Obama muốn trấn an đồng minh trong chuyến công du ‘duy trì trật tự’ tại Á Châu

HOA THỊNH ĐỐN - Chuyến công du bốn quốc gia Á Châu trong tuần này sẽ là dịp để Tổng thống Barack Obama củng cố liên minh giữa Hoa Kỳ với các nước đồng minh, trong lúc đang có căng thẳng về tranh chấp chủ quyền trong khu vực này.

Hiện nay Hoa Kỳ đang đối phó với cuộc khủng hoảng Ukraine và phải thúc đẩy tiến trình hòa bình ở Trung Đông. Ông Obama sẽ lên đường vào ngày thứ Ba hôm nay và sẽ lần lượt đi thăm các nước Nhật Bản, Nam Hàn, Mã Lai Á và Phi Luật Tân.

Đây là chuyến công du Á Châu thứ năm của Tổng Thống Obama, nhưng là chuyến công du đầu tiên của ông đến khu vực này kể từ khi Trung Cộng tuyên bố thiết lập Vùng Nhận Diện Phòng vào năm ngoái không trên vùng biển Hoa Đông, một hành động mà Hoa Kỳ cho là không chính đáng.

Vào cuối tuần qua, các cố vấn của tổng thống Hoa Kỳ cho biết là trong chuyến công du này ông Obama sẽ tái khẳng định sự yểm trợ vững chắc của Mỹ đối với các đồng minh, nhấn mạnh vai trò của Hoa Kỳ như một cường quốc Thái Bình Dương, đồng thời cố trấn an các nước trong khu vực rằng chính sách “xoay trục” sang Châu Á của Hoa Thịnh Đốn vẫn không thay đổi mặc dù đang có những biến cố tại Âu Châu và Trung Đông.

Cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ, bà Susan Rice, nói, “Trong lúc đang có nhiều căng thẳng khu vực, đặc biệt là do vấn đề Bắc Hàn và các cuộc tranh chấp lãnh thổ, chuyến công du này sẽ là dịp để Hoa Kỳ khẳng định sự cam kết duy trì một trật tự dựa trên luật lệ trong khu vực.”

Theo bà Susan Rice, tổng thống Obama khi đi thăm bốn nước Á Đông sẽ nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ muốn các tranh chấp lãnh thổ ở Hoa Đông và Biển Đông phải được giải quyết một cách ôn hòa theo đúng theo luật pháp quốc tế.

Cho tới nay, Hoa Thịnh đốn vẫn không đứng về bên nào trong các tranh chấp lãnh hải ở hai vùng biển nói trên, nhưng thường khiến Bắc Kinh tức giận khi yêu cầu là những tranh chấp này phải được giải quyết trên cơ sở đa phương, trong khi Trung Quốc chỉ muốn thương lượng song phương với các nước có liên quan để dễ dàng áp đảo.

Ngoài vấn đề chủ quyền, Hoa Kỳ cũng đang phải đối phó với những hành động khiêu khích của Bắc Hàn. Theo lời ông Ben Rhodes, phó cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ, ngoài cuộc hội đàm với Tổng Thống Hàn Quốc Park Geun-Hye, ông Obama sẽ ngỏ lời với bộ chỉ huy lực lượng Mỹ - Hàn và nghe báo cáo về những hành động đáp trả thái độ khiêu khích của Bình Nhưỡng.

Sau Nam Hàn, ngày 26/4 ông Obama sẽ là tổng thống Mỹ đầu tiên từ chuyến đi của Tổng Thống Johnson năm 1966 đến thăm Mã Lai Á. Đặc biệt trong chuyến viếng thăm nước này, Tổng Thống Obama sẽ phát biểu với các lãnh đạo trẻ Đông Nam Á tại Đại học Malaysia. Sáng ngày 28/4, Tổng thống Hoa Kỳ sẽ đến Phi Luật Tân để hội đàm với Tổng Thống Benigno Aquino và hai nhà lãnh đạo sẽ mở cuộc họp báo chung sau đó.

Bên cạnh các vấn đề mang tính chất địa lý chính trị, các nước Á Châu cũng trông chờ là trong chuyến công du lần này, Tổng Thống Obama sẽ đạt tiến triển trong đàm phán giữa Hoa Kỳ với Nhật Bản về hiệp định thương mại Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương TPP. Cho tới nay, các nhà thương thuyết của hai nước vẫn chưa giải quyết được những bất đồng về việc mở cửa hai khu vực công nghiệp xe hơi và nông nghiệp.