Thưa kiện tòa Small Claims: Phải làm gì?

LS. Trần Khánh Hưng/Viễn Đông

Nếu bạn mướn nhà mà sau khi dọn ra, chủ nhà không chịu trả tiền deposit, hay nếu bạn là chủ nhân của một cơ sở thương mại, bị khách hàng ký check không tiền bảo chứng, còn vô số những lý do khác trong đời sống hàng ngày mà bạn có thể là nạn nhân của sự thiệt thòi. Mặc dù đã gọi điện thoại, gửi thư đòi nợ nhiều lần, kể cả việc thông báo sẽ đòi thêm tiền phạt và tiền lời nếu họ không chịu trả, nhưng họ vẫn cứ tảng lờ. Chuyện thưa kiện là điều bạn không muốn, nhưng đôi khi biện pháp cuối cùng là phải mang họ ra tòa. Nếu số tiền thiệt hại tương đối thấp, cách tốt nhất là bạn đệ đơn kiện tại tòa small claims. Tòa small claims ở California có giới hạn thiệt hại là 7.500 Mỹ kim. Số tiền này chưa tính những thiệt hại như tiền án phí, tiền lương bị mất khi bạn phải hầu tòa, tiền thông dịch viên, cố vấn luật pháp, v.v..

Tôi phải nộp đơn kiện ở đâu?
Thông thường bạn phải nộp đơn ở nơi gần người bị cáo (người bị kiện) ở, hay đi làm, hoặc là nếu vụ kiện về tai nạn xe cộ thì nộp ở nơi tai nạn xảy ra, nếu về hợp đồng (breach of contract) thì bạn có thể nộp đơn ở nơi hợp đồng được ký, hay hợp đồng được thực hiện, hay nơi nguyên cáo (người thưa kiện) được nhận tiền. Bạn có thể chọn nơi thuận tiện cho nhân chứng của bạn (nếu có), trong số những nơi bạn được quyền nộp đơn.

Muốn kiện tại tòa small claims, tôi phải làm gì?
1. Gửi thư đòi nợ (demand letter). Trước khi bạn nộp đơn kiện, bạn cần phải gửi thư thông báo cho người thiếu nợ biết họ thiếu bao nhiêu, gia hạn cho họ khi nào phải trả. Thư này nên gửi bảo đảm có giấy hồi báo để làm bằng chứng sau này.
2. Bạn cần phải biết rõ tên và địa chỉ của bị cáo.
- Nếu là người thường (individual), bạn cần ghi tên họ.
- Nếu bạn muốn thưa một cơ sở thương mại, làm chủ bởi một hay nhiều người (business owned by individuals or partners), bạn cần biết tên người những người chủ cơ sở.
- Nếu là công ty, bạn phải ghi đúng tên của công ty (fictitious business name).
- Nếu là công ty do công ty khác làm chủ, bạn phải ghi cả hai công ty trong đơn kiện.
3. Điền đơn kiện. Bạn phải điền đơn mà bạn có thể lấy tại tòa, gọi là Plantiff's Claim and Order to Defendant form, và nộp tại tòa.
4. Tống đạt đơn kiện. Bạn cần có một người không liên hệ đến vụ kiện tống đạt đến bị cáo ít nhất là 10 ngày trước ngày tòa xử nếu bị cáo ở cùng quận với nơi xử kiện, hay ít nhất 15 ngày nếu bị cáo ở khác quận. Nếu là người thường, cách tốt nhất là đưa tận tay, nếu là công ty hay cơ sở, có thể gửi bảo đảm có hồi báo (certified mail with return receipt).
5. Người tống đạt đơn kiện sau đó sẽ điền giấy Proof of Service để chứng nhận là họ đã đưa tận tay (personally served), hay gửi thư đến bị cáo. Giấy này phải nộp lại cho tòa ít nhất là 5 ngày trước ngày tòa xử kiện.
6. Chuẩn bị. Trong những phiên toà small claims, quan tòa thường có rất ít thì giờ để nghe hai bên, vì vậy nhiều khi phần thắng thuộc về bên nào có sự chuẩn bị kỹ càng, trình bày rõ ràng, rành mạch lý lẽ của mình. Bạn nên chuẩn bị trước cách trình bày trường hợp của mình trong thời gian tối thiểu, và chỉ nên nói những điểm chính yếu và cần thiết.

