Phỏng vấn Hòa Thượng Minh Mẫn và Hòa Thượng Minh Tuyên

Hình chụp đêm giao thừa 2013 tại Chùa Huệ Quang. Năm nay Thành Phố Santa Ana đã ban lệnh cấm đốt pháo trong dịp Tết Tân Sửu 2021. (Hình: Thomas Trương/ Viễn Đông và Getty Images)

HT Thích Minh Mẫn: 'Đêm Giao Thừa rất tĩnh lặng, không có đốt pháo'

HT Thích Minh Tuyên: 'Nhớ chùa, có đến thì đến từng gia đình nhỏ thôi'

Bài THANH PHONG

SANTA ANA - Như Viễn Đông đã loan tin, trong những ngày vừa qua nhằm giúp quý đồng hương và Phật tử biết các sinh hoạt trong dịp đón Giao Thừa và ba ngày Tết Tân Sửu 2021, Viễn Đông đã được một số chư tôn đức Tăng, Ni cho biết chương trình và chúng tôi đã phổ biến trong số báo ra ngày 2 tháng Hai. Riêng nhị vị Hòa Thượng Thích Minh Mẫn, Viện Chủ chùa Huệ Quang (4918 Westminster Ave, Santa Ana), Thành Viên Hội Đồng Giáo Phẩm Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hoa Kỳ, và Hòa Thượng Thích Minh Tuyên, Viện Chủ Tổ Đình Minh Đăng Quang (3010 W. Harvard Street, Santa Ana), Phó Pháp Chủ kiêm Viện Trưởng Viện Hành Đạo Giáo Hội Phật Giáo Tăng Già Khất Sĩ Thế Giới đã dành cho Viễn Đông cuộc phỏng vấn trực tiếp về những khó khăn trở ngại trong sinh hoạt Phật sự vì đại dịch Covid-19; chương trình mừng đón Giao Thừa và ba ngày Tết Tân Sửu 2021. Sau đây là những chia sẻ rất chân tình của hai vị Hòa Thượng trên.

HT Thích Minh Mẫn

Hòa Thượng Thích Minh Mẫn, Viện Chủ Chùa Huệ Quang. (Thanh Phong/ Viễn Đông)

“Trong những ngày cuối năm gần kề, còn hai tuần lễ non sẽ qua năm mới. Chúng ta biết rằng xuyên suốt một năm nay khắp nơi trên thế giới đều chịu ảnh hưởng khủng hoảng của bệnh dịch. Ảnh hưởng đó nó lan tràn khắp mọi nơi kể cả cộng đồng các sắc tộc, đặc biệt trong phạm vi cộng đồng người Việt tại Nam California này. Như thông tin trên các báo theo dõi và truyền thông đến tất cả người dân Việt Nam nói riêng đều biết, chúng ta đã có một khoảng cách nó thay đổi rất nhiều bộ mặt xã hội chung và cộng đồng người Việt nói riêng.

“Chúng ta ở đây học hỏi được rất nhiều nhưng đặc biệt mùa dịch này chúng ta học hỏi nhiều hơn về vấn đề biến thái của bệnh dịch, làm cho thói quen của chúng ta khi chúng ta định cư tại Hoa Kỳ cũng thay đổi, thời gian đó chúng ta học cái tốt cũng có, cái phức tạp cũng có và ngày hôm nay những thói quen đó được thay đổi rất là nhiều về phương diện tổ chức cũng như sinh họat gia đình, an sinh xã hội…

“Trở lại trong những ngày cận Tết, trước hết, thay mặt cho chùa Huệ Quang ở thành phố Santa Ana, chúng tôi xin gửi lời cầu chúc đến chư tôn đức tăng, ni ở trong và ngoài nước đang làm Phật sự ở các địa phương cũng như tại Hoa Kỳ; một năm qua quý vị đã cố gắng thực hiện để giữ gìn nền nếp sinh hoạt cũng như nền nếp trong mùa đại dịch. Tôi biết các chùa, các cơ sở tôn giáo chịu nhiều khó khăn, dù muốn dù không, quý vị là những vị lãnh đạo các tôn giáo, là người đóng góp và cũng sẽ là người đứng mũi chịu sào để lo lắng cho người Phật tử, giáo dân, thì trong phạm vi của lễ Tết gần kề, năm Tân Sửu 2021, bắt đầu cho một năm mới.

“Nếu đã nói năm mới thì chúng ta cũng nhìn lại năm cũ, chúng ta gặp rất nhiều trở ngại, khó khăn, bệnh hoạn, mất người, mất của, mất job, chúng ta biết rằng chúng ta phải cố gắng để làm sao thu vén nếp sống gia đình sao cho tạm ổn, còn đối với Việt Nam thì những người chịu cảnh hoạn nạn, thời tiết, thiên tai bão lụt, kinh tế đều sa sút; những người dân ở nước ngoài cũng có cuộc sống rất là khó khăn.

