Tiếng Việt học qua mạng Internet do các bạn trẻ hướng dẫn

Tiếng Việt tại Hoa Kỳ (kỳ 24)

Băng Huyền/Viễn Đông

Trong ý thức của nhiều người Việt sống tại hải ngoại và riêng tại Hoa Kỳ, tiếng Việt là cội rễ, là cầu nối gắn kết giữa những người Việt với nhau và với cội nguồn quê hương. Bởi vậy, việc giảng dạy tiếng Việt cho thế hệ trẻ để các em không chỉ biết về ngôn ngữ mà còn hiểu về văn hóa Việt Nam, là mục tiêu mà những thầy cô giáo, các vị nhân sĩ, các phụ huynh… quyết tâm gìn giữ. Nhất là khi những lớp người di dân thứ nhất đang lần lượt rời xa “cõi tạm” này, thì nỗi lo con, cháu “mất gốc lại càng trở nên thúc bách hơn. Họ biết rằng, nếu những người lớn không nhất quyết dạy các em từ tuổi còn thơ, thì thêm hai ba thế hệ người Việt sinh ra tại hải ngoại trong tương lai, tiếng Việt khó mà còn tồn tại nơi “quê người” là điều đương nhiên.


Chương trình dạy tiếng Việt của EverydayViet.com
Việc dạy tiếng Việt giờ đây không chỉ nằm trong phạm vi gia đình, tại các trung tâm độc lập vào ngày cuối tuần, ở một số trường đại học, đại học cộng đồng, trường trung học… mà tiếng Việt còn được dạy miễn phí trên hệ thống mạng lưới toàn cầu. Một trong những chương trình mà phóng viên Viễn Đông đã có dịp tìm hiểu qua những người thực hiện, là chương trình dạy tiếng Việt tại địa chỉ mạng www.EverydayViet.com, được thành lập từ năm 2008 và có hơn 1 triệu rưỡi lượt người vào xem. Đây là chương trình do những bạn sinh viên gốc Việt sinh ra tại Hoa Kỳ, hiện đang sinh hoạt tại Tổng Hội Sinh Viên Việt Nam Miền Nam California (THSV), tự bỏ tiền túi ra thiết lập và thực hiện.
Bốn thanh niên, gồm Victor Nguyễn Liêu (nguyên là trưởng ban tổ chức Hội Chợ Tết Sinh Viên Nhâm Thìn 2012 tại công viên Garden Grove vừa qua) đảm nhận việc soạn những nội dung để dạy trong mỗi video dài gần 5 phút. Donna Trần (nguyên là một trong 3 trưởng ban tổ chức trại hè liên kết giữa Hội Học Sinh Liên Trường và THSV vào năm 2010-2011) đảm nhận vai trò hướng dẫn bài học trong các video trên trang mạng www.EverydayViet.com. Tim Nguyễn (từng là trưởng ban bảo trợ Hội Chợ Tết Sinh Viên), cũng là người đã nghĩ ra ý tưởng thực hiện chương trình này và đảm nhận phần quay hình, biên tập chương trình. Christian Vương là người giúp quảng cáo và làm trang mạng cho everydayViet.com.
Theo Tim Nguyễn cho biết, vì những khó khăn của bản thân trong việc nói, nghe, đọc, viết tiếng Việt, dù lúc nhỏ bạn được ba mẹ khuyến khích nói tiếng Việt tại nhà và đã có 2 năm theo học tiếng Việt khi còn học tại đại học UC Irvine, nhưng tiếng Việt của bạn vẫn chưa thông thạo. Hiện nay bạn vẫn còn đọc tiếng Việt bằng cách đánh vần, khi nghe thì hiểu những chữ thông thường, nhưng khi nói và phát âm thì rất khó khăn, và bạn vẫn có thói quen suy nghĩ bằng tiếng Anh rồi mới dịch sang câu tiếng Việt để nói. Do đó, bạn muốn có một chương trình dạy tiếng Việt giúp cho chính bạn và những bạn trẻ như mình học tập. Tim Nguyễn có người bạn thân là Victor Nguyễn Liêu thông thạo tiếng Việt, nhờ Victor đã được ba mẹ cho học tiếng Việt từ cấp mẫu giáo cho tới lớp cao nhất từ khi còn nhỏ tại Gia Đình Phật Tử Chánh Đạo và Trung Tâm Văn Hóa Hồng Bàng (trường Việt ngữ Hồng Bàng), thêm hai người bạn Christian Vương và Donna Trần cộng tác, giúp cho ý tưởng của Tim Nguyễn trở thành hiện thực.