Tôi phải làm gì để chuẩn bị cho vụ kiện?
1. Ghi rõ những sự kiện xảy ra theo thứ tự thời gian. Nên viết ngắn, gọn và rõ ràng. Bạn nên ghi những sự việc đã xảy ra (facts), chứ không phải theo dự đoán hay ý kiến (opinions) của bạn.
2. Thu thập những bằng chứng để chứng minh lỗi của bên kia và những thiệt hại của bạn. Nếu có thể được bạn nên mang những tang chứng đến toà, hay chụp hình những thiệt hại. Bạn nên có bản chính và hai bản sao (photocopies) của những bằng chứng này để nộp cho quan tòa và trình bày trước tòa.
3. Sắp xếp những bằng chứng để trình bày theo thứ tự thời gian, hay tầm quan trọng của bằng chứng.
4. Chứng minh phần lỗi của đối phương.
5. Chứng minh tại sao bạn không có lỗi.
6. Duyệt lại những dữ kiện bạn ghi xuống với những giấy tờ hay bằng chứng xem có đúng với những điều bạn ghi.
7. Nếu bạn có người làm chứng (witness), bạn nên ghi xuống những câu hỏi nào có thể hỏi người làm chứng.
8. Dự đoán những câu bên đối phương hay quan toà có thể hỏi và chuẩn bị sẵn câu trả lời.
9. Bạn có thể đến tòa small claims trước vài ngày, dự những phiên xử khác để có thêm kinh nghiệm.
10. Tham khảo với văn phòng luật sư để có sự cố vấn pháp luật về trường hợp của bạn, cũng như cách trình bày trước tòa.

Tôi phải làm gì ngày ra tòa?
1. Phải có mặt và đến đúng giờ. Điều này rất quan trọng. Nếu vì lý do gì bạn không thể ra tòa vào ngày tòa ấn định, bạn phải liên lạc với tòa và xin đổi ngày ra tòa. Bên bị cáo cũng cần được thông báo. Thông thường, tòa sẽ cho bạn đổi ngày khác, nếu hai bên đều đồng ý chọn ngày khác. Nếu không, bạn phải có lý do chính đáng và có sự chấp thuận của tòa. Nếu bạn không có mặt trong phiên xử, đơn kiện của bạn có thể bị bãi nại, và bạn có thể bị cấm không được quyền thưa họ về việc này nữa. Nếu bạn là bị cáo và không có mặt trong phiên xử, bạn sẽ bị xử theo cách khiếm diện, và bên nguyên cáo sẽ được thắng, và được những gì họ muốn đòi.
2. Có đủ bằng chứng: Bạn cần phải mang theo những giấy tờ, cũng như bằng chứng, nếu có, như hợp đồng, biên nhận, hóa đơn, hợp đồng bảo đảm (warranty form), hình ảnh, thư từ, v.v.. Ngoài ra, bạn cũng nên biết những giấy tờ nào có thể dùng bản photo, hay phải có bản chính mới hợp lệ. Sắp xếp những giấy tờ này theo thứ tự để khi trình bày được rõ ràng.
3. Nên trình bày ngắn, gọn.
4. Không nên ngắt lời quan tòa.
5. Bình tĩnh, không nên ngắt lời hay chỉ trích đối phương, ngay cả khi họ nói không đúng sự thật.

Tôi có được biết kết quả ngay trong phiên xử không?
Quan tòa có thể sẽ quyết định và cho bạn biết kết quả ngay trong phiên xử, nhưng nhiều khi quan tòa cũng có thể quyết định sau phiên xử, và sẽ gửi phán quyết đến cho bạn sau này. Tuy nhiên, ngay cả sau khi bạn nhận được giấy tòa thông báo là bạn đã thắng kiện, bạn cần phải chờ thêm 30 ngày để chắc chắn đối phương không kháng án.

Đây chỉ là một số tóm lược những vấn đề liên quan đến tòa small claims, không phải cố vấn luật pháp. Mọi thắc mắc và tham khảo miễn phí về vấn đề luật pháp, xin liên lạc với văn phòng Luật Sư Trần Khánh Hưng (David K. Tran) qua số điện thoại (714) 839-4077 hoặc E-mail tại davidtran@dktran.com, hay gửi thư đến Law Offices of David K. Tran, 15446 Brookhurst St, Westminster CA 92683.

Viendongdaily.com và tác giả giữ bản quyền bài trên trang này. Xin đừng trích đăng dưới bất cứ hình thức nào.