Vài giờ với buổi tập hát cho chiều nhạc ‘Hướng về Đất Mẹ’ của Ban Hợp Xướng Ngàn Khơi

 

Đúng như chủ đề “Hướng Về Đất Mẹ” mà chiều nhạc Ngàn Khơi của Ban Hợp Xướng Ngàn Khơi sẽ giới thiệu đến khán giả vào lúc 4 giờ chiều Chủ Nhật 21-9-2014 sắp tới tại Saigon Performing Arts Center, buổi diễn sẽ bao gồm những tác phẩm xuất sắc của âm nhạc Việt Nam ngợi ca nét đẹp của đất mẹ Việt Nam và lịch sử bất khuất của các bậc tiền nhân qua hơn bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước. Đây là dịp để khán thính giả được thưởng thức những tác phẩm kinh điển của tân nhạc Việt Nam nhưng qua cách phối khí, thể hiện mới mẻ của ban nhạc Hoàng Công Luận, cùng sự trình diễn của ban Hợp Xướng Ngàn Khơi, ban Thiếu Nhi Ngàn Khơi, dưới tài bắt nhịp của các nhạc trưởng Trương Ngọc Lee Lee, Nguyễn Hoàng Hương, Trần Mộng Thủy; và những giọng hát đơn ca của ca sĩ Tuấn Ngọc, Mộng Thủy, Bích Liên, Bích Vân, Lê Hồng Quang, Phạm Hà, Trần Đại Phước, nhóm ca Cát Trắng- Sóng Xanh- hợp ca nam/ nữ của Ngàn Khơi. Đảm nhiệm phần giới thiệu hcương trình là MC Lê Đình YSa và Nguyễn Hoàng Dũng.

Ngoài vẻ đẹp của những giọng hát “live” đơn ca đem đến nhiều cảm xúc cho người nghe qua những bài tình ca quê hương, chương trình chiều nhạc Ngàn Khơi “Hướng về Đất Mẹ” khác biệt so với những show ca nhạc thường được tổ chức trong cộng đồng, chính là những bài hùng sử ca sẽ được hát live bởi ban Hợp Xướng Ngàn Khơi, ban Thiếu Nhi Ngàn Khơi, các nhóm ca Cát Trắng, Sóng Xanh, tứ ca...

Để có thể gửi đến khán giả những tác phẩm hợp xướng thật hoàn hảo, nhiều tháng qua, vào mỗi chiều Chủ Nhật, hơn 50 ca viên của ban hợp xướng Ngàn Khơi đã ngồi lại bên nhau cùng tập luyện dưới sự hướng dẫn của các nhạc trưởng Trương Ngọc Lee Lee và Nguyễn Hoàng Hương.

Những tiêu chuẩn kỹ thuật khi hát hợp xướng

Tuần qua, được dự buổi tập của ban hợp xướng Ngàn Khơi, chứng kiến và quan sát cảnh tập hát hợp xướng những ca khúc như ba bài Hòn Vọng Phu, bài Ải Chi Lăng... của các ca viên qua sự hướng dẫn của các nhạc trưởng Lee Lee và Nguyễn Hoàng Hương, và nhạc sĩ Hoàng Công Luận, thì người viết mới hiểu được sâu hơn những kỹ thuật cần thiết của việc hát hợp xướng, và thấy rằng muốn hát hợp xướng cho hay không phải chuyện dễ dàng. Để có những giây phút thăng hoa trên sân khấu, tạo được hiệu quả tốt cho tác phẩm để gửi đến người nghe, các ca viên phải cùng nhạc trưởng luyện tập vất vả vô cùng.

