Uy tín trong vay mượn

  Bài ERIC TRẦN

Trong đời sống xã hội, người ta giao dịch với nhau chủ yếu dựa vào uy tín. Trong giao dịch tài chánh, mức độ tín nhiệm và uy tín lại càng trở nên quan trọng. Trong xã hội cổ thời, người ta cần có thời gian tiếp xúc làm ăn với nhau lâu ngày mới hiểu được uy tín của đối phương. Bây giờ, người ta đã có một hệ thống điểm rất khách quan để xác định uy tín, đó là điểm tín dụng (credit score): Người có điểm tín dụng cao – tức là uy tín lớn - sẽ dễ vay tiền nhà băng để làm ăn. Và ngược lại, người có điểm tín dụng thấp – là người không có uy tín – sẽ chẳng bao giờ vay mượn được ở đâu, hoặc có chỗ cho vay thì lại lấy phân lời cắt cổ. Vì thế, chúng ta cần phải xây dựng lý lịch để có uy tín lớn, thể hiện qua số điểm tín dụng cao.

Nghe tới đây nhiều người sẽ cười xòa, cho rằng bày đặt vô ích. Ừ, cứ cho rằng điểm tín dụng là cần thiết với những người đi vay mượn, nhưng “tôi có cần vay mượn của ai đâu! Mua bán luôn luôn trả tiền mặt, thậm chí còn không có cả thẻ tín dụng.” Nghĩ như vậy chắc chắn bạn sẽ cho rằng “điểm tín dụng thấp thì đã chết ai!”
Nhưng uy tín của một người, thể hiện qua bảng điểm FICO Score, hoặc bản báo cáo tín dụng, còn có ý nghĩa rộng lớn hơn, chứ không phải chỉ cần thiết khi vay tiền mua nhà, mua xe. Điểm tín dụng còn ảnh hưởng đến nhiều phương diện khác trong đời sống.

Khi đi thuê nhà

Có lẽ bạn không bị xét tín dụng khi đi “se” phòng. Nhưng nếu thuê apartment, thuê cả căn nhà, hoặc thuê đất để đặt mobile home, bạn sẽ phải bằng lòng cho chủ nhà, hoặc đại diện của chủ nhà xét lý lịch tín dụng, qua đó người ta sẽ biết được bạn có trả trễ hoặc quịt tiền nhà bao giờ không. Nếu không, điều đó cho thấy bạn là người có uy tín, một người có tinh thần trách nhiệm. Nếu bản báo cáo lý lịch cho thấy bạn chẳng có uy tín gì, đã từng trễ thiếu tiền nhà nhiều lần… thì bạn khó có thể thuê nhà ở chỗ khác, hoặc phải đặt cọc một số tiền lớn nếu may mắn tìm được chỗ cho thuê.

Từ ban đầu, việc trả tiền nhà đúng hạn không hề được phản ánh trong lý lịch tín dụng. Nhưng trong mấy chục năm gần đây, chủ nhà cũng như người quản lý (property management) của họ đã tìm cách báo cáo với các cơ sở thâu thập tín dụng về việc trả tiền nhà, đúng hạn, trễ hạn, hoặc quịt tiền của người thuê. Nếu muốn xây dựng lý lịch qua việc trả tiền nhà đều đặn, bạn nên đề nghị với chủ nhà của mình tham gia hệ thống RentTrack để bạn có thể đóng tiền nhà trên mạng. RentTrack được nối thẳng với hệ thống Experican, một trong 3 cơ quan thâu thập lý lịch tín dụng lớn nhất của thế giới.

Dùng điện thoại di động

Các hãng điện thoại di động cần xét lý lịch của khách hàng trước khi quyết định chương trình phục vụ dành cho người đó. Những người có lý lịch tì vết sẽ phải đặt tiền cọc hoặc phải trả thêm tiền trước khi mở được đường dây. Hiện nay, nhiều công ty không cần xét lý lịch tín dụng khách hàng, thậm chí người nghèo ở California lại còn được sử dụng dịch vụ điện thoại di động miễn phí, việc xét lý lịch đối với thành phần này là hoàn toàn không cần thiết.

Xin việc làm

Không phải tất cả, nhưng có một số hãng xưởng đặc biệt đòi hỏi xét lý lịch tín dụng của người muốn xin vào làm, và thậm chí xét lý lịch định kỳ những người đã được tuyển dụng. Nếu hãng xưởng của bạn có thói quen này, họ cần phải thông báo trước, cũng như cho biết họ sẽ làm gì với bản lý lịch ấy.

       Một số ngành nghề chuyên môn đòi hỏi bạn phải có tín dụng tốt trước khi được cấp phép hành nghề

Nghề babysitting

Babysitting là nghề đi coi trẻ em tại tư gia, rất phổ biến trong giới di dân cao niên tại Mỹ. Họ đến Mỹ khi đã lớn tuổi, không còn thời gian học tiếng Anh để có thể tiến thân trong sinh hoạt dòng chính. Một mặt khác, nhu cầu cần babysitting mỗi ngày một nhiều do cha mẹ bận đi làm không có thời gian trông nom con nhỏ, họ cần mướn người đến nhà trông coi các cháu. Những người babysitters vốn là người lạ, nhưng có vai trò rất quan trọng trong gia đình, vì họ thường ở lại luôn trong nhà chủ, được cấp phòng riêng, và làm quản lý căn nhà trong lúc chủ nhân vắng mặt. Hơn bất cứ một nghề nghiệp nào khác, babysitters phải là những người có lý lịch thật tốt. Càng ngày càng có nhiều chủ nhân đòi xét lý lịch của những người xin làm babysitter. Khinh xuất trong vấn đề này là không khác gì như “nuôi khỉ dòm nhà.”

                                                    Làm business cần phải có điểm tín dụng cao

Mua bảo hiểm

Nhiều hãng bảo hiểm cháy nhà cũng như bảo hiểm tai nạn xe cộ đòi xét lý lịch tín dụng trước khi quyết định về giá bảo hiểm cho khách hàng. Hiện nay hơn 90% các hãng bảo hiểm tai nạn xe cộ làm việc đó. Bản báo cáo lý lịch và điểm tín dụng được sử dụng để đánh giá “điểm số rủi ro” (insurance risk score). Điểm tín dụng càng cao, bạn càng được hưởng giá rẻ.

Các việc khác…

Lý lịch tín dụng còn ảnh hưởng tới bạn trong nhiều phương diện khác như việc xin cấp license trong một số ngành nghề… Xin mở trương mục điện nước…. Ngay cả cơ quan quản lý tiền Child Support (cấp dưỡng cho con nhỏ khi cha mẹ ly dị) cũng đòi xét lý lịch tín dụng của bạn…
Bảo vệ lý lịch tín dụng không có tì vết, xây dựng uy tín mỗi ngày một cao hơn…. là một nỗ lực nghiêm chỉnh mà bất cứ người tiêu thụ nào trong thế giới ngày nay cũng cần thực hiện, chứ không thể “cười xòa” cho rằng chỉ là chuyện bày đặt.
Erictran216@yahoo.com