“Trong đêm Giao Thừa, chúng ta nghinh đón một sinh khí mới của trời đất và cái sinh khí đó bắt nguồn từ sự khó khăn, đau khổ, mất mát nên chúng ta hy vọng tương lai vào năm mới được sáng sủa chung cho thế giới và đất nước Hoa Kỳ này. Chính phủ Hoa Kỳ đã đóng góp và lo lắng cho các người dân các sắc tộc trong nước trong đó có cộng đồng người Việt, cho nên buổi lễ Giao Thừa là buổi lễ theo phong tục văn hóa người Việt, chúng ta đặt nặng nhất vào đêm Giao Thừa và đặc biệt nhất tại các cơ sở tôn giáo.

“Chùa chiền Phật giáo là nơi để có thể đến thắp hương, lễ Phật, xin xăm, thỉnh lộc, được quý thầy chúc tụng và lì xì năm mới. Chùa Huệ Quang là một trong những ngôi chùa ở trong cộng đồng người Việt và tổ chức hàng năm lễ hội Giao Thừa như tất cả bà con đều biết, các nơi trên thế giới đều biết buổi sinh hoạt văn hóa truyền thống của đêm Giao Thừa tại hải ngoại là cái điểm để quý vị có thể đến để mà chia sẻ cũng như vui tươi, đặc trưng của người Việt Nam hôm nay đi chùa họ thường mặc áo dài và họ thường hy vọng cho năm mới được sáng sủa và có thể làm ăn thuận lợi, mưa thuận gió hòa nên chùa Huệ Quang năm nay cũng muốn tổ chức như mọi năm.

“Tuy nhiên, với hoàn cảnh bệnh dịch đang hoành hành nên tuân lệnh của tiểu bang cũng như của chính quyền Quận Orange sẽ thực hiện Đêm Giao Thừa rất tĩnh lặng, không có đốt pháo countdown. Các năm trước nhiều bạn đã đem pháo đến đốt ở ngoài sân chùa để có sinh khí. Nhưng năm nay Sở Cứu Hỏa Santa Ana đã lưu ý chùa không được đốt pháo và chấm dứt ồn ào, và nhất là tụ tập đông người, nhưng lễ nghi vẫn có buổi di hành từ trong chùa ra ngoài để làm lễ countdown trong những sinh hoạt như múa lân, hoa trái, lì xì và đặc biệt chùa Huệ Quang vẫn có những gian hàng ẩm thực cho bà con vui tươi.

“Chúng ta quây quần với gia đình trong đêm tối tại nhà thì ở đây chúng ta cũng quây quần với nhau qua chén trà, chén nước, chén cháo nóng, những củ khoai hay những ẩm thực đơn giản của quê nhà được biểu lộ trong đêm Giao Thừa được tổ chức vào đêm 30 Tết tháng Chạp năm Canh Tý tức vào ngày 11 tháng Hai, và sáng Mùng Một là ngày 12 tháng Hai (thứ Sáu) và kéo dài thứ Bảy, Chủ Nhật. Năm nay chúng ta sẽ có một tuần lễ Giao Thừa khó khăn cho nên đồng hương Việt Nam ở các tiểu bang khác không có cơ hội về đây như những năm trước để cùng chung vui với chúng ta, chúng tôi nghĩ rằng năm nay các lễ hội Tết tại các chùa đều tổ chức ở ngoài trời, còn trong chánh điện chỉ để từng nhóm người vào cầu nguyện, và để giữ an toàn cho nhau xin quý vị nhớ đeo khẩu trang và giữ gìn sức khỏe nhất là trong đêm gió lạnh. Chùa Huệ Quang sẽ có chương trình văn nghệ đơn giản, chúng ta sẽ đứng chung vui với nhau qua sự cầu nguyện và im lặng mà thôi.”

Về những khó khăn trở ngại trong sinh họat tại chùa Huệ Quang, Hòa Thượng cho biết, “Thật ra chúng tôi thiết nghĩ rằng, cái nhìn chung của các cơ sở tôn giáo hầu như rất khó khăn trong việc trang trải chi phí điều hành mọi thứ của cơ sở tôn giáo, chùa hay nhà thờ cũng giống nhau thôi! Trong mùa Covid kể từ tháng Hai cho đến ngày hôm nay, chúng ta gần giáp năm rồi thì các cha hay các thầy cũng tùy theo hoàn cảnh để mà chi tiêu một cách hết sức khiêm tốn, mong sự hỗ trợ của giáo dân cũng như Phật tử ở xa không đến chùa, nhà thờ được thì có thể gửi thư đến giúp đỡ cho nhà chùa, nhà thờ bằng mọi phương tiện có thể của qúy vị.