Bất kỳ một loại hình nghệ thuật tập thể nào cũng đòi hỏi yếu tố đồng bộ, sự phối hợp nhịp nhàng, nhưng với hợp xướng, yêu cầu về tính kỷ luật, kết nối càng đòi hỏi gắt gao hơn. Bởi đã đứng vào dàn hợp xướng thì chục người (hay trăm người) phải như một, hơi thở phải đều, thậm chí từ lấy hơi đến tắt, mở, dừng, đóng khẩu hình cũng luôn phải đều. Tiêu chuẩn được xem thành công cho một bài hợp xướng, là khi hát lên, các giọng hát phải tạo nên những âm thanh đẹp đẽ, đều đặn, thật tròn vành, rõ chữ. Đặc biệt một hợp âm mỗi khi vang lên cần phải chuẩn xác về cao độ và âm thanh, cân bằng về âm lượng và đồng nhất về âm sắc, các âm thanh và nốt nhạc giữa các giọng phải hòa quyện với nhau. Điều này khán giả sẽ phân biệt được khi nghe hát live. Bởi yếu tố đầu tiên tạo nên âm thanh chuẩn của hợp xướng chính là sự đồng đều và chuẩn xác về cao độ.

Trong mỗi bè của hợp xướng (thường có 4 bè), giọng nữ cao thường đảm nhận phần giai điệu chính, các bè khác đệm và làm tôn bè giai điệu lên. Nếu với một tác phẩm hợp xướng ít bè thì nam cao và nữ cao hát giống nhau, nam trầm và nữ trầm hát giống nhau; nếu tác phẩm nhiều bè thì mỗi bè đảm nhiệm từng bè của mình. Khi hát, các bè hòa lại thành một tổng thể nhiều tầng, nhiều lớp giọng, khi kết hợp 4 bè thì âm vực của hợp xướng được mở rộng, mỗi bè đều phát huy được đặc điểm của giọng hát trong âm vực của mình, khi đó hiệu quả của hòa thanh cũng được tăng lên rõ rệt.

Khi nghe một bài hợp xướng, dù số lượng ca viên có thể là vài chục người hay thậm chí lên đến cả trăm người, nhưng âm thanh phải hòa quyện với nhau khi hát làm sao trong một bè không có tiếng to quá, nhỏ quá, để người khác nghe không thể phân biệt được tiếng của ai. Đặc biệt, âm thanh giữa các bè phải cân bằng, không được bè nọ át bè kia, tất cả phải tạo thành một âm thanh hài hòa cho dù hát rất khẽ cũng có thể vang lên rất rõ và bay rất xa. Trong hát hợp xướng, màu sắc của giọng hát phải đúng các yêu cầu về sắc thái, ví dụ như lúc thì to có thể như tiếng sấm, lúc thì nhẹ như gió thoảng, để tạo ra được sự tương phản về màu sắc; Khi thì êm ái, thủ thỉ, lúc ào ạt hùng tráng nhằm diễn tả tư tưởng của nhạc sĩ qua tác phẩm âm nhạc.

-Nhạc sĩ Hoàng Công Luận

Hoàng Công Luận và ban nhạc của mình sẽ đảm nhận phần hòa âm phối khí và đệm cho chương trình lần này. Vì là một nhạc sĩ luôn tuân theo những tiêu chuẩn kỹ thuật cao và rất kỹ tính, nên lần đầu tiên có mặt trong buổi tập của Ngàn Khơi, anh đã có những nhận xét nghiêm khắc và thẳng thắn với ban hợp xướng, không nằm ngoài mục đích mong các thành viên cố gắng luyện tập nhiều hơn để có được sự đồng bộ tốt nhất trong buổi diễn chính thức. Nhạc sĩ Hoàng Công Luận bày tỏ với người viết:

