Úc sợ nằm trong hỏa tuyến, nếu Mỹ và Trung Cộng đánh nhau tại Biển Đông

Một chính phủ mới tại Hoa Kỳ đang tạo những làn sóng bất an đến các quốc gia khác, kể cả nước đồng minh của Mỹ.

Biển Đông nằm cách Úc Đại Lợi chừng 5,000 cây số. Điều đó đặt nước Úc vào trên hỏa tuyến, trong một cuộc chiến tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Nếu một cuộc xung đột lớn trên toàn cầu nổ ra, nhiều nhà quan sát tin rằng nó sẽ xảy ra ngay trên sân sau của Úc.

Ông Peter Jennings, thuộc Viện Chính Sách Chiến Lược Úc, nói với đài ABC tại Úc, “Biển Đông chắc chắn là một điểm nóng, vì đó là khu vực nơi mà chúng ta có thể thấy máy bay và tàu chiến Mỹ thực sự đụng độ với máy bay và tàu chiến Trung Quốc. Tôi nghĩ rằng mức xác suất xảy ra một vụ vô ý bắn rớt một chiếc phi cơ, hoặc đánh chìm một chiếc tàu, là khá cao.

Khu vực này là một đường đứt gãy lớn, một lộ tuyến thương mại toàn cầu, và là nơi xảy ra những cuộc các tranh chấp lãnh thổ, được đẩy lên mức cao bởi một sự hiện diện quân sự leo thang. Trung Quốc bị tố cáo là đang quân sự hóa khu vực này, xây dựng các phi đạo, và mở rộng các hòn đảo một cách nhân tạo
Trong buổi điều trần để được Quốc Hội chuẩn nhận, ông Rex Tillerson, người được Tổng Thống Donald Trump bổ nhiệm làm ngoại trưởng, cảnh cáo Trung Quốc. Ông Tillerson nói, “Chúng tôi sẽ phải gửi cho Trung Quốc một tín hiệu rõ ràng rằng, điều thứ nhất, việc xây dựng đảo dừng lại, và điều thứ nhì, việc Trung Quốc tiếp cận những hòn đảo ấy sẽ không được cho phép.”

Sow Keat Tok, một chuyên gia về Trung Quốc tại viện đại học Melbourne Unoversity, lo ngại rằng Trung Quốc có thể bị buộc phải đi vào một cuộc đối đầu chung quyết, mà họ không thể rút lui được.

Ông Tok nói, “Khi tính cách hợp pháp của nó, tính cách hợp pháp của chế độ bị suy yếu, mọi thứ đều vẫn sẽ còn phải giải quyết. Khi bị dồn vào góc tường, người ta dự đoán chế độ Trung Quốc sẽ đánh trả vào một thời điểm nào đó. Có lẽ Trung Quốc sẽ không lùi bước. Thật vậy, người ta sẽ thấy Trung Quốc tìm cách làm tăng nguy cơ.”

Mức độ rủi ro là quá cao quá đối với Úc. Mỹ là đồng minh và đối tác chiến lược lớn nhất của Úc, trong khi đó Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Úc.

James Brown, từ Trung Tâm Nghiên Cứu Hoa Kỳ tại đại học Sydney University, nói rằng nước Úc có thể sẽ bị mắc kẹt giữa hai làn đạn.

Ông nói, “Chúng tôi sẽ cần phải làm một số quyết định khó khăn, về cách thức và nơi chốn chúng tôi sẽ góp phần hỗ trợ cho Hoa Kỳ trong loại xung đột ấy. Và chúng tôi cũng sẽ cần phải suy nghĩ một cách nghiêm túc về tác động tới nền kinh tế của chúng tôi.”

Ông Jennings nói rằng bất kỳ cuộc xung đột nào giữa hai siêu cường quốc đều sẽ có thể leo thang, và Washington sẽ tìm cách kêu gọi các nước đồng minh tham gia.

Ông nói, “Thành thật mà nói, tình hình có thể vượt ra khỏi tầm kiểm soát một cách rất nhanh chóng. Ở giai đoạn ấy, tôi hy vọng rằng Washington sẽ nói chuyện trực tiếp với Canberra và Tokyo, nói, 'Quý vị sẽ ở đâu, khi xảy ra một tình hình xung đột ở Biển Đông”'.

Mức tiềm năng của việc cố ý khiêu khích là khá thấp. Nhưng các nhà quan sát lo sợ về chuyện xảy ra một sự việc do tính toán sai lầm.

Ông Brown là một cựu sĩ quan quân đội từng cầm quân tham chiến ở Iraq. Bây giờ, ông làm việc từ một bàn giấy dự đoán những hậu quả xấu nhất có thể xảy ra.