Victor Nguyễn Liêu nói với người viết: “Chúng em nhận thấy nhiều bạn muốn học tiếng Việt, nhưng hiện nay hầu hết các lớp Việt ngữ dạy bài học ít ứng dụng được trong đời sống thường nhật. Nên chúng em muốn dùng phương pháp dạy tiếng Việt một cách hiệu quả nhất, nó phải bảo đảm được tính dễ tiếp cận, cố gắng xây dựng một kênh thông tin, tài liệu trực tuyến thật phong phú để những bạn trẻ gốc Việt sanh ra và lớn lên tại hải ngoại, người nước ngoài có ý định học tiếng Việt tìm đến và giúp người học ứng dụng được trong đời sống hằng ngày. Chúng em cũng mong ước EverydayViet sẽ là kho dữ liệu giới thiệu về đời sống, văn hóa, lịch sử và con người Việt Nam với cộng đồng thế giới”.
Victor nói tiếp: “Em soạn ra những bài học như lời cám ơn, nói chuyện với bố mẹ, khi du lịch về Việt Nam hỏi thuê khách sạn, thuê xe, cách phát âm họ tên của người Việt… Em chỉ soạn ra những câu nói căn bản nhất, mỗi video khoảng dưới 5 phút, để mọi người xem lại hoài mà không bị chán. Còn về người hướng dẫn bài học, thì ngoài tiêu chuẩn thông thạo Anh-Việt, chúng em muốn người ấy còn là một người mẫu đẹp, để thu hút nhiều người xem. Nên khi gửi email cho các thành viên trong THSV, em rất vui vì đã được Donna Trần nhận lời tham gia. Donna Trần từng đoạt vương miện với tước vị Rose Queen tại cuộc thi Hoa Khôi 2005 do Hội Sinh Viên Việt Nam tại đại học UC Irvine tổ chức và á khôi 3 cuộc thi Hoa Khôi Liên Trường 2006 tại Hội Chợ Tết do THSV Nam California tổ chức”.
Victor Nguyễn Liêu kể rằng ngay từ khi có video đầu tiên, trang mạng EverydayViet chỉ trong vòng chưa đầy 1 tuần, có hơn 1.000 người vào xem, đem lại niềm vui cho các thành viên vì được chú ý. Hiện nay, người vào xem rải rác khắp nơi trên thế giới, có cả người nước ngoài sống tại Phi Châu, Brazil, Úc Châu…
Bên cạnh niềm vui, các bạn trẻ này cho biết cũng có vài nỗi buồn, do bận rộn việc học, vừa đi làm và tham gia một số hoạt động trong THSV, nên các bạn khó thực hiện mỗi tuần 1 video mới. Hiện nay EverydayViet chỉ mới có khoảng 14 video. Nhiều người đã gửi email hỏi sao lâu quá không thấy có bài học mới… Hoặc có người chê là cách dạy của chương trình này quá đơn giản, riêng Donna Trần thì bị chê bằng nhiều lời lẽ không thiện ý rằng Donna nói không chuẩn giọng Bắc, nói dở… Victor Nguyễn Liêu nói: “Thật ra chúng em đã cố gắng hết sức trong khả năng của mình, rất mong được mọi người đừng quá khắt khe với chúng em”.
Tim Nguyễn chia sẻ: “Chúng em đã cố gắng góp thêm cho cộng đồng một việc làm có ý nghĩa trong việc gìn giữ tiếng Việt và văn hóa Việt, dù khả năng của chúng em vẫn còn hạn chế, nhưng nếu ai cũng nghĩ là mình không làm được 100 phần trăm, mà bỏ luôn không làm nữa, thì sẽ không có ai làm hết, chúng em muốn mình góp một ít, thì sẽ có thêm nhiều đóng góp cho cộng đồng hơn”.
Donna Trần thì nói rằng: “Dù em sinh ra tại Hoa Kỳ, chưa một lần nào về Việt Nam, nhưng em vẫn luôn luôn cố gắng học và nói tiếng Việt, em luôn luôn tự hào em có thể nói được tiếng Việt, hiểu được văn hóa Việt… Tham gia chương trình này cũng là cơ hội để em tiếp tục học thêm và thực hành việc gìn giữ tiếng Việt cho mình”.
Victor Nguyễn Liêu cho biết hiện nay các bạn vẫn mở rộng vòng tay để mọi người ủng hộ cho chương trình được tốt hơn. Nếu có những nhà bảo trợ để các bạn thực hiện những video đẹp hơn thì rất tốt… Ngoài ra, các bạn cũng muốn trong tương lai cộng tác với thầy cô trong Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ, mời thầy cô đang dạy tiếng Việt tại UCI hay Cal State Long Beach… có kinh nghiệm dạy tiếng Việt rất hay, giúp bảo trợ về nội dung bài học… giúp bảo tồn văn hóa Việt, truyền thống Việt qua chương trình này.

