Quận 13 Paris: trung tâm phố di dân Á Châu (kỳ 2)

Bài NGỌC DIỄM

Trên vỉa hè Quận Đỏ, tôi đi qua một trung tâm thể thao tư nhân tên là CAM, viết tắt của ba danh từ Cercle Athlétique de Montrouge. Chúng ta hẳn còn nhớ ở Sài Gòn, cũng danh từ Cercle Sportif Saigonnais (CSS) đã một thời lừng danh cố quốc nay mang tên là Cung Văn Hóa Lao Động. CSS ấy nằm trên đường Hồng Thập Tự, nay là Nguyễn Thị Minh Khai, số 55 B; thành lập năm 1896, chính thức được công nhận năm 1902. Khuôn viên thể thao văn hóa ấy rộng hơn năm mẫu Tây bao gồm một hồ tắm lừng danh hết Tây đến Mỹ rồi mới tới người bản xứ bơi lội thỏa thuê trong đó; có 10 sân quần vợt, sân đá banh, bóng bầu dục. Nhiều phòng rộng lớn tập võ nghệ, chơi thể thao, đấu kiếm v.v. kể cả một thư viện đầy báo chí nội và ngoại quốc. Khán thính giả lên đến hơn 12,000 người có thể vào tham gia. Hàng năm có năm buổi dạ vũ được tổ chức đều đều. Sau năm 75 thì tất cả đã lùi sâu vào dĩ vãng vàng ngọc của Việt Nam Cộng Hòa quá cố.


Bảng hiệu nhỏ của cơ sở thể thao Quận Đỏ trên đại lộ Marx Dormoy. (Ngọc Diễm/ Viễn Đông)

Bộ môn quần vợt đã được bình dân hóa trên đất Pháp, còn trò chơi hockey sur gazon khá mới lạ, đánh khúc côn cầu trên cỏ. Mỗi đội có 11 người, dùng khúc gậy ngắn như vợt tennis nhưng dài hơn với đầu bẹp đánh trái banh nhựa nặng khoảng 135 gam. Tương đối khá giống như đá banh, họ dùng gậy tranh nhau đánh banh vào gôn đối thủ trên sân rộng 91x55 thước tây. Trò thể thao này đã có từ năm 1924 đến nay. Những thanh niên nam nữ đến chơi thể thao tại CAM dùng chiếc xe di chuyển đặc biệt tên là trottinette (scooter tiếng Anh) rất gọn nhẹ.

Loại xe này tạm dịch sang tiếng Việt là xe đẩy chân, vì nó tiến tới nhờ hai bánh tròn lăn nhanh với đà đẩy tới của một chân khi chân kia đứng trên sàn xe. Năm 1950 đã có loại xe này còn phôi thai với ba bánh gọi là patinette.

Ngày nay, kể từ năm 1990, xe đẩy chân trở lại với thanh thế rầm rộ cho giới trẻ kể cả doanh nhân Anh, Mỹ dùng nó đi lại rất nhanh chóng và tiện lợi trong khoảng cách ngắn hạn. Bánh xe sau có gắn cái thắng để tạm ngừng khi xuống dốc quá nhanh bằng chân đạp trên đó.
Tôi đã thấy những em gái hay trai chạy xe trottinette thật thành thạo và nhẹ nhàng êm ái, mềm dẻo rất nghệ thuật! Vì vậy có trò chơi uốn lượn free style, phong cách tự do sáng chế theo ý kiến cá nhân.


Về quần vợt, câu lạc bộ CAM có nhiều cúp chưng bày. (Ngọc Diễm/ Viễn Đông)

Thật thú vị khi khám phá Câu Lạc Bộ quần vợt Quận Đỏ rộng lớn ở về phía Nam của thủ đô Paris. CLB có đến 17 sân chơi với 16 cái là sân đất đỏ bên ngoài, cái thứ 17 có thể là xi măng hay chất dẻo nhân tạo banh đi chậm (résine), 11 sân nhựa standard hay có cả đất đỏ bên trong mùa Đông. Giá cả hằng năm cho câu lạc bộ viên gần một ngàn đồng Tây làm lác mắt so với câu lạc bộ của chúng tôi lèo tèo hai sân ngoài, ba sân trong.

Nơi đây còn dành được quyền tổ chức thi vòng loại thiếu niên nam nữ vào vòng chính thức tranh tài của giải quốc tế mở rộng Grand Chelem Roland Garros. Những tay vợt trẻ dưới 18 tuổi thường khi đoạt cúp sau này sẽ trở thành các tay vợt lừng danh thế giới. CLB còn có một nhà hàng sang trọng, một phòng tập thể lực và một phòng giải trí yên tịnh cùng với những gian phòng nhỏ để thay quần áo và tắm vòi sen sạch sẽ sau khi chơi đổ mồ hôi.  



