Ong biết chích ngừa tự nhiên cho con mới đẻ

Khi nói đến việc chích ngừa cho những con ong sơ sinh, loài ong không có một sự lựa chọn nào cả: chúng chủng ngừa một cách tự nhiên cho ong con mới đẻ, chống lại các bệnh tật hiện hữu trong môi trường của chúng.

Các nhà nghiên cứu từ các trường đại học Arizona State University, University of Helsinki, University of Jyvaskyla và Đại Học Các Khoa Học Sự Sống Na Uy, đã nghiên cứu một protein trong máu của ong, gọi là vitellogenin.

Các nhà khoa học đã tìm thấy rằng protein này đóng một vai trò quan trọng, nhưng trước đây vai trò của nó không được biết, trong việc bảo vệ ong mới đẻ chống lại bệnh trong thiên nhiên.

Gro Amdam, một giáo sư của trường Các Khoa Học Sự Sống, thuộc Arizona State University, nói, “Tiến trình ong truyền khả năng miễn dịch cho ong con mới đẻ cho đến nay là một bí ẩn lớn. Điều mà chúng tôi đã tìm thấy là tiến trình ấy cũng đơn giản như việc ăn uống.”

Amdam, đồng tác giả của bài nghiên cứu đăng trên tạp chí PLOS Pathogens, nói, “Việc khám phá kỳ diệu của chúng tôi đã có được là nhờ 15 năm nghiên cứu căn bản về vitellogenin.”

Trong một bầy ong mật, con ong chúa hiếm khi rời khỏi tổ, vì vậy những con ong thợ phải mang thức ăn cho ong chúa. Những con ong kiếm thức ăn có thể thu lấy các chất gây bệnh trong môi trường, trong khi thu thập phấn hoa và mật hoa.

Lúc trở về tổ, ong thợ sử dụng chính thứ phấn hoa này để tạo ra “sữa ong chúa.” Đây là một loại thực phẩm được làm ra chỉ dành cho ong chúa mà thôi. Thức ăn này có chứa những vi khuẩn từ môi trường bên ngoài.

Sau khi ăn những vi khuẩn đó, các chất gây bệnh được tiêu hóa trong ruột, và chuyển tới khoang cơ thể. Ở đó, những chất ấy được lưu trữ trong “thể chất béo” của ong chúa. Đây là một cơ quan tương tự như một lá gan.

Những mảnh của vi khuẩn này sau đó được ràng buộc với vitellogenin, một loại protein, được chở thông qua máu đến những trứng đang phát triển. Nhờ điều này, ong mới đẻ được “tiêm chủng,” và hệ thống miễn dịch của chúng được chuẩn bị tốt hơn, để chống lại những thứ bệnh được tìm thấy trong môi trường khi chúng được sinh ra.

Vitellogenin là loại protein mang những tín hiệu biệt tiếp (priming) miễn dịch. Đây là điều mà cho đến nay các nhà nghiên cứu không biết.

Mặc dù ong tiêm chủng cho ong mới đẻ để ngừa một số bệnh, nhưng có nhiều chất gây bệnh làm chết người, và các côn trùng không thể chống lại những thứ bệnh ấy. Bây giờ các nhà nghiên cứu hiểu được cách thức ong chích ngừa cho ong mới sinh. Điều này mở ra cánh cửa để tạo ra thuốc chủng ăn được và tự nhiên đầu tiên cho các côn trùng.

Đồng tác giả Dalial Freitak, một nhà nghiên cứu hậu tiến sĩ tại Đại Học Helsinki, nói, “Chúng tôi đang sáng chế một cách thức để tạo ra một loại thuốc chủng vô hại, và đưa những thuốc ấy vào các tổ ong, thông qua một hợp chất mà những con ong sẽ ăn. Sau đó, chúng sẽ có thể ngăn chặn được bệnh.”
Con người lệ thuộc vào loài ong và những thứ côn trùng thụ phấn khác, để có được một phần rất lớn của nguồn cung cấp thực phẩm. Thuốc chủng côn trùng có thể đóng một vai trò quan trọng, trong việc giúp chống lại chứng rối loạn sụp đổ tổ ong, ngoài việc chống lại nhiều thứ bệnh khác nhau, theo các nhà nghiên cứu cho biết.

Việc khám phá này có thể có lợi ích sâu rộng cho các loài khác, cũng như có những tác động tích cực đáng kể đến việc sản xuất lương thực. Tất cả các loài đẻ trứng, trong số đó cá, gia cầm, bò sát, lưỡng cư và côn trùng, đều có vitellogenin trong cơ thể của chúng, theo các nhà nghiên cứu cho biết thêm.