Kinh nghiệm gìn giữ tiếng Việt của người thực hiện chương trình EverydayViet.com
Victor Nguyễn Liêu kể rằng trong gia đình của bạn, chỉ có ông nội là người Việt, còn ông bà ngoại và bà nội là người gốc Hoa sinh ra tại miền Nam Việt Nam, vì vậy ngay từ nhỏ, mẹ bạn đã cho bạn theo học tiếng Việt và cả tiếng Hoa vào ngày cuối tuần, vì bà muốn con của mình thông thạo cả hai ngôn ngữ Hoa Việt như bản thân vợ chồng bà.
Victor Nguyễn Liêu nói: “Em còn nhớ hồi nhỏ, từ Thứ Hai đến Thứ Sáu em đi học trường Mỹ, đến Thứ Bảy phải đi học tiếng Hoa từ 9 giờ sáng đến 1 giờ trưa, Chủ Nhật học tiếng Việt và sinh hoạt với Gia Đình Phật Tử Chánh Đạo từ 9 giờ sáng đến 3 giờ chiều.
“Mẹ nói với em, hãy học để biết nhiều ngoại ngữ để khi lớn lên đi làm sẽ được thêm lương. Lúc đó em giận dỗi sao mẹ bắt mình học nhiều quá, nhưng khi lớn rồi, thì rất cám ơn bố mẹ đã kiên trì cho em đi học từ nhỏ, để em nói được thông thạo 3 ngôn ngữ Anh-Việt-Hoa như hiện nay”.
Victor Nguyễn Liêu cho biết, chính nhờ được học tiếng Việt từ nhỏ đến 17 tuổi, học văn hóa, thơ văn, lịch sử Việt Nam tại Gia Đình Phật Tử và về sau học thêm tại Trung Tâm Văn Hóa Hồng Bàng nên bạn rất thông thạo tiếng Việt, giúp bạn đảm nhận tốt việc dịch bài từ tiếng Anh sang tiếng Việt và ngược lại cho tạp chí Non Sông của THSV trong thời gian gần đây. Bạn cho biết bạn rất yêu tiếng Việt vì nó rất đẹp, có vần điệu, văn chương Việt rất hay, rất đẹp, vì vậy bạn muốn qua việc dạy tiếng Việt trên trang mạng EverydayViet.com, các bạn sẽ góp phần phổ biến vẻ đẹp của ngôn ngữ và văn hóa Việt đến với nhiều người.
Còn Donna Trần thì nói rằng nhờ từ nhỏ được ba mẹ bắt nói tiếng Việt ở nhà và có 3 năm theo học tiếng Việt ngày cuối tuần tại Trung Tâm Văn Hóa Hồng Bàng và Trung Tâm Văn Hóa Việt Nam, được nghe bà nội ở chung nhà thường kể chuyện cổ tích Việt Nam, đọc những câu ca dao, tục ngữ cho nghe, được xem phim bộ có chuyển âm tiếng Việt vào ngày cuối tuần… nên bạn có thể nghe và nói tiếng Việt khá thông thạo.
Donna Trần nói: “Lúc nhỏ, em không biết việc học tiếng Việt là quan trọng với mình ra sao. Nhưng nhờ có thói quen về nhà nói tiếng Việt với bà nội và ba mẹ, thì em cứ nói thôi. Nhưng đến khi vào trung học, có ý thức hơn, em biết được việc giữ gìn ngôn ngữ tiếng Việt cho mình quan trọng ra sao. Đến khi lên trung học, em mới bắt đầu quan tâm đến văn hóa Việt Nam và vào Hội Sinh Viên Việt Nam tại trường trung học Marina ở thành phố Hungtington Beach từ năm lớp 9, và lớp 11 tham gia vào Hội Liên Trường Việt Mỹ, và gia nhập vào Tổng Hội Sinh Viên Việt Nam Miền Nam California khi đang là sinh viên cử nhân kỹ sư công chánh đại học UC Irvine. Em đã có 10 năm gắn bó với trại hè liên kết giữa Hội Học Sinh Liên Trường và THSV. Những năm đó, em bắt đầu quan tâm nhiều đến bảo tồn tiếng Việt, vì nó rất quan trọng để tìm hiểu văn hóa. Khi đó, em cố gắng nghe nhiều tiếng Việt, khi có cơ hội đọc báo, em cố gắng đọc thêm báo tiếng Việt, cố gắng viết thêm tiếng Việt… Bản thân tự học thêm. Để rồi mỗi năm em được khen năm nay Donna giỏi tiếng Việt hơn”.
