Có nên thêm đá vào máy lạnh Swamp Cooler?

Bài VŨ HẰNG
                        Swamp Coolers có nhiều design đẹp mắt, như kiểu máy Luma Comfort trên đây

Câu trả lời mà ai trong chúng ta cũng biết là “Nên! Nên thêm đá,” trừ khi đó là … những viên đá cục lấy ngoài đường. Lý do là vì đá lạnh (ice cubes) sẽ làm cho nước trong máy trở nên lạnh hơn, từ đó hơi gió thổi ra sẽ mát hơn. Chả thế mà nhiều Swamp Coolers dành riêng một khoang ngay trên đỉnh hoặc ở dưới đáy của máy, để chứa những viên đá cục chúng ta lấy ra từ trong Freezer bỏ vào. Thậm chí, có nhà sản xuất còn ân cần hơn: Khách hàng mua Swamp Coolers lại được tặng thêm 2 “túi gel” (gel pack) mang về bỏ vào tủ đá lấy hơi lạnh, sau đó cho vào khoang Cooler để tăng cường hiệu quả của máy.
Làm như vậy xem ra rất hợp lý. Nhưng cái việc dễ dàng ấy, nói thực lòng với các bạn, Hằng không làm được. Lý do là vì… lười! Đúng ra em có thêm đá lạnh cho máy, nhưng chỉ làm được trong mấy tuần lễ đầu tiên khi mới rước máy về nhà rồi thôi. Ông xã em biết vậy đã chẳng giúp mình lại còn lợi dụng để chọc quê: “Bà thì cái gì cũng chỉ được vài ngày là chán. May mà tôi chưa bị…” A! cái lão già này, làm gì cũng không bỏ lỡ dịp để châm chọc! Nhưng nghĩ lại, ổng nói cũng không oan, và cái nhận xét đó cứ làm cho em áy náy hoài: “Chẳng lẽ một việc dễ dàng và ích lợi như vậy mà mình không chịu làm cho chồng con được mát mặt hơn?”

      Swamp cooler làm việc chủ yếu nhờ sự bốc hơi: Khí nóng được hút vào (từ bên trái) làm nước bốc hơi, trở                                                     thành khí lạnh được thổi ra (bên phải).

Cho đến một ngày gặp lại cô giáo. Nghe cô bảo rằng, “Bỏ thêm đá lạnh vào Swamp Cooler chẳng cần thiết. Không bỏ vào thì tốt hơn!” thì em mới ngã ngửa: Thực là một bật mí kinh hoàng. Cô giáo giải thích như sau:
Đúng, luồng gió thổi qua những viên đá lạnh sẽ mát hơn, làm cho mình dễ chịu hơn với điều kiện mình phải đứng ngay trước máy để hưởng làn gió ấy, giống như một cái quạt máy thường. Nhưng swamp cooler không phải chỉ phục vụ những người nằm trong tầm quạt của luồng gió. Nó còn có thể làm hơn như vậy, tức là giảm nhiệt độ của cả gian phòng, để những ai không nằm trong tầm quạt cũng cảm thấy dễ chịu.
Thế nhưng, khi tiếp nhận những viên đá lạnh, swamp cooler không thể làm bay hơi nước bên trong hoặc hút được hơi nóng ra khỏi gian phòng. Bởi vì, thêm những viên đá lạnh vào Swamp Cooler sẽ làm chậm sự bốc hơi. Lý do là vì, nước cần được hâm nóng mới bốc hơi, điều đơn giản này nhiều người đã biết. Nước lạnh thì không như vậy, nó không bay hơi, hoặc bay hơi rất ít vì phải chờ nóng dần lên mới từ từ bay hơi. Nói cách khác, nước càng lạnh càng khó bốc hơi, và nếu quá lạnh, nó sẽ nhỏ giọt từ miếng “giấy thấm” xuống chậu nước bên dưới, trước khi có thể kịp bay hơi.

 

Kết quả là, khi bỏ đá cục vào swamp cooler:
- Nếu đứng ngay trước làn gió thổi tới, bạn có thể cảm thấy mát hơn. Thực ra, sự khác biệt giữa luồng gió thổi qua hơi nước lạnh hay luồng gió do máy quạt thường thổi tới – không có hơi nước lạnh - cũng chẳng đáng kể,
- Nhưng bên cạnh đó, vì sự bốc hơi khó khăn và chậm hơn nên nhiệt độ gian phòng không thể giảm nhanh hoặc giảm nhiều như trường hợp dùng nước thường không có đá cục.
Sau khi cắt nghĩa như vậy rồi, cô giáo mới hỏi em: Vậy nếu mở swamp cooler mà không thấy có gió mát thổi ra thì phải làm sao?
Câu này dễ, Hằng trả lời ngay: “Thì em lấy mấy cục nước đá đi!” Cô giáo khen đúng. Và thừa thắng xông lên, con bé nói thêm: “Với lại, nếu nước ở trong swamp quá lạnh, vì đá cục chảy xuống thì mình đổ hết ra, thay bằng nước thường.” Cô cũng khen đúng luôn, làm con bé thích quá, lỗ mũi nở to chắc bằng … quả cà chua.
Có ai ngờ một vấn đề khoa học mầu nhiệm như vậy mà con bé quê mùa này cũng hiểu. Và giải quyết được bằng một mẹo vặt, vặt đến không ngờ.
Vuhang231@yahoo.com