Rebuild đầu máy: Thay mới Timing Chains & Cams và Lifters

 

Làm lại đầu máy, tức Engine Rebuild, là một việc làm công phu, và đầy hào hứng đối với những người thích tìm hiểu. Lần trước chúng ta đã bắt đầu tìm hiểu hai bộ phận: bạc đạn và piston. Hôm nay, xin nói về Timing Chain.

Timing Chain

Timing Chain, đôi khi là Timing Belt, là dây kéo chạy trên những bánh răng (gear). Trong đầu máy cháy nổ nội tại (internal combustion engine), dây kéo nối hai trục ngang camshaft ở trên và crankshaft ở dưới xi lanh, làm quay hai trục này, từ đó tạo động lực khép mở những “cánh cổng” (valve) nạp khí hoặc nạp nhiên liệu, và cho thoát luồng khí thải. Với một động cơ 4 thì (strokes), cứ hai vòng quay của trục crankshaft thì mỗi cổng sẽ mở ra và đóng lại một lần. Nếu không có dây kéo thì đầu máy không thể thực hiện được tiến trình 4 thì một cách nhịp nhàng như vậy.
Nếu là một sợi xích sắt, nó được gọi là Timing Chain. Nếu sợi dây làm bằng một hợp chất cao su, nó được gọi là Timing Belt. Cũng có thể, trong những trường hợp khác, nó là một hệ thống bánh răng (gear), đan xen với nhau để tạo ra sức kéo, xoay chuyển trục máy (gọi là Camshaft ở đầu trên trên, và Crankshaft ở đầu dưới xi lanh).
Timing Chain, dù là xích sắt cũng không thể trường tồn bất tử, nhưng nó hao mòn theo thời gian. Một hình thức thể hiện hao mòn là dãn ra, làm chậm thời điểm mở Valve, dẫn đến sự nhiễu loạn trong tiến trình đánh lửa, làm đầu máy không thể hoạt động điều hòa. Nó có thể bỏ sót một hoặc hai răng hoặc bị rạn nứt. Tệ nhất là khi Timing Chain bị đứt bất ngờ khi xe đang chạy, các trục máy sẽ không được điều khiển theo đúng thời điểm của mình, mà lại quay tròn tự do, gây ra rất nhiều thiệt hại cho Valves và Pistons. Khi trục máy quay tự do, các Valves - vốn là những cánh cổng đóng mở để tiếp hơi hoặc nhiên liệu vào lòng xi lanh - có thể cong lại khi bị Piston đánh trúng.

•                                           Vị trí Timing Chain trong một đầu máy thực sự

Hệ thống bánh răng (gears) với những đầu răng bịt nylon thì sẽ dòn và bể ra sau một thời gian phục vụ. Nếu đầu máy sử dụng Timing Belt, nhà sản xuất thường chỉ định thời gian phục vụ của nó là khoảng 60,000 miles tới 90,000 miles. Để Timing Belt phục vụ quá con số này, chủ xe có thể đối diện rủi ro xảy đến cho đầu máy bất cứ lúc nào.
Trong lúc làm việc, không phải chỉ có Timing Chain bị mòn, mà cả những hệ thống bánh răng dây xích cọ sát trên đó. Nên đương nhiên bạn sẽ được bán cho trọn bộ - dây xích và bánh răng. Đồng thời chúng ta phải mua những phần liên hệ, như front seal cho crankshaft, hoặc chìa khóa cho bánh răng của crankshaft…

Thay mới Cam và Lifters


                              Valve bị đóng nhiều muội than do khe hàn hoặc đường trợt bị hở mòn

Tiếp đến là các bộ phận khác như Cams và Lifters. Như chúng ta thấy trong hình, “Cam” hay cũng được gọi là Cam Lobes, là những cái “tai” móc vào trục trên, chuyển động theo trục Camshaft tác động vào những “cánh cổng” Valve. Và Lifter có thể tạm gọi là “miếng đệm” góp phần vào động tác đóng mở Valve.
Cams và Lifters là những chí tiết máy dễ bị hao mòn trong tiến trình hoạt động. Nếu Cam bị trượt thì Valve sẽ không còn mở được. Cam cũng có thể bị bể, kẹt, cong…. Là hậu quả của một đầu máy overheat khi thay Cams, bao giờ cũng phải thay Lifters, và cả hệ thống Valve, nêu cặn cạc bon đóng quá nhiều trên những “đầu” valve, do các khe hàn hoặc khe trượt quá mòn.
Ở đây, thợ máy tài ba cũng chẳng khác gì một bác sĩ tài ba, quan sát hiện trạng của các chi tiết máy để tìm hiểu nguyên nhân đưa tới hậu quả trước mắt, và những ảnh hưởng dắt dây.

haosmith@yahoo.com
Muốn giữ xe ở tình trạng hoàn hảo nhất, xin xem Cẩm Nang Bảo Trì Tập I, II, và III do Phạm Đình và Hao Smith phát hành, mỗi tập $6.00+$2.00 cước phí. Money Back Guarantee 3 tháng. Gửi cheque cho Phạm Đình, 9800 Bolsa Ave # 86, Westminster, CA 92683. Tel: 714 317 0625. Cho biết điện thoại và email, nếu có. Có thể hỏi tại nhà sách Tú Quỳnh 714-531-4284; hoặc Tự Lực 714-531-5290.