Donna nói thêm: “Em muốn cho mọi người thấy rằng dù em sanh ra và lớn lên tại đây, nhưng em vẫn quan tâm đến việc học tiếng Việt và luôn luôn tự hào là nói được tiếng Việt. Nhiều khi em nói còn giỏi hơn những bạn sanh ra ở Việt Nam, nhưng đến Mỹ từ 8, 9 tuổi, do muốn giỏi tiếng Anh, đã không quan tâm gìn giữ tiếng Việt cho mình, và đã quên tiếng Việt. Như vậy thì uổng lắm”.
Theo Donna Trần, nhờ ý thức giữ gìn ngôn ngữ tiếng Việt và học hỏi về văn hóa Việt, nên trong cuộc thi Hoa Khôi do Hội Sinh Viên Việt Nam tại đại học UC Irvine tổ chức năm 2005 mà bạn dự thi và đoạt giải, bạn đã mạnh dạn chọn trả lời bằng tiếng Việt với ban giám khảo. Nhờ vậy, năm kế tiếp và vài năm sau nữa, các thí sinh trong cuộc thi nhìn vào Donna, đã cố gắng nói tiếng Việt với ban giám khảo, vì như thế cơ hội chiến thắng sẽ cao hơn.
Hiện nay dẫu đang bận theo học bằng cao học kỹ sư công chánh, nhưng Donna vẫn tiếp tục gắn bó với công việc tổ chức trại hè liên kết giữa Hội Học Sinh Liên Trường và THSV, vì Donna cho rằng hình thức trại hè 3 ngày này giúp các học sinh trung học được học về cách thức lãnh đạo, học về văn hóa của người Việt Nam… là điều mà THSV luôn luôn muốn nhắc các em, “để giúp những em này áp dụng được những bài học để các em sẽ trở thành người lãnh đạo THSV trong tương lai”.
Khi tham gia trại hè, các em sẽ được chia ra thành từng nhóm như một gia đình, mỗi gia đình đó phải chọn một câu chuyện cổ tích Việt Nam để kể lại bằng kịch, hoặc có năm thì các em sẽ chọn ca dao tục ngữ Việt Nam để nói cảm nhận… nhờ vậy sau khi đi trại về, nhiều em sẽ biết nhiều hơn về văn hóa Việt Nam.
Donna ước mong các phụ huynh có con đang học trung học sẽ gửi con đến sinh hoạt với Tổng Hội, cho con của mình tham gia sinh hoạt trại hè này được tổ chức vào tháng 8 hằng năm, vì đây là môi trường tốt và hữu ích cho những bạn trẻ này hiểu và yêu hơn văn hóa Việt Nam.
Donna kể rằng, trong những lần hội trại, bạn luôn luôn khuyên các em hãy ráng giữ tiếng Việt cho mình, dù nói không giỏi, cũng cứ tập nói, dần dần sẽ giỏi. Vì: “Dù Donna và các em gốc Việt có sanh tại Hoa Kỳ, nói tiếng Mỹ như người Mỹ, nhưng không thể xóa bỏ được hình hài gốc Việt của mình trong mắt người Mỹ. Là người Việt mà không biết nói tiếng Việt, thì thật đáng tiếc vô cùng”.
Để biết rõ hơn chi tiết về trại hè, quý độc giả có thể vào trang mạng của Tổng Hội Sinh Viên Việt Nam Miền Nam California, www.uvsa.org. - (BH)