Nhân viên cảnh sát đang kiểm soát giấy tờ dân Pháp bên lề đường Quận Đỏ. (Ngọc Diễm/ Viễn Đông)

Đang đi tới nữa, tôi chứng kiến hai nhân viên cảnh sát đang chận một thiếu nữ lái xe nhỏ để kiểm soát giấy tờ. Thường khi, đó là giấy tờ sở hữu xe của đương sự gọi là thẻ xám (carte grise) quan trọng hàng đầu. Kế đó là bằng lái, rồi chứng minh thư đã kiểm tra sức khỏe toàn vẹn chiếc xe hàng năm bắt buộc.
Có lúc, chính phủ ra luật phải có dụng cụ thổi hơi thở ra xem có uống rượu quá lố hay không (0.2 gam alcool/lít máu) khiến ai nấy chạy mua tở mở sợ bị phạt, té ra mua để đó cảnh sát nào thèm ngó tới. Chưa kể áo có chất huỳnh quang phát sáng đêm tối nếu xe hư dễ thấy người lâm cảnh khó khăn trên đường lộ cũng như hình tam giác nhựa báo nguy luôn cất trong cốp xe. Riết rồi tôi cũng quên tuốt mấy thứ này trong xe!


Một chiếc mô tô bảnh chọe hiệu Yamaha đậu bên lề đường. (Ngọc Diễm/Viễn Đông)

Lên mạng, tôi vô phương tìm ra chiếc mô tô giống hệt chiếc này, chỉ biết giá sơ sơ có thể đắt hơn một chiếc xe hơi loại nhỏ chạy trong thành phố. Kỷ niệm cũ ùa về, ông thân tôi ngày xưa còn sinh tiền chạy chiếc mô tô mang biển số NAT330 màu đen như chiếc này. Có lần, ông nổi máu anh hùng đuổi theo bắt trộm chạy Honda nhưng không tóm được vì chúng biến quá nhanh, mô tô rượt theo quá trễ sau khi nghe hô hoán từ hàng xóm mất đồ. Tụi con nít trong nhà còn nhớ mãi chuyện này và chúng tôi lớn lên không bao giờ quên nỗi chiếc mô tô đen của thần tượng papa. Vì cũng với cái ống pô trần trụi lúc xe ngừng còn nóng hôi hổi mà đám con nít vô ý tứ đến ngồi dựa tay trên đó bị phỏng cháy da gây vết thương thành sẹo! Eo ôi.


Nghệ thuật cắt tỉa hàng cây mùa đông tại Pháp. (Ngọc Diễm/ Viễn Đông)

Bên cạnh chiếc mô-tô, lề bên kia là hàng cây trụi lá mùa đông trông rất nghệ thuật. Sở trồng tỉa nhà nước thuộc quận Phố Đỏ nói riêng, và toàn quốc nước Pháp nói chung đều chăm sóc cây cảnh ngoài đường phố với tay nghề rất cao. Tôi đã từng chứng kiến những nhân viên áo xanh dương lớp thợ kéo đến trên chiếc xe cam nhông có gắn một ngăn nhỏ tý hon đủ một người ngồi trong được cần trục đưa lên tuốt trên cao. Những người khác đứng dưới hứng cành lá bị loại ra khỏi thân cây cho vào thùng ben trên xe.
Công việc nhịp nhàng ra sao không biết, khi họ xong xuôi hết kéo nhau đi mất thì hàng cây đẹp như trong hình liền xuất hiện thật tài dách. Dụng cụ họ dùng đơn sơ, cưa máy kêu rè rè không quá điếc tai, óc nghệ thuật sao mà dễ ợt đến thế. Coi vậy, chứ toàn là dân tốt nghiệp nghề vén khéo trồng tỉa cây cảnh với bằng cấp chuyên môn được nhà nước trọng dụng.  
 

Đến tranh nghệ thuật trên tường nhà Quận Đỏ. (Ngọc Diễm/Viễn Đông)

Đây là một chung cư tên là Résidence Socrate, với cô gái ngồi tựa lưng vào bức tượng danh nhân gốc Hy Lạp cổ xưa là triết gia Socrate. Ông được xem như là cha đẻ của Triết thuyết tây phương và dựa trên luân lý thánh thiện.
 

 

Hai bức ảnh chụp cửa vào hồ bơi công cộng vĩ đại Aquapol. (Ngọc Diễm/ Viễn Đông)


Thế rồi tôi lại đi qua một trung tâm nước phục vụ dân cư tại chỗ là hồ tắm quốc gia; có hồ tắm hơi, nơi giải trí dựa vào hệ thống nước là chính. Tên cơ sơ là Aquapol, nơi công cộng thật tiện nghi phục vụ cho dân chúng thích đi bơi, nhất là cho trẻ em và thanh niên nhà nghề tập thi bơi Thế Vận Hội quốc tế.
Chấm hết râu ria xinh xắn chẳng đặng đừng kể lại cho độc giả quý mến trước khi thực sự đến nơi lấy xe điện ngầm đến quận 13. (nd)