“Một điều đặc biệt trong mùa Covid này các vị cao niên, con cháu không muốn các cụ đến những nơi đông người nên chúng tôi vẫn thường gọi điện thoại thăm hỏi, và nhiều cụ cũng có gửi chút ít cúng dường giúp chùa trang trải phần nào chi phí. Vì tiết trời lạnh lẽo nên tôi mong quý vị có thể ở nhà thắp nhang, cầu nguyện không những cho chính các cụ, con cháu các cụ mà còn cho toàn thể thế giới hầu mang lòng từ bi bác ái đến khắp mọi nhà. Nếu chúng ta, một người và nhiều người cầu nguyện như vậy thì sẽ có mưa thuận gió hòa, những tai nạn gọi chung là cộng nghiệp sẽ đi qua.

“Chúng tôi hy vọng sang ngày Mùng Một, Mùng Hai, Mùng Ba các anh chị có thể chở ba mẹ già đến chùa lễ Phật, đón sinh khí mới, nhưng nhớ mang khẩu trang, giữ khoảng cách an toàn; chúng ta ở trong nhà hoài thì e rằng không tốt, chúng ta cần ra ngoài hấp thụ sinh khí mới giúp mỗi người chúng ta có kháng thể rất mạnh, không những ở bên trong phần tâm linh mà cả ở bên ngoài để chúng ta có khả năng chống lại dịch bệnh Covid, cho nên, một lần nữa, nhân mùa giáp Tết, thay mặt chùa Huệ Quang, chúng tôi nhắc nhở bà con giữ gìn sức khỏe, tuân hành biện pháp an toàn do các chính quyền địa phương đưa ra, chúng ta hãy tin tưởng vào sự quan tâm của chính phủ để cùng nhau vực dậy nền kinh tế, kinh tế có phát triển chúng ta mới có thể có những sinh hoạt tôn giáo, các cơ sở thương mại trở lại bình thường, và chúng tôi gửi lời cám ơn Bác Sĩ chủ nhiệm, anh Hoàng Mai Đạt chủ bút cùng tất cả anh chị em trong tòa soạn báo Viễn Đông cũng như độc giả của quý báo một năm nhiều sức khỏe, đầy đủ nghị lực, thuận lợi mọi mặt để vượt qua mọi khó khăn thử thách trong năm Tân Sửu 2021.”
(Xin đón đọc lời Chúc Tết của Hòa Thượng trong số báo ra ngày Mùng Một Tết Tân Sửu tức ngày 12.2.2021)

HT Thích Minh Tuyên

Hòa Thượng Thích Minh Tuyên, Viện Chủ Tổ Đình Minh Đăng Quang. (Thanh Phong/ Viễn Đông)

“Trong dịp Tết này, tuân hành theo sắc lệnh của tiểu bang cũng như của thành phố, và đặc biệt tôn trọng sức khỏe của đồng bào của mình nên Tổ Đình Minh Đăng Quang vẫn giữ thông lệ là có ăn tất niên nhưng giới hạn trong khuôn viên của thầy trò trong Tổ Đình, rồi có mừng lễ đón Giao Thừa, có lễ cúng Cửu Huyền Thất Tổ và ngày Mùng Một Tết, đúng theo truyền thống có lễ cúng đầu năm để cầu nguyện cho quốc thới dân an, muôn người bình an phước lạc.

“Sau đó từ Mùng Một cho đến Mùng Tám, đặc biệt ba ngày Mùng Một, Mùng Hai, Mùng Ba thì Tổ Đình Minh Đăng Quang lúc nào cũng mở cửa để đồng bào đến thắp hương, lạy Phật, vui Xuân và thỉnh lộc đầu năm, cũng tổ chức bình thường giống như mọi năm nhưng khi đồng bào đến dâng hương lễ Phật, thỉnh lộc đầu năm thì chúng ta cũng tôn trọng theo luật pháp của xã hội, mỗi người đeo khẩu trang và ở khoảng cách 6 feet, và không tụ họp nhau đông đảo. Tuy nhiên, Ban Trai Soạn của Tổ Đình cũng chuẩn bị các phần trai soạn như là nấu phở, hủ tiếu, bánh trái để quý vị đến dâng hương lễ Phật thì có thể ngồi lại để dùng coi như thỉnh lộc đầu năm.

Về vấn đề có khó khăn về tài chánh hay không khi đại dịch kéo dài khiến nhiều Phật tử không dám đến chùa để cúng dường như trước? Liệu Hòa Thượng có đủ khả năng trang trải các phí tổn của một ngôi Tổ Đình đang trong thời gian tu bổ và xây dựng như thế này không?