Ông nói, “Các tài sản quân sự của Hoa Kỳ va các tài sản quân sự của Trung Quốc hoạt động luôn luôn hoạt động ở gần bên nhau. Bất cứ lúc nào một chiếc tàu Mỹ đi vào vùng Biển Đông, thì có một chiếc tàu của Trung Quốc bám theo. Trên không trung, những chiếc phi cơ của Mỹ và Trung Quốc bay qua cách nhau hàng chục mét. Có những quy định chi phối những hoạt động ấy. Thế nhưng vẫn có những phi công và thuyền trưởng có tiếng là hay làm ẩu.”

Bất kỳ cuộc đụng độ nào giữa Mỹ và Trung Quốc cũng đều có thể gây ra tai họa. Nhưng xác suất xảy ra là bao nhiêu? Có những chiến lược gia quân sự của Hoa Kỳ và Trung Quốc bây giờ chuẩn bị cho một chuyện như vậy có thể xảy ra.

Viện nghiên cứu toàn cầu Rand Corporation đã soạn thảo một bản phúc trình năm 2015 cho quân đội Mỹ, mà họ gọi là Chiến Tranh Với Trung Quốc: Nghĩ Kỹ Về Điều Không Thể Nghĩ Ra Được. Họ nói rằng cuộc chiến tranh cố ý có lẽ không xảy ra, nhưng có một nguy cơ là cuộc khủng hoảng có thể bị giải quyết một cách sai lầm.

Rand Corporation nói rằng Trung Quốc sẽ chịu mức thương vong lớn hơn so với Hoa Kỳ, nếu chiến tranh nổ ra ngay bây giờ. Tuy nhiên, họ cũng báo động rằng khi sức mạnh quân sự của Trung Quốc tăng lên, thì triển vọng của một cuộc chiến tranh kéo dài, tàn phá, và không có hồi kết thúc, cũng sẽ tăng lên.
Ông Brown nói, “Họ đã chỉ ra rằng ở phía Mỹ và phía Trung Quốc, có những biện pháp khích lệ mạnh mẽ để leo thang khá nhanh, đặc biệt là nếu quyền kiểm soát được giao cho quân đội sớm hơn, và không được giữ lại bởi các nhà lãnh đạo chính trị.”

Cả ông Brown lẫn ông Jennings đều đặt mức nguy cơ xung đột ở phần dưới của bậc thang.
Ông Jennings nói, “Tôi nghĩ rằng điều đó là hầu chắc không xảy ra. Tôi nghĩ rằng cả hai nước sẽ dừng lại trước khi có sự leo thang trong cuộc xung đột quân sự rộng lớn hơn. Sự thật ngay bây giờ là trong 10 năm sắp tới, Trung Quốc bị vượt quá khá xa bởi sức mạnh quân sự mà Hoa Kỳ có thể đem lại.”
Tuy nhiên ông Sow Keat Tok, người theo dõi phía Trung Quốc, không là quá lạc quan như vậy.

Ông nói, “Toàn bộ tình hình rất dễ bốc cháy. Tôi sẽ không nói là có hay không, nhưng chiến tranh có thể là một lời tiên tri tự biến thành hiện thực. Nếu ở giai đoạn hiện thời chính phủ ông Trump sẽ tiếp tục đẩy Trung Quốc vào một cuộc đối đầu, tôi nghĩ rằng chiến tranh có lẽ sẽ xảy ra.”

Một trong những cựu sĩ quan cao cấp nhất của quân đội Mỹ báo động rằng những sự hiểu lầm giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ có thể dẫn đến xung đột công khai trên Biển Đông.

Tổng thống đắc cử của Mỹ xuất hiện với thái độ phê phán. Biển Đông Quốc có thể là điểm nóng nhất trong thời ông Trump làm tổng thống. Ông đã nói rằng cần phải dạy cho Trung Quốc biết tôn trọng Hoa Kỳ. Các nhà quan sát nói rằng vẫn chưa biết ông Trump sẽ phản ứng như thế nào với một cuộc đối đầu với Bắc Kinh.

Đối với những người có tầm nhìn dài về lịch sử, Biển Đông là một mồi lửa. Khu vực đó phản ảnh sự trôi dạt đến chiến tranh trong năm 1914. Hồi đó, thế giới nghĩ rằng cuộc xung đột là điều không thể nào nghĩ ra được. Thế nhưng một cường quốc đang vươn lên, là nước Đức, thách thức nước Anh, một cường quốc đầy thế lực. Rồi một loạt biến cố gây ra một mạng lưới rối rắm của những khối đồng minh đẩy địa cầu vào trong một cơn thảm họa.