Thay bố thắng (kỳ 4)

Hao Smith/Viễn Đông

Tóm tắt bài trước: Xe của bạn bị mòn thắng, bạn có thể mang ra cho thợ làm, nhưng bạn cũng muốn biết việc thay thắng mới ra sao để sau này cứ thế mà làm, hoặc ít nhất theo dõi những gì người thợ sẽ làm cho mình. Bạn đã tháo bánh trước, nhìn rõ 3 thành phần chính của thắng ở bánh xe – đó là disk, caliper, và brake pad. Công việc bây giờ là thay bố thắng, gọi là brake pad, được bao bọc bên trong Caliper. Bạn đã gỡ Caliper, và nhận thấy nằm bên trong Caliper còn có một đầu Piston nhô lên. Lẽ ra thì đầu Piston phải nằm ép, sát với mặt bằng Caliper, nhưng vì bố thắng cũ đã mòn nên Piston phải chạy tới để đẩy ép bố thắng nên nó mới nhô ra như vậy. Bây giờ chúng ta phải đẩy Piston trở về vị trí nguyên thủy, để có đủ chỗ trong lòng Caliper cho vừa với chiều dầy của bố thắng mới. Đó là việc chúng ta sẽ làm hôm nay.
Quan sát tình hình, bạn thấy rằng Caliper đã được gỡ ra, còn treo lủng lẳng vào hệ thống qua sợi dây thắng. Còn lại trên đĩa thắng là cái ngàm (bracket), và miếng bố thắng dính vào đó. Xem hình 1. Bây giờ, xin bạn ra tay theo các bước tuần tự như sau:

1. Mở nắp đậy đầu xe (hood), tìm bình dầu thắng, và xoáy lỏng nắp bình dầu thắng (Brake Fluid Reservoir) để giải tỏa áp lực một khi chúng ta ép Piston xuống, buộc nó nằm lại vị trí cũ.
2. Trở lại với Caliper, dùng một miếng sắt dẹp, kê trên miệng Piston. Miếng sắt phải lớn đủ để phủ khắp mặt piston, nhờ đó piston khỏi cong lên khi bị ép. Trong hình 2, “ông thợ” này thiếu đồ dùng nên dùng tạm một cái “tuộc vít” để kê ngang trên mặt piston. Có người tháo ngay miếng bố thắng cũ còn đang dính trên đĩa ra, và dùng nó làm vật phẳng kê trên mặt piston, theo kiểu “dùng mỡ nó rán nó”. Gì cũng được, miễn là bạn có một vật phẳng cứng đệm trên piston.
3. Dùng một dụng cụ gọi là C-Clamp (ngày xưa gọi là ê tô), tức là cái kềm xiết, có 2 đầu hình chữ C, kê vào 2 bên Caliper, với thanh ốc xoáy đặt trên miếng sắt đệm, ngay vị trí Piston (hình 3). Xiết ốc để tăng lực ép cho đầu piston thụt xuống bằng nền caliper. (hình 4 và hình 5)


Một hiện tượng cần được lưu ý trong giai đoạn này là, trong khi đang gồng mình ép Piston, thì chúng ta có thể nhận thấy dầu nhễu xuống vài giọt. Chuyện này nếu có xảy ra cũng là hiện tượng bình thường, không có gì đáng lo ngại cả. Là vì, khi đẩy Piston trở lui, đương nhiên chúng ta cũng đẩy ngược dầu thắng trong xy lanh trở về bình dầu. Nếu bình đã vốn đầy, thì số dầu bị đẩy ngược ấy đi đâu? Nó sẽ dồn lên, chiếm một chỗ trong bình, đẩy vài giọt tràn ra ngoài.

Nguồn gốc của hiện tượng này có thể là do trong quá khứ, vài tháng, hoặc cả năm trước, trong một lần thay nhớt hoặc nước Coolant cách đây ít lâu, người thợ máy tốt bụng nhìn thấy mức dầu trong bình hơi cạn nên đã châm đầy lên giúp cho bạn. Thực ra, như chúng ta phân tích ở trên, do bố thắng bị mòn, piston càng lúc càng được đẩy xuống sâu hơn, rồi trụ luôn ở đó, đương nhiên mức dầu trong bình sẽ xuống thấp, chứ không hao đi đâu cả. Nay chúng ta đẩy Piston ngược lại, thì số dầu mới thêm vào đó phải tràn ra. Chính vì thế, nếu trong quá trình bảo trì, có một lúc nào đó các bạn thấy dầu trong bình hạ xuống, nhưng chưa xuống dưới mức báo động (add line hoặc minimum line), như thế chưa hẳn là dấu hiệu hao nhớt, mà có thể là dấu chỉ cho biết bố thắng hao mòn.
Trở lại việc ép piston: Sau khi Piston xuống rồi, chúng ta cần lau sạch tất cả mọi đất bụi bám ở Caliper, nhất là ở Rubber Boot và các bộ phận bao quanh đinh ghim làm trục xoay.


4. Và sau cùng, nhớ đậy nắp bình dầu thắng lại. Trong khi đang cắm cúi làm việc ở cạnh bánh xe, bạn có rất nhiều lý do để quên làm việc đó, và nó sẽ gây thêm phiền phức cho bạn sau này. Bởi vì, cứ mở nắp hộp dầu như vậy, không khí bên ngoài sẽ tràn vào, khiến hệ thống thắng bị “xốp” vì bọt khí, buộc bạn phải làm lại công việc “xả gió” như trước đây đã bàn.
5. Gỡ bố thắng: Quay trở lại đĩa thắng, chúng ta thấy cái “ngàm Caliper” còn dính trên đó. Nếu chưa gỡ bố thắng cũ ra khỏi đĩa, thì bây giờ là lúc bạn phải gỡ nó ra, bằng cách dùng tay từ từ “trượt” bố ra khỏi ngàm. Ghi nhận vị trí. Có thể dùng máy ảnh Digital chụp lại vị trí bố thắng trước khi lấy nó ra.


Chắc hẳn bạn cũng đã mua bố thắng mới để chuẩn bị thay vào. Nếu chưa thì chạy ngay ra cửa hàng Auto Parts, nói đúng đời xe, hiệu xe của mình để mua một bộ bố thắng tương đương cho 2 bánh xe trước. Luôn luôn thay bố trên 2 bánh cùng một trục.
Cầm “bố” mới trong tay, bạn có thể so sánh để xem thời gian đã bào mòn bố cũ như thế nào. Lần sau chúng ta sẽ nói về việc lắp “bố” mới vào vị trí.

Haosmith@yahoo.com

Viendongdaily.com và tác giả giữ bản quyền bài và hình trên trang này. Xin đừng trích đăng dưới bất cứ hình thức nào.