-Với kinh nghiệm làm việc của Luận, thì có thể chia sẻ với quý vị khán giả là làm việc trong môi trường đông người, một môi trường tập thể thì càng đông, càng khó, nhất là trong một dàn hợp xướng, là một tổ chức rất quy củ, đòi hỏi mọi người phải làm việc rất kỹ. Luận đánh giá rất cao ban hợp xướng Ngàn Khơi, là ban hợp xướng có một tầm vóc lâu năm của cộng đồng chúng ta. Dĩ nhiên với những khó khăn về kinh phí, nên không thể đem một dàn nhạc giao hưởng biểu diễn trong chương trình, đây là một thử thách lớn cho Luận, vì ban nhạc của Luận chỉ có 4 người, nhưng phải làm việc thay thế cho dàn nhạc, nhưng làm sao vẫn mang được tính hiệu quả, đạt phẩm chất cao, đây là điều Luận phải tính toán thật kỹ. Luận cũng biết phần lớn các anh chị em trong ban hợp xướng Ngàn Khơi không sống chuyên về nghề nhạc, nhiều người đến từ nhiều ngành nghề khác nhau, mọi người đi làm và dành thời gian để tập luyện với nhau, đặc biệt nhạc trưởng Lee Lee và Nguyễn Hoàng Hương làm việc với tinh thần trách nhiệm rất cao. Luận hài lòng trong buổi tập hôm nay, mọi người làm việc trong tinh thần kỷ luật cao, dĩ nhiên vẫn cần nhiều yếu tố để đạt đến phẩm chất cao hơn. Mong quý vị khán giả mua vé ủng hộ, đến thưởng thức buổi diễn này. Đây là chương trình Luận rất yêu thích khi nhận lời tham gia, vì có màu sắc Việt Nam, với những bản hùng ca, rất đặc biệt so với phần lớn những chương trình Luận đi diễn thường là hát nhạc tình, nhạc buồn, còn buổi nhạc này khơi gợi lòng tự tôn dân tộc, rất ý nghĩa.

-Ca viên Kim Anh

Trong tâm tình là một người ca viên gắn bó với Ngàn Khơi nhiều năm, ông Lê Kim Anh chia sẻ:

-Tất cả chúng tôi đến với ban hợp xướng vì tình yêu với âm nhạc Việt Nam, yêu quê hương. Dù mình sống ở nước người, nhưng ruột rà của mình vẫn còn phần nào đó ở quê hương. Vì vậy các ca viên khi đến với ca đoàn, hát những bài hợp xướng Việt Nam, nhất là những bài về quê hương, thì đó là những món ăn tinh thần rất quý giá với các anh chị em. Trong ca đoàn có rất nhiều các ca viên đến từ mọi ngành nghề, mọi lứa tuổi, mọi giới, mọi góc độ của cộng đồng người Việt mình tại đây. Dù có những khác biệt như vậy, nhưng các anh chị em vẫn cưu mang nhau, chấp nhận nhau để cùng hòa hợp bên nhau khi hát. Và điều đó cũng cho thấy phẩm chất cũng tùy thuộc nhiều vào vấn đề lắm. Nếu nói đến bài hát khi thể hiện cho người nghe, cũng tùy người nghe nữa. Mỗi người nghe cũng sẽ có nỗi lòng khác nhau khi nghe một bài nhạc với sự rung động khác nhau. Công việc mà chúng tôi làm chỉ nhỏ nhoi thôi, nhưng cũng là một sự đóng góp nào đó cho thế hệ hôm nay, cũng như thế hệ mai sau.Nhiều khi thế hệ trẻ không hiểu nhiều, nhưng qua công việc làm của những người lớn, thì họ có thể tìm hiểu thêm. Mong sự ủng hộ của cộng đồng với chiều nhạc Ngàn Khơi lần này, vì đây là sản phẩm hiếm hoi trên thị trường âm nhạc tại hải ngoại, nhiều lắm chỉ có đơn ca, đôi khi có tốp ca, nhưng hát hợp xướng như ban hợp xướng Ngàn Khơi thì rất ít.

Ông Lê Kim Anh tâm sự thêm:

-Cố gắng của Ngàn Khơi rất cần sự ủng hộ của cộng đồng. Còn về khó khăn kỹ thuật thì cũng nhiều, vì ban điều hành của Ngàn Khơi không thể đặt ra tiêu chuẩn kỹ thuật tối thiểu nhất khi mời mọi người vào ca đoàn, mà luôn mở rộng vòng tay với những anh chị em nào có lòng đến với ban Ngàn Khơi. Đây cũng là khó khăn, vì để đạt trình độ cao về kỹ thuật cho toàn ban thì cần phải có đường lối nề nếp khoa học, thì mới có hiệu quả. Còn đây là những người yêu văn nghệ, nên tất cả đều phải chịu khó luyện tập, các nhạc trưởng hướng dẫn ban hợp xướng cũng phải vất vả lắm.

