Phát hiện tiểu hành tinh có vành đai bao quanh

 

Sao Thổ Tinh và một số hành tinh khác đã không còn đơn độc. Các nhà khoa học vừa tìm ra một tiểu hành tinh có vành đai thiên thạch bao quanh, kéo dài thêm một ít cho danh sách ngắn liệt kê của các thiên thể có vành đai trong Thái dương hệ của chúng ta. Tiểu hành tinh Chariklo xa xôi có quỹ đạo nằm giữa Thổ Tinh và Thiên Vương Tinh, ở rìa ngoài Thái dương hệ. Các nhà nghiên cứu đã công bố kết quả này trên tạp chí Nature, cho thấy bằng chứng về những vành đai chung quanh Chariklo.

Tác giả chính Felipe Braga-Ribas, của đài thiên văn Observatorio Nacional/MCTI ở Rio de Janeiro, nói rằng khám phá này là một điều hoàn toàn bất ngờ. Trong một văn bản, ông nói: “Chúng tôi đã không tìm kiếm vành đai, và không nghĩ rằng các thiên thể nhỏ như Chariklo lại có những chiếc vành đai bao quanh”.

Chariklo khá nhỏ – đường kính 250 cây số (150 dặm). Nó được phân loại như là một “nhân mã”, tức là một thiên thể có một quỹ đạo không ổn định và giao thoa với các quỹ đạo của những hành tinh khổng lồ. Những con nhân mã (centaur) trong thần thoại đều có những nét giống cả người lẫn ngựa, trong khi các nhân mã trong Thái dương hệ có thể có những đặc tính của cả sao chổi lẫn tiểu hành tinh. Tiểu hành tinh Chariklo chỉ là thiên thể thứ 5 của Thái dương hệ, được phát giác là có các vành đai chung quanh. Mộc Tinh, Thổ Tinh, Thiên Vương Tinh và Hải Vương Tinh cũng có những vành đai bao bọc.

Các viễn vọng kính tại bảy địa điểm khác nhau, trong số đó có địa điểm La Silla ở Chile của Đài Thiên Văn Nam Âu Châu ở Chile, đã nhìn thấy một ngôi sao dường như biến mất trong một vài giây, vào hôm 3 tháng 6 năm 2013. Điều này xảy ra vì ánh sáng của ngôi sao ấy đã bị che khuất bởi Chariklo. Độ sáng của ngôi sao cũng giảm đi một vài giây trước khi và sau khi xảy ra vụ ngăn chặn ánh sáng chính. Các nhà thiên văn học đã khám phá ra rằng các vành đai này là nguyên ngân gây ra vụ ánh sáng bị chặn, và họ đã tính toán kích thước, hình dáng và định hướng của các vòng tròn.

Hai vành đai quay quanh tiểu hành tinh đều tương đối hẹp: 7 cây số và 3 cây số. Chúng nằm cách nhau 9 cây số. Các nhà khoa học đang gọi hai vành đai này một cách không chính thức là Oiapoque và Chui, đặt theo tên hai con sông ở gần chóp phía bắc và phía nam của Brazil. Thông thường, chính các vành đai này trong một thời gian dài sẽ hình thành mặt trăng quay quanh hành tin.