Phóng sự nhiều kỳ "Tiếng Việt tại Hoa Kỳ" đã đăng trên nhật báo Viễn Đông:

Kỳ 23: Học sinh lớp tiếng Việt trung học: “Em không muốn bị mất gốc”
http://viendongdaily.com/hoc-sinh-lop-tieng-viet-trung-hoc-em-khong-muon-bi-mat-goc-hr4FMKtF.html

Kỳ 22: Những câu chuyện của các phụ huynh có con theo học lớp tiếng Việt trung học
http://viendongdaily.com/nhung-cau-chuyen-cua-cac-phu-huynh-co-con-theo-hoc-lop-tieng-viet-trung-9SWtJLtO.html

Kỳ 21: Thiếu lớp tiếng Việt trong các trường trung học Quận Cam
http://www.viendongdaily.com/thieu-lop-tieng-viet-trong-cac-truong-trung-hoc-quan-cam-Am5dmG9M.html

Kỳ 20: Nội dung lớp tiếng Việt trong trường trung học Quận Cam
http://www.viendongdaily.com/noi-dung-lop-tieng-viet-trong-truong-trung-hoc-quan-cam-CbG0XKwW.html

Kỳ 19 : Sách giáo khoa tiếng Việt trong trường trung học Quận Cam
http://www.viendongdaily.com/thieu-lop-tieng-viet-trong-cac-truong-trung-hoc-quan-cam-Am5dmG9M.html

Kỳ 18: Môn tiếng Việt trong trường trung học Quận Cam
http://www.viendongdaily.com/mon-tieng-viet-trong-truong-trung-hoc-quan-cam-HIUAomFX.html

Kỳ 17: Từ việc thành công đưa Việt ngữ vào trung học đến ước mơ chương trình hai ngôn ngữ
http://www.viendongdaily.com/phone/tu-viec-thanh-cong-dua-viet-ngu-vao-trung-hoc-den-uoc-mo-chuong-trinh-VTsNQ97f.html

