TPP ngất ngư vì thủ tướng Canada không đến dự

Thủ Tướng Justin Trudeau đã có một cuộc họp bên lề với Thủ Tướng Nhật Shinzo Abe ngày thứ Sáu, nhưng lại không đến dự cuộc họp TPP với 10 quốc gia khác. (Getty Images)


ĐÀ NẴNG - Vào chiều thứ Sáu, nữ Thủ Tướng Tân Tây Lan Jacinda Ardern tiết lộ tại buổi họp báo, rằng thỏa ước TPP đã bị hoãn vô thời hạn vì Canada rút khỏi đàm phán. Lời tuyên bố này được đưa ra sau khi Thủ Tướng Gia Nã Đại Justin Trudeau đã không đến dự cuộc họp cùng với 10 quốc gia khác. Hoa Kỳ đã rút khỏi TPP sau khi ông Donald Trump nắm chức tổng thống.

Trước sự quan tâm của các nước còn mong muốn tạo một TPP (Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương) mà không có Hoa Kỳ, một viên chức đại diện Canada cho biết Bộ Trưởng Thương  Mại vẫn đang đàm phán mặc dù thủ tướng đã không đến dự.

Trước đó, trong một phát biểu khi tới Hà Nội, Thủ Tướng Justin Trudeau từng tuyên bố, “Canada sẽ không vội ký thỏa thuận TPP nếu không có lợi cho Canada."

Chiều thứ Năm, trong phiên thảo luận tại CEO Summit, Tổng Thống Phi Luật Tân Rodrigo Duterte nhận định rằng ngay cả ở những nước giàu, nhiều người cũng là nạn nhân của toàn cầu hóa và "đây là thực tế đang diễn ra trên thế giới."

Phát biểu của vị Tổng thống này cũng cho thấy mối lo ngại có thực về việc các nước giàu thuộc TPP (mà Canada là một ví dụ) cũng có những mối lo ngại như Mỹ. Tất cả những động thái cho thấy một tương lai không mấy sáng sủa với TPP - một nội dung không chính thức trong chương trình nghị sự của APEC 2017.

Trong số 11 thành viên còn lại (TPP-11), dù rất mong muốn duy trì nhưng Việt Nam vẫn phải cân nhắc về những điều có thể gây tổn hại đến sản xuất trong nước như nguyên tắc xuất xứ "từ sợi trở đi" (yarn-forward) trong ngành dệt may và dự tính rút khỏi hệ thống bảo vệ nhà đầu tư gây tranh cãi của Tân Tây Lan.

Hiện nay chỉ có Nhật Bản là quốc gia thể hiện sự năng nổ nhất. Mễ Tây Cơ cũng muốn tham gia TPP-11 để có thêm vị thế với chính quyền Trump trong việc thương lượng lại Hiệp Định Thương Mại Tự Do Bắc Mỹ.

"Nếu không thực sự nhất trí được điều gì ở Đà Nẵng thì tôi nghĩ 11 quốc gia có thể tạm biệt luôn hiệp định này," bà Deborah Elms, Giám Đốc Điều Hành Trung Tâm Thương Mại Châu Á, một học giả cao cấp tại Bộ Thương Mại Singapore nói với Financial Times vào tuần trước.

Trong khi đó ông Pierre-Oliver Herbert, phát ngôn viên của Bộ Trưởng Thương Mại François-Philippe Champagne cho biết Gia Nã Đại vẫn đang tiếp tục đàm phán TPP.

Và chính Bộ Trưởng Champagne cũng nói rằng cuộc đàm phán TPP vẫn tiếp tục, mặc dù Thủ Tướng Trudeau đã vắng mặt. Bộ trưởng nói thêm là thủ tướng không thể đến vì gặp trục trặc trong lịch trình làm việc tại Đà Nẵng.