Hòa Thượng Thích Minh Tuyên trả lời, “Cám ơn anh hỏi câu hỏi nó thiết yếu và quan trọng hết sức. Đến Tổ Đình Minh Đăng Quang, anh đã nhìn thấy xung quanh, phải nói rằng, đây là một trong những ngôi chùa tại Orange County của mình nghèo. Tôi không dám nói cái gì, đầu năm mà khoe cái nghèo với bà con, nhưng thật sự anh dòm thấy đó, mình che lều che trại rồi mênh mông thiên địa rồi đi vào trong này thấy có bốn cái tòa nhà như vậy nhưng chưa có được một cái chánh điện.

“Sau khi đã xin phép ròng rã suốt 11 năm nay bây giờ mới có được giấy phép. Đáng lẽ ra ngày 17 tháng 11 vừa rồi sẽ khởi công xây dựng, nhà thầu đã đem dụng cụ đồ đạc đến làm văn phòng để khởi công làm, nhưng vì cái đại dịch thành thử mọi công việc đều đình lại hết. Rồi cũng dự trù in vé để tổ chức nào là Đại Nhạc Hội để bà con biết tham dự và gây một ít quỹ rồi tổ chức tiệc cơm chay v.v.. Rồi cũng in vé số phổ biến ra để mỗi người ủng hộ $5, $10 góp gió thành bão để từ đó mình có ngân khoản xây dựng cái chánh điện cho Tổ Đình Minh Đăng Quang cũng như trùng tu lại bốn cái tòa nhà này năm nay cái tuổi của nó cũng đã sáu bảy chục năm rồi.

“Tuy nhiên đại dịch xảy ra bắt đầu từ tháng Ba thì mình bị ảnh hưởng lây từ đó đến nay. Mình tôn trọng tuyệt đối cái lệnh của tiểu bang cũng như của thành phố, rồi cũng tôn trọng sức khỏe của đồng bào Phật tử. Tôi cũng khuyên quý vị, thôi có nhớ chùa có đến thì đến từng gia đình nhỏ thôi. Còn ngày Chủ Nhật gọi là cúng hội, cúng lễ thì ở chùa mấy thầy trò tôi lo chứ không tập trung lại, như hôm nay anh đến anh thấy, lễ lạc, cúng kiếng này nọ thưa thớt như vậy đó chỉ dưới 10 người, có khi gia đình đến đông nhất thì khoảng 20 người nhưng vẫn giữ khoảng cách.

“Do như vậy nên vấn đề tài chánh phải nói với anh là khủng hoảng trầm trọng chứ không phải vừa. Trong 10 tháng qua chúng tôi phải cố gắng duy trì trả nợ, trả nần, trả bill này bill kia. Ở đây mình nằm ở vị trí họ cho rằng ở khu business nên cái gì cũng đắt hơn khu dân cư nhiều lắm nên như vậy phải nói rằng trầm trọng.

“Nói như thế không phải tôi phụ lòng của các Phật tử, cũng có một số Phật tử quan tâm tha thiết hộ trì ngôi tam bảo nên mặc dù ở nhà nhưng quý vị cũng thường xuyên gọi điện thoại đến thăm và trước hoàn cảnh dịch bệnh này, nhiều vị gọi điện thoại vào hỏi Hòa Thượng ơi, liệu Hòa Thượng có gánh vác nổi không, tụi con có tiếp được gì không? Thật là quý hóa quá. Bây giờ sắp sửa cất cái chánh điện, chi phí cũng phải một triệu rưỡi, hai triệu, tiền bạc ở đâu mà làm?

“Hôm trước mình tính cũng vay nợ, lấy tiền ở nhà ra vay nợ và mượn người này người kia rồi xây dựng hết đời tôi để đời sau tiếp nối tiến lên. Bây giờ tình hình này thì Nam Mô A Di Đà Phật, tất cả đình lại hết, không biết phải nói làm sao. Mọi việc tôi để cho Ơn Trên, Đức Phật Tổ rồi chư thánh, chư thần, chư thiên, các vị Bồ Tát cư sĩ của mình, xin các vị thương tình gia hộ giúp mình. Thứ nhứt có sức khỏe để vượt qua cơn đại dịch này cái đã, điều thứ hai, vượt qua được đại dịch, chúng ta sẽ củng cố và từng bước xây dựng.

“Tôi cũng mong ước toàn thể đồng bào Phật tử của chùa cũng như đồng hương, đồng đạo của mình không riêng Orange County mà khắp nơi cố gắng gìn giữ sức khỏe để vượt qua cơn đại dịch này, còn mạng sống là còn tất cả rồi từ từ chúng ta sẽ giải quyết những ước nguyện sau.”
(Xin đón đọc Lời Chúc Tết của Hòa Thượng trong số báo ra ngày 12.2.2021 nhằm Mùng Một Tết Tân Sửu)