Trump nắm quyền trên một đất nước bị chia rẽ

Khán giả dự lễ tuyên thệ phải dùng áo mưa trong lúc ngồi nghe bài diễn văn của Tổng Thống Donald Trump ngày thứ Sáu. (Brendan Smialowski/ Getty Images)

HOA THỊNH ĐỐN – Ông Donald Trump đã tuyên thệ nhậm chức và trở thành tổng thống của một quốc gia đang bị chia rẽ, và những biến cố khác xảy ra trong ngày cho thấy sự chia rẽ đó sẽ không được hàn gắn trong thời gian sớm nhất.

Trong bài diễn văn nhậm chức, Tổng Thống Trump lập lại những tuyên ngôn nói theo ý dân từng giúp ông đắc cử vào mùa thu năm ngoái, bất kể mọi dự đoán cho rằng ông không thể nào vào được Tòa Bạch Ốc. Thế nhưng hơn thế nữa, ông đã dùng những lời lẽ rất ảm đạm, đen tối, có lúc hung hăng để trình bày một đất nước Hoa Kỳ đang trải qua “một cuộc tàn sát lẫn nhau” mà ông hứa sẽ làm cho nó chấm dứt.

Và cũng như trong thời gian tranh cử, ông thường lên án những chính trị gia làm việc tại Hoa Thịnh Đốn trong một hiện trạng mà ông nói là “họ chỉ muốn bảo vệ bản thân mình nhưng không bảo vệ người dân hay đất nước.”

Trong một đoạn khác trong bài diễn văn, ông nói rằng “chúng ta đã làm cho các quốc gia khác trở nên giàu có hơn, trong lúc tài sản, sức mạnh và niềm tự tin của đất nước chúng ta đã biến mất ở đường chân trời.” Ông cam kết rằng “từ ngày hôm nay trở đi, chỉ có người Mỹ là trên hết, người Mỹ phải trước hết.”
Bài diễn văn với khí thế đấu đá của ông Trump đã bị chỉ trích từ những quan sát viên thuộc thành phần trung lập của đảng Cộng Hòa, và ngay cả phía cực tả của Dân Chủ cũng cho rằng lời lẽ chống đối những định chế tại Hoa Thịnh Đốn của ông Trump cũng có thể được thốt ra từ Nghị Sĩ Bernie Sanders (Độc Lập, Vermont), một người từng giành được nhiều sự ủng hộ của những cử tri đang bực bội với chính quyền trong mùa bầu cử 2016.

Bà Nicolle Wallace, cựu giám đốc truyền thông của Tổng Thống George W. Bush, nói trên đài MSNBC rằng bài diễn văn của ông Trump đã “đen tối một cách không cần thiết.” Còn ông Michael Gerson, một người chuyên viết diễn văn cho ông Bush trong nhiệm kỳ đầu tiên, phê bình trên Twitter rằng bài nói của ông Trump là “bài tuyên thệ nhậm chức chỉ dành cho người Mỹ đỏ.” Danh từ “Mỹ đỏ” này thường được dùng để nói đến những người da trắng có trình độ thấp, cố chấp.

Trong khi đó, những người ủng hộ ông Trump nói rằng bài diễn văn của tân tổng thống đã phản ảnh lại tư tưởng của những cử tri đã bỏ phiếu cho ông. Họ là giới lao động sống ở ngoại ô và thôn quê, không gần những thành thị nằm ở hai bên bờ biển.

Ông Greg Mueller, một chiến lược gia bảo thủ và từng ủng hộ ông Trump trong cuộc tranh cử năm ngoái, nói rằng, “Ông Trump cảm thấy rằng ông đại diện cho những người đã bị bỏ quên trong nền kinh tế toàn cầu hóa, và bị bỏ ngoài trời lạnh trong cái gọi là chủ nghĩa cấp tiến mới diễn ra trong tám năm qua. Nói chung, ông Trump muốn nói rằng đây là chiến thắng của họ chứ không phải chiến thắng của ông.”

Ông Mueller nói thêm, “Ông Trump là một loại tổng thống khác. Cuộc tranh cử của ông đã đè bẹp những thành phần có thế lực trong cả hai đảng. Ông muốn nói với mọi người rằng ông sẽ không thay đổi, rằng ông đã vận động tranh cử như thế nào thì bây giờ ông nắm quyền cũng như vậy, như ông đã hứa với cử tri.”

Những nhà quan sát khác cho rằng ông Trump đã nhắm vào những thành phần đang bất mãn trong xã hội Mỹ.

Khoảng 70 vị dân cử thuộc đảng Dân Chủ đã tẩy chay lễ tuyên thệ.
Trong cùng ngày, những người quá khích và cả những người tự xem là chống phát-xít đã nổi loạn ở trung tâm thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Họ đã đốt xe, và có ít nhất 217 người đã bị cảnh sát bắt vì tham gia nổi loạn.
Sự chia rẽ và chống đối chưa kết thúc.

Vào ngày thứ Bảy, hàng ngàn người sẽ dự một cuộc biểu tình chống ông Trump được gọi Phụ Nữ Xuống Đường tại Hoa Thịnh Đốn.

Cuộc diễn hành sẽ được mọi phía theo dõi, để đo lường thái độ chống ông Trump có tầm mức như thế nào.