Kỳ 16: Dạy và học tiếng Việt trong hệ thống trung học
http://www.viendongdaily.com/day-va-hoc-tieng-viet-trong-he-thong-trung-hoc-j0EBMM6Y.html

Kỳ 15: Học tiếng Việt tại đại học Mỹ khác ở Việt Nam
http://www.viendongdaily.com/hoc-tieng-viet-tai-dai-hoc-my-khac-o-viet-nam-StzuW9nj.html

Kỳ 14: Chuyện của sinh viên học tiếng Việt tại đại học (tiếp theo)
http://www.viendongdaily.com/chuyen-cua-sinh-vien-hoc-tieng-viet-tai-dai-hoc-tiep-theo-qnwZnSyU.html

Kỳ 13: Chuyện của sinh viên học tiếng Việt tại đại học
http://www.viendongdaily.com/chuyen-cua-sinh-vien-hoc-tieng-viet-tai-dai-hoc-bprirQyt.html

Kỳ 12: Sách giáo khoa tiếng Việt dùng trong đại học (tiếp theo) (tiếp theo)
http://www.viendongdaily.com/sach-giao-khoa-tieng-viet-dung-trong-dai-hoc-tiep-theo-RW9JWyRs.html

Kỳ 11: Sách giáo khoa tiếng Việt dùng trong đại học
http://www.viendongdaily.com/sach-giao-khoa-tieng-viet-dung-trong-dai-hoc-MfhhYjNF.html

Kỳ 10: Học viên lớp tiếng Việt ở đại học, họ là ai?
http://www.viendongdaily.com/hoc-vien-lop-tieng-viet-o-dai-hoc-ho-la-ai-6eQfqz9D.html

Kỳ 9 : Những lớp học tiếng Việt đầu tiên tại đại học
http://www.viendongdaily.com/nhung-lop-hoc-tieng-viet-dau-tien-tai-dai-hoc-G0poKsIz.html

Kỳ 8 : Dạy và học tiếng Việt trong hệ thống đại học
http://www.viendongdaily.com/day-va-hoc-tieng-viet-trong-he-thong-dai-hoc-VnhAjKUg.html

Kỳ 7: Cộng đồng nói tiếng Việt và các cộng đồng di dân khác
http://www.viendongdaily.com/phone/cong-dong-noi-tieng-viet-va-cac-cong-dong-di-dan-khac-NDd8fqUo.html

Kỳ 6: Những khó khăn trong việc giữ gìn tiếng Việt
http://www.viendongdaily.com/phone/nhung-kho-khan-trong-viec-giu-gin-tieng-viet-MqixHNNv.html

Kỳ 5: Học sinh cố gắng, cha mẹ dìu dắt
http://www.viendongdaily.com/hoc-sinh-co-gang-cha-me-diu-dat-TRYowDv5.html

Kỳ 4: Tài liệu giảng dạy tiếng Việt tại những trung tâm độc lập
http://viendongdaily.com/tai-lieu-giang-day-tieng-viet-tai-nhung-trung-tam-doc-lap-9wgSXntH.html

Kỳ 3: Dạy và học tiếng Việt tại các trung tâm độc lập
http://viendongdaily.com/day-va-hoc-tieng-viet-tai-cac-trung-tam-doc-lap-XgVv5jyT.html

Kỳ 2: Nỗ lực dạy và học tiếng Việt hiện nay của các trung tâm độc lập
http://viendongdaily.com/no-luc-day-va-hoc-tieng-viet-hien-nay-cua-cac-trung-tam-doc-lap-npqoMLK8.html

Kỳ 1: Dạy và học tiếng Việt tại Hoa Kỳ cách nay 30 năm
http://viendongdaily.com/day-va-hoc-tieng-viet-tai-hoa-ky-cach-nay-30-nam-0NM4ux73.html


Viendongdaily.com và tác giả giữ bản quyền bài và hình trên trang này. Xin đừng trích đăng dưới bất cứ hình thức nào.