Quảng cáo kỳ thị chủng tộc ở Trung Quốc

Một quảng cáo chiếu ở Trung Quốc đã có nội dung kỳ thị chủng tộc hết sức thô bạo, gây gây chấn động đến Tây Phương, nhưng lại xem như pha tại quốc gia từ gốc Hán này.

Trong quảng cáo người ta thấy một phụ nữ trẻ Trung Hoa đang giặt đồ. Một chàng trai da đen xuất hiện ở ngưỡng cửa, khuôn mặt và chiếc áo thun trắng của anh dính đầy sơn. Anh chu miệng huýt sáo tỏ ý ngưỡng cô gái, và đá lông nheo. Cô ra hiệu một cách khêu gợi. Anh đến gần, và nghiêng người tính trao một nụ hôn. Cô liền trút một hộp thuốc giặt nhãn hiệu Qiaobi (Tiếu Bỉ) vào trong miệng của anh, và xô anh vào máy giặt.

Một lúc sau anh xuất hiện từ máy giặt, trở thành một ông Trung Hoa có nước da trắng. Cô ấy trông có vẻ vui mừng. Quảng cáo liền có tiếng nói vang lên, “Hãy thay đổi, tất cả bắt đầu từ thuốc giặt Qiaobi.”
Mục quảng cáo này được lan truyền trên các phương tiện truyền thông xã hội tại Trung Quốc và ở các nước khác trong mấy ngày qua, gây ra những cuộc đối thoại trên mạng internet, về vấn đề Trung Quốc có thực sự là một nước kỳ thị chủng tộc hay không. Nước này phần lớn là đồng bộ, 92% dân số thuộc dân tộc Hán. Về mặt chính thức, Trung Quốc là nơi sinh sống của 55 nhóm sắc dân thiểu số, nhưng hầu hết đều không thể được phân biệt rõ ràng với người Hán.

Một đại lý bán hàng cho Qiaobi, từ chối cho biết tên của cô vì cô không phải là một phát ngôn viên chính thức, đã lên tiếng bác bỏ lời cáo buộc kỳ thị chủng tộc. Cô nói rằng mục quảng cáo ấy là “để cho vui.” Cô nói rằng mục quảng cáo đã được phát sóng trên các đài truyền hình địa phương từ tháng Giêng năm nay mà chẳng thấy ai nói gì.

Người đại lý này làm việc trong tỉnh Giang Tô ở miền đông nam Trung Quốc. Cô nói, “Tại sao những người ngoại quốc nói rằng mục quảng cáo ấy là kỳ thị chủng tộc? Chúng tôi chỉ quan tâm đến chính sản phẩm mà thôi. Thậm chí chúng tôi không để ý đến góc độ chủng tộc. Đó chỉ là một sự cường điệu nghệ thuật mà thôi.”

Mục quảng cáo gây tiếng vang hạn chế trên Sina Weibo, một microblog được nhiều người ưa chuộng nhất ở Trung Quốc. Những bài viết liên quan đến quảng cáo trên đã nhận được tối đa là vài chục bình luận và chia sẻ. Tuy nhiên, hầu hết những người bình luận và chia sẻ đều đồng ý rằng mục quảng cáo ấy có vấn đề cần được xét lại.

Một người viết, “Quảng cáo này quá vụng về. Chỉ có thể xảy ra với các công ty Trung Quốc. Họ thiếu nhạy cảm đối với vấn đề kỳ thị chủng tộc.”

Một người khác nói đùa, “Mục quảng cáo nên làm như thế này. Bỏ chàng trai Á Châu này vào trong máy giặt, và sau đó có một chàng trai da trắng đứng bật ra. Xóa sạch các vết bẩn mà không để lại chút cặn nào.”

Quảng cáo thuốc giặt gây tranh cãi của Qiaobi rõ ràng phát xuất từ một quảng cáo bột giặt Ý đã có từ chín năm trước, trong đó có một người phụ nữ ném một người da trắng râu tóc xồm xoàm vào trong máy giặt, rồi ông trở thành một người đàn ông da đen lực lưỡng. Khẩu hiệu quảng cáo đó là câu “Có màu thì tốt hơn.” Thậm chí nhạc nền cho hai mục quảng cáo đều giống nhau và có một điệu nhún nhảy của đàn accordion,.

Nhiều người Trung Hoa xem làn da trắng như một tiêu chuẩn của vẻ đẹp. Họ đánh đồng da đen với giới nông dân và người lao động, làm việc ngoài nắng quá lâu. Thành kiến về người da đen vẫn còn phổ biến tại quốc gia này.

Ông Marketus Presswood là một người Mỹ da đen từng sống ở Trung Quốc. Trong một bài viết đăng năm 2013 trên báo Atlantic, ông cho biết, “Những người Mỹ da trắng không gặp những rào cản nào về quốc tịch của họ. Nhưng những người da đen thường được giả định là đến từ Phi Châu. Người ta nghĩ rằng Phi Châu là lạc hậu hơn và nghèo hơn so với Trung Quốc. Hầu chắc Phi Châu nhận được viện trợ kinh tế của chính phủ Trung Quốc, dưới hình thức cho vay và các dự án hạ tầng kiến trúc. Điều này dẫn đến sự bất mãn hoặc thái độ phỉ báng của một số người Trung Quốc đối với Phi Châu.”