Cha kể chuyện cứu vợ và hai con trai bị đắm, từng mơ ước đến Canada

ISTANBUL - Thảm kịch của những người tị nạn tìm đường đến Âu Châu đã gây chấn động lương tâm thế giới qua hai tấm ảnh được phổ biến, một tấm cho thấy xác một bé trai nằm úp mặt trên bãi biển, và tấm thứ nhì là một cảnh sát viên Thổ Nhĩ Kỳ đang bế xác của em với hai chân đong đưa trên tay của viên cảnh sát.
Trong vòng một ngày, người ta được biết xác là em Aylan Kurdi và đứa anh tên Galip cũng cùng chung số phận. Hai em là người tị nạn Kurd từ Syria. Vụ hai em bị chết đuối ở ngoài khơi Thổ Nhĩ Kỳ, xác trôi vào một bãi biển đã gây xúc động cho cả thế giới. Hôm thứ Năm, người cha của hai em nói rằng gia đình ông đã phải trả hơn $2,000 Mỹ kim cho những kẻ chở lậu người, để có một chuyến hải hành đến một hòn đảo Hy Lạp, trong một chiếc thuyền dài khoảng 5 mét. Nhưng những cơn sóng cao gần hai mét đã nhanh chóng đánh lật úp chiếc thuyền. Vợ ông cũng bị chết đuối.
Người cha là ông Abdullah Kurdi, 40 tuổi, một người Kurd ở Syria, từ thị trấn Kobani gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Ông nói, “Những con sóng rất cao, thuyền bắt đầu tròng trành lắc lư. Chúng tôi kinh sợ. Tôi lao tới mấy đứa con và vợ của tôi khi thuyền lật úp xuống. Và trong một giây, chúng tôi đều bị chìm xuống nước.”
Ông Kurdi cho biết từ lâu gia đình ông đã tìm cách di cư sang Canada. Ông nói trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại, được sắp xếp bởi các viên chức địa phương từ tỉnh Mugla của Thổ Nhĩ Kỳ. Tại đây ông hoàn tất thủ tục giấy tờ để nhận xác của vợ, Rehan, 27 tuổi, của hai con, Galip, 5 tuổi và Aylan, 3 tuổi. Các thi thể được đưa về lại Kobani để làm tang lễ.
Những tấm ảnh chụp xác của bé Aylan, 3 tuổi, nằm úp mặt xuống bãi cát, trên một bãi biển Thổ Nhĩ Kỳ, đã được lưu hành rộng rãi trên các phương tiện truyền thông xã hội vào hôm thứ Tư. Những hình ảnh này làm cho người ta thêm phẫn nộ và thất vọng, về việc Âu Châu không làm gì trong việc giúp đỡ các gia đình tuyệt vọng, từ Syria và những nơi khác ở Trung Đông và Bắc Phi, chạy trốn chiến tranh và tình trạng nhiễu nhương ở đất nước của họ.
Nén lại cảm xúc khi nói, ông Kurdi mô tả ông đã vùng vẫy bơi quanh để tìm kiếm hai đứa con, trong lúc vợ ông bám vào chiếc thuyền bị lật úp.
Ông nói, “Tôi bắt đầu đẩy các cháu lên mặt nước, để cho các cháu có thể thở được. Tôi phải chuyển tay từ cháu này sang cháu kia. Tôi nghĩ rằng chúng tôi ở trong nước trong ba giờ đồng hồ, tìm cách sống sót.”
Ông kể, ông phải nhìn một cách bất lực khi một đứa con bị kiệt sức và chết đuối. Sau đó ông đẩy đứa con kia về phía vợ ông, “để cho cháu ít nhất có thể giữ cho đầu ngước lên.”
Có lúc quá xúc động, ông Kurdi nói, “Tôi muốn thấy hai con một lần nữa và sống với các con suốt đời.”
Hôm thứ Năm, các thông tấn xã Thổ Nhĩ Kỳ loan tin rằng cảnh sát đã bắt bốn người Syria. Những người này bị nghi ngờ dính líu trong việc sắp xếp chuyến đi của chiếc thuyền bị lật úp của gia đình ông Kurdi. Tính cả thảy, có 12 người bị chết đuối trong vụ thuyền lật.
Hôm thứ Năm, tin tức từ Canada cho biết rằng một dân biểu và người chị của ông Kurdi đã tìm cách, nhưng không thành công, để sắp xếp cho gia đình này di cư trước đó trong năm nay.
Người chị là Teema Kurdi, di cư sang ở Canada cách đây 20 năm. Bà nói với báo Ottawa Citizen rằng bà đã nộp đơn xin một visa, cho phép hai đứa trẻ và cha mẹ của các cháu đến Canada, với tư cách là những người tị nạn được bảo trợ.
“Tôi đã tìm cách bảo trợ cho họ. Tôi có những người bạn và hàng xóm của tôi đã giúp tôi với những khoản tiền gởi ngân hàng. Nhưng chúng tôi không thể đưa họ đi, và đó là lý do tại sao họ lên ghe,” bà Kurdi nói.
Bà là thợ làm tóc, sống ở ngoại ô Vancouver, British Columbia. Bà nói với tờ báo, “Thậm chí tôi còn trả tiền thuê nhà cho họ ở Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng cách thức người ta đối xử với những người Syria ở đó thì thật là khủng khiếp.”
Ông Fin Donnelly là dân biểu tại quốc hội địa phương trong vùng của bà Kurdi. Ông nói với hãng thông tấn Canada CBC rằng sau khi gặp bà Kurdi trong tháng Ba, ông trao tận tay một bức thư gửi cho Bộ Trưởng Quốc Tịch và Di Trú Chris Alexander. Lá thư kêu gọi cho phép gia đình ông Kurdi được vào Canada càng sớm càng tốt. Ông Donnelly nói rằng bà Kurdi cũng đã tìm cách bảo trợ cho một trong số các anh em trai và gia đình của bà.
Ông Donnelly, một thành viên của phe đối lập Đảng Tân Dân Chủ, nói, “Tôi đã chuyển thư cho bộ trưởng, và rồi chẳng thấy gì cả. Chúng tôi cứ chờ đợi và chờ đợi, và chúng tôi không thấy có hồi âm nào.”
Nhật báo The Ottawa Citizen cho biết các đơn xin visa đều bị từ chối trong tháng Sáu, vì Liên Hiệp Quốc đã không tuyên bố những gia đình ấy là những người tị nạn, và vì chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã từ chối, không cấp cho họ visa xuất cảnh.