Trung Cộng chèn điều khoản khả nghi vào Bộ Quy Tắc Ứng Xử Trên biển Đông

Người Phi Luật Tân biểu tình chống Trung Cộng bên ngoài Tòa Lãnh Sự Trung Quốc ở thành phố Makati ngày 12 tháng 6, 2021.( Lisa Marie David/ NurPhoto via Getty Images)

MANILA - Trong thời gian gần đây, Trung Cộng đột nhiên tỏ ra quan tâm tới Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông (COC), sau nhiều năm trì hoãn đàm phán về văn bản này.

Hôm thứ Năm, ông Albert del Rosario, cựu ngoại trưởng Phi Luật Tân, tố cáo Trung Cộng đang muốn sử dụng COC để phá hoại phán quyết năm 2016 của Tòa Trọng Tài Quốc Tế The Hague, vốn đã bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Cộng tại Biển Đông.

Ông Ian Storey, chuyên gia tại viện nghiên cứu ISEAS - Yusof Ishak của Singapore, cũng đồng ý với lời phân tích của ông Del Rosario, và khuyến cáo Hiệp Hội Các Nước Đông Nam Á (ASEAN) phải đề phòng.

Theo ông Storey, bản thảo COC hiện nay có hai điều khoản khả nghi. Điều khoản thứ nhất nói rằng, mọi dự án khai thác năng lượng tại Biển Đông phải là sự hợp tác giữa các công ty Trung Cộng và Đông Nam Á, không được có công ty nước ngoài.

Điều khoản thứ hai cũng đặt ra quy định tương tự đối với các cuộc tập trận trên Biển Đông, cho phép các nước ASEAN và Trung Cộng tập trận chung với nhau, nhưng nếu có lực lượng nước ngoài tham gia, việc này phải có sự đồng ý trước của 11 thành viên COC, gồm Trung Cộng và 10 nước ASEAN.

Theo ông Storey, điều khoản thứ nhất đã vi phạm chủ quyền của các nước ven biển, do không cho các nước này được chọn đối tác bên ngoài khu vực để khai thác tài nguyên trong vùng đặc quyền kinh tế của họ.

Trong khi đó, điều thứ hai cho phép Trung Cộng có quyền phủ quyết đối với mọi hoạt động quân sự của nước ngoài tại Biển Đông.

Ônd Storey đang kêu gọi khối ASEAN nên bỏ hai điều khoản này ra khỏi COC, do mục tiêu của các điều khoản này là hợp pháp hóa tuyên bố chủ quyền của Trung Cộng tại Biển Đông, và phá hoại quyền hợp tác quốc phòng của ASEAN với những nước bên ngoài khu vực.