-Nhạc trưởng Trương Ngọc Lee Lee

Quên đi mọi khoảng cách về tuổi tác, các thành viên của Ngàn Khơi từ tuổi thanh niên, trung niên và cao niên dưới sự điều khiển của nhạc trưởng trẻ tuổi Trương Ngọc Lee Lee (Vốn được cộng đồng biết đến nhiều qua bài viết “người nghệ sĩ quay lưng ra khán giả” của nhạc sĩ-MC Nam Lộc, được gửi đi qua trang mạng toàn cầu khắp nơi), hòa mình cùng nhau trong vài động tác khởi động trước khi cùng tập bài Hòn Vọng Phu 3. Tất cả đồng loạt hít thở theo những nhịp dài, ngắn đồng đều, đây là cách để nâng cao khả năng cảm nhận, biết lắng nghe, tính kết nối tập thể giữa các thành viên. Đây cũng chính là yếu tố tiên quyết để xây dựng nên một dàn hợp xướng.

Trong giờ giải lao của buổi tập, khi người viết hỏi nhạc trưởng Trương Ngọc Lee Lee có lời mời gọi nào với các khán giả đến xem chương trình “Hướng về Đất Mẹ”, mỉm cười thật tươi, Lee Lee nói:

-Ngoài thưởng thức những bài hát do ban hợp xướng Ngàn Khơi, các nhóm ca Ngàn Khơi, các ca sĩ nổi tiếng của cộng đồng, quý vị hãy đến để nghe các em trong ban Thiếu Nhi Ngàn Khơi biểu diễn, dễ thương lắm quý vị ơi! Hiện nay ban thiếu nhi khoảng hơn 20 em, đa số là trong tuổi 7, 8, 9; một số nhỏ trong tuổi mười lăm, mười sáu. Các em sẽ trình diễn 2 bài Ngồi Quanh Đây Chúng Ta Cùng Hát của Nguyễn Đức Quang và Tuổi Hoa Niên của Minh Kỳ. Dù các em đều sinh ra và lớn lên tại Hoa Kỳ, nhưng các em có thể hát được những bài hát tiếng Việt rất hay, Lee Lee mong quý vị hãy đến để ủng hộ cho các em.

Nhận xét về lợi ích của việc sinh hoạt ca hát của các em trong ban thiếu nhi Ngàn Khơi, theo nhạc trưởng Lee Lee thì khi tham gia vào dàn hợp xướng, các em nhỏ không chỉ phát triển khả năng ca hát, cảm thụ âm nhạc mà còn được rèn luyện nhiều đức tính cần thiết như tính kỷ luật, tính tập trung, rèn luyện khả năng sáng tạo, tính tự tin và khả năng làm việc theo nhóm (các em lớn giúp các em nhỏ). Đây là những phẩm chất cần có của một người trẻ hiện đại trong cuộc sống. Hát hợp xướng là loại hình nghệ thuật có khả năng phát triển toàn diện cảm xúc, nhân cách cho các em, là những tố chất cần thiết và quý giá để các em làm hành trang bước và cuộc sống.

“Ban Thiếu Nhi Ngàn Khơi vẫn mở rộng mời gọi các em ghi danh tham gia, nếu quý vị phụ huynh nào muốn gửi con mình đến học hát với ban thiếu nhi Ngàn Khơi, xin vui lòng gửi email thieunhingankhoi@gma.com, sẽ nhận được hồi âm sớm của chúng tôi.”

Để có những giây phút lắng lòng thưởng thức vẻ đẹp của những ca khúc trữ tình, những bài hùng ca của âm nhạc Việt qua những tiếng hát đơn ca, nhóm hát và những bài hợp xướng của ban hợp xướng Ngàn Khơi, Thiếu Nhi Ngàn Khơi, mời quý vị hãy đến nghe chiều nhạc “Hướng về Đất Mẹ” vào Chủ Nhật 21-9-2014 tại Saigon PerformingArts Center. Vé hiện đã bán tại: Nhà sách Tú Quỳnh 9851 Bolsa Ave, Westminster, CA 92683, điện thoại 714. 531. 4284. Trụ sở của ban hợp xướng Ngàn Khơi, điện thoại: 714.531.2773. Nhật báo Viễn Đông, điện thoại 714.379.2851. www.bolsatickets.com
(B.H)