Thời Covid, dân Mỹ ăn xin vài đồng qua mạng nhiều hơn

(Getty Images)

Sự phát triển của các mạng tài chính online, cùng ảnh hưởng của Covid-19, đang khiến ngày càng nhiều người Mỹ lên mạng xã hội xin tiền cho mục đích cá nhân.

Một sinh viên đại học xin tiền để mua đồ dùng, một tài xế cần tiền sửa xe, một công nhân thất nghiệp vì Covid-19, một bà mẹ đơn thân cần tiền để trả học phí của con... Tất cả đều lên Twitter để xin.

Không phải hàng ngàn Mỹ kim, những người này chỉ xin vài Mỹ kim. Đây là số tiền lẻ mà những người trên mạng xã hội có thể dễ dàng cho, nhờ sự phổ biến của các công cụ thanh toán điện tử.

Bà Jenna Drenten, nhà nghiên cứu Xã Hội Học tại Đại học Loyola, Chicago nói, "Ngày càng nhiều người xin tiền trên Twitter, TikTok và Instagram thông qua những mạng thanh toán online, như PayPal, Venmo, Cash App và Zelle. Điều này khác hoàn toàn với việc quyên tiền từ cộng đồng. Đó không phải là sự kiện gây quỹ qua mạng, cũng không phải một hình thức đòi nợ. Đó là ăn xin online.”

Tại Hoa Kỳ, việc xin tiền thường bị kỳ thị. “Giấc mơ Mỹ" được xây dựng trên niềm tin mãnh liệt rằng: Bất cứ ai có lòng can đảm, đều có thể làm việc chăm chỉ để tự sống.

Chủ nghĩa cá nhân tại Hoa Kỳ cho rằng nếu bạn không làm được điều gì, đó là lỗi của chính bạn. Nếu cần đến sự trợ giúp, bạn phải tìm đến lòng hảo tâm của các tổ chức hoặc gia đình.

Tuy nhiên, giờ đây, mọi người lại có thể lên Internet để xin tiền. Các mạng thanh toán online như PayPal, Venmo, Cash App và Zelle giúp việc xin và cho tiền trở nên dễ dàng hơn.

Hơn 60% người trẻ tuổi tại Hoa Kỳ có ít nhất một trong những công cụ chi trả qua mạng. Ngoài ra, không chỉ người trẻ tuổi, cả những người lớn tuổi ở Hoa Kỳ cũng bắt đầu quan tâm đến hình thức chi trả không dùng tiền mặt.

Bạn bè có thể dùng ứng dụng di động (app) để chia tiền ăn tối, tiền phòng với nhau. Công ty có thể dùng các app này để nhận tiền từ khách hàng. Thói quen chi trả qua mạng phát triển mạnh đã kéo theo xu hướng mới: Xin tiền từ người lạ qua mạng xã hội.

Quá trình này diễn ra rất đơn giản. Ai đó đăng một bài viết trên mạng xã hội về nhu cầu tài chính của họ, kèm thông tin chi tiết về mạng thanh toán họ sử dụng, gồm tên, số trương mục hoặc đường dẫn, sau đó nhờ bạn bè chia sẻ bài viết.

Một người lạ có thể tình cờ nhìn thấy bài đăng và cho tiền theo lời "kêu cứu.” Trong trường hợp này, tiền được chuyển thẳng từ người cho đến người xin - một kiểu "ăn xin" thời đại, nhanh gọn, mới mẻ.

Để được nhiều người chú ý, những bài đăng tìm kiếm trợ giúp này sẽ được chia sẻ trên nhiều mạng khác nhau nhằm "tăng tín hiệu.” Những nút "chia sẻ - share", "thích - like" của các mạng xã hội đã tạo ra nhiều tiềm năng hơn cho “nghề” ăn xin qua mạng. Các nhà hảo tâm cá nhân là mục tiêu của "xu hướng ăn xin" kiểu mới.

Khác với việc quyên góp từ cộng đồng, vốn có thể thu về đến hàng trăm ngàn Mỹ kim, nhưng phải tổ chức sự kiện chính thức và có lý do hợp lý, những người ăn xin qua mạng lại hành động ngược lại. Họ không xin nhiều tiền và lý do được đưa ra rất đơn giản, như trả tiền điện nước, mua thức ăn, vân vân.

Việc xin tiền qua mạng xuất hiện ngày càng nhiều có thể là do sự thiếu hụt về nguồn hỗ trợ công cộng cho những người gặp khó khăn tài chính.

Trong đại dịch Covid-19, người dùng Internet đã đổ xô đến các trang web hỗ trợ như GoFundMe để tìm cách cứu vãn hoạt động kinh doanh hoặc trả chi phí y tế, tuy nhiên, cách này không mấy hiệu quả.

Ăn xin qua mạng khiến nhiều người sống bằng tiền lương chuyển sang sống bằng tiền đi xin. Theo các chuyên gia, sự gia tăng của hình thức ăn xin trên mạng xã hội có thể làm thay đổi tư duy "người nghèo ăn xin.”

Nó cũng làm thay đổi tiêu chuẩn đạo đức liên quan đến sự nghèo đói. Việc ngày càng nhiều người phụ thuộc vào ăn xin qua mạng cho thấy sự thiếu thốn hỗ trợ từ chính quyền, và bất ổn tài chính mà người Mỹ đang phải đối mặt. Việc cho tiền người lạ và xin tiền qua mạng không xấu, nhưng hình thức này không nên trở thành giải pháp thay thế cho việc tìm kiếm nguồn tài chính ổn định, lâu dài.