Hạ Viện và Thượng Viện của đảng Dân Chủ vào tháng 11.

Những nỗ lực trong quá khứ của tổng thống nhằm cắt giảm giá xăng – như việc xả cảng dầu từ nguồn dự trữ chiến lược của chính quyền và pha trộn ethanol nhiều hơn vào mùa hè này - đã không mang lại hiệu quả, dẫn đến ý tưởng về việc giảm thuế xăng.

Ông Biden đã nhìn nhận giá xăng đã làm hao mòn sự nhiệt tình của công chúng trong khi ông đang cố gắng thuyết phục mọi người rằng Hoa Kỳ vẫn có thể hướng tới một tương lai năng lượng sạch. Trong một cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn AP vào tuần trước, ông mô tả một đất nước đã bị hằn vết sẹo tâm lý do đại dịch coronavirus, nay phải lo lắng về việc làm thế nào để đủ tiền mua xăng, thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác.

"Nếu bạn để ý, cho đến khi giá xăng bắt đầu tăng," ông Biden nói, "mọi thứ đã đỡ hơn nhiều, họ lạc quan hơn nhiều."

Có rất ít việc tổng thống có thể làm để ảnh hưởng đến giá xăng, thứ giá ấn định do thị trường toàn cầu, các công ty hoạt động vì lợi nhuận, nhu cầu của người tiêu dùng và dư chấn từ cuộc xâm lược Ukraine của Nga và các lệnh cấm vận sau đó.

Vấn đề căn bản là sự thiếu hụt dầu từ mỏ và các nhà máy lọc dầu sản xuất, một thử thách mà giảm thuế không nhất thiết khắc phục được. Ông Biden bảo vệ quyết định ủng hộ Ukraine và áp đặt các hạn chế đối với Nga.

"Chúng ta có thể đã làm ngơ trước những cách giết người của Putin, và giá xăng sẽ không tăng đột biến như hiện nay," Tổng Thống Biden nói. "Tôi tin rằng điều đó sai. Tôi tin khi đó và tôi tin bây giờ, thế giới tự do không có sự lựa chọn."

Mark Zandi, kinh tế trưởng tại Moody's Analytics, ước tính rằng phần lớn lạm phát 8.6% trong 12 tháng qua ở Hoa Kỳ là vì giá hàng hóa tăng cao do sự xâm lăng của Nga và sự gián đoạn liên tục từ coronavirus.

"Trong thời gian ngắn trước mắt, điều quan trọng là phải ngăn chặn sự gia tăng giá dầu", Zandi nói vào tuần trước, gợi ý rằng Saudi Arabia, United Arab Emirates và thỏa thuận hạt nhân với Iran có thể giúp tăng nguồn cung và hạ giá.

Các nhà lập pháp đảng Cộng Hòa đã tìm cách đổ lỗi nhiều hơn cho tổng thống, nói rằng ông đã tạo ra một môi trường không tốt cho các nhà sản xuất dầu trong nước, khiến sản lượng của họ ở dưới mức trước đại dịch.

Lãnh đạo đảng Cộng Hòa tại Thượng Viện Mitch McConnell đã chế nhạo ý tưởng về giảm thuế xăng trong một bài phát biểu vào tháng Hai. Ông nói, “Họ đã dành cả năm trời để tạo ra cuộc chiến trên giá năng lượng phải chăng của Mỹ, và giờ họ muốn sử dụng một cả đống tiền thuế của người dân để che giấu hậu quả.”

Bà Pelosi, trước đây đã cho thấy Washington sẽ phải tìm cách trả tiền lại cho việc giảm thuế, nói rằng các khoản tiền này sẽ từ quỹ Highway Trust. "Câu hỏi đặt ra là," bà nói vào thời điểm đó, "Liệu có đáng phải đi lấy tiền, rồi quay trở lại trang trải khoản thiếu hụt và quỹ ủy thác, để tạo ra lợi thế cho các công ty dầu lớn?"

Các viên chức chính quyền vẫn cho rằng cái giá $10 tỷ đô la của việc giảm thuế xăng sẽ được thanh toán và Quỹ Tín Thác Xa Lộ vẫn an toàn, mặc dù thuế xăng tạo ra một nguồn thu đáng kể cho quỹ. Họ không nêu rõ một nguồn thu nhập mới nào.

Tổng thống cũng đã kêu gọi các công ty năng lượng chấp nhận tỷ suất lợi nhuận thấp hơn để tăng sản lượng dầu và công suất lọc dầu cho xăng. Điều này đã làm gia tăng căng thẳng với các nhà sản xuất dầu. Ông Biden đã phán xét rằng các công ty đang kiếm được "nhiều tiền hơn cả Chúa." Điều đó đã khởi đầu cho một chuỗi sự việc, trong đó người đứng đầu Chevron, Michael Wirth, đã gửi một lá thư tới Tòa Bạch Ốc nói rằng chính quyền "phần lớn đã tìm cách chỉ trích, và đôi khi là phỉ báng ngành công nghiệp của chúng tôi."

Khi được hỏi về bức thư, ông Biden nói, "Ông ấy quá nhạy cảm. Tôi không biết tình cảm của họ dễ bị tổn thương nhanh chóng như vậy."

Các công ty năng lượng dự kiến gặp bà Bộ Trưởng Năng Lượng Granholm vào thứ Năm để thảo luận về cách tăng nguồn cung cấp.

Tuy nhiên, Tòa Bạch Ốc đã nói hôm thứ Tư, "Hoa Kỳ đã sản xuất nhiều dầu hơn trong năm đầu tiên của chính quyền này so với hai năm đầu tiên của chính quyền trước đó và đang trên đà thiết lập các kỷ lục mới vào năm tới. "