Vườn thủy canh: Ưu và khuyết điểm

Bài VŨ HẰNG

Thủy canh (hydroponics) - phương pháp trồng trọt mới, hoàn toàn không dùng đất - đã được chúng ta đề cao trong nhiều tuần qua. Đến đây bạn chắc sẽ tự hỏi: Vậy nó hoàn toàn không có khuyết điểm gì hay sao? Có chứ! Chuyện thế gian làm sao hoàn hảo trăm phần trăm được, vạch lá tìm sâu thì thế nào cũng có. Hôm nay chúng ta sẽ tổng kết những ích lợi của phương pháp này, đồng thời “vạch lá tìm sâu” cho nó luôn.

Nhà vườn có thể dựng một hệ thống thủy canh qui mô trên một diện tích rộng lớn

Lợi điểm của thủy canh

Cái lợi lớn nhất là thủy canh cho chúng ta sự linh động uyển chuyển và có thể chi phối nhiều hơn đối với sự phát triển của cây. Sau đây là những lợi điểm cụ thể:

… Mà công sức thì ít hơn

1. Trồng bất cứ chỗ nào

Bởi vì thủy canh không cần đất, không lệ thuộc ánh sáng mặt trời (vì cây thủy canh có thể lớn lên dưới ánh sáng điện), bạn có thể trồng nó ở trên lầu cao, dưới tầng hầm, hoặc trong bất cứ khe kẹt nào. Dù ngoài trời hay trong nhà, hoặc bất cứ chỗ nào, việc săn sóc cũng không trở nên phức tạp hơn. Đối với những bạn ở chung cư mà có lòng yêu cây thì thủy canh là câu trả lời thích hợp nhất.

2. Tác động nhiều hơn trên sự phát triển của cây

Gần như nắm được quyền chi phối tuyệt đối, bạn có thể điều chỉnh, gia giảm thành phần dinh dưỡng trong nước để điều khiển cây phát triển theo ý mình, mà không bị những yếu tố ngoại lai xen vào phá đám, giống như khi trồng cây trên đất.

3. Bớt vất vả, ít lao động

Vườn thủy canh không cần bạn nhổ cỏ xông mối, không cần rải phân, không cần cầy xới cho dưỡng khí vào đất, không cần dùng thuốc diệt sâu bọ. Tóm lại, bạn có thể bớt được nhiều công việc vốn dính với nghề trồng trọt trên mặt đất.


Hoa màu thâu hoạch được dồi dào hơn

4. Tiết kiệm nước và phân bón

Thủy canh chuyển dòng nước chạy quanh trong một vòng tròn khép kín, nhờ đó nước và dưỡng chất có thể chạy lên chạy xuống, tưới xong dùng lại cho đến khi hết nước hết phân… mà không phí phạm đi đâu chút nào. So sánh với cách trồng trên đất, thủy canh chỉ dùng chừng 1/20 lượng nước tưới và phân bón mà thôi. Tiền bạc được tận dụng tới từng xu, mà môi trường cũng không phải tiếp nhận những chất dư thừa, thoái hóa.

5. Bớt sốc cho cây non

Cây non đánh ra từ vườn ươm có thể trồng vào chậu thủy canh một cách nhẹ nhàng hơn nhiều so với việc trồng lại trên đất: Cây bớt sốc, không cần thời gian để thích ứng, và mau chóng phát triển trong môi trường thủy canh. Nhờ đó, nhà vườn có thể bớt được thời gian ươm cây bên ngoài.

6. Thâu hoạch dồi dào

Trong môi trường thủy canh, cây cối luôn được cung cấp dưỡng chất đầy đủ, nhiệt độ phù hợp bất kể thời tiết bốn mùa. Cây rau có thể lớn nhanh, lớn mạnh gấp đôi, và lượng hoa màu phát sinh sẽ nhiều gấp đôi. Thủy canh không lệ thuộc vào thời vụ. Nói cách khác, dù mưa dù nắng, dù lạnh dù nóng, chúng ta vẫn có thể canh tác quanh năm. So với lượng thâu hoạch từ đất, thủy canh dễ dàng vượt quá gấp đôi, gấp ba.

Bất lợi của thủy canh

Thủy canh được nhìn nhận với nhiều lợi điểm, cũng như mang đến nhiều thành quả. Nhưng đây không phải là thành quả hoàn toàn từ trên trời rơi xuống. Nó đòi hỏi một số điều kiện mà những người khó tính có thể cho rằng đó là những khuyết điểm của thủy canh, chẳng hạn:

1. Tiền bạc ban đầu

Mặc dầu thủy canh tiết kiệm giúp bạn về tiền nước tiền phân trong lúc trồng trọt, nhưng bạn phải bỏ ra một số tiền kha khá lúc đầu để dựng vườn. Ít nhất bạn phải có tiền mua máy bơm, mua bể, chậu lưới, dây dẫn, máy căn giờ, có thể phải mua quạt, mua đèn thắp sáng, v.v.. Tất cả những thứ này, dù không đắt đỏ bao nhiêu, nhưng phải sẵn sàng, không thể thiếu. Bởi vì, bạn đang tạo ra một môi trường trồng cấy hoàn toàn mới, độc lập hẳn với những gì đã có sẵn hoặc hoàn cảnh của bạn không thể có.

2. Hiểu kỹ thuật

Săn sóc vườn thủy canh đòi hỏi bạn phải có một chút hiểu biết về kỹ thuật. Vườn thủy canh lớn đòi hỏi người chăm sóc phải được huấn luyện đúng mức. Chẳng hạn, bạn phải có hiểu biết về độ pH, về thành phần dinh dưỡng, về nhu cầu không khí và ánh sáng. Thực ra, dù là thủy canh hay không, cây trồng vẫn cần có đủ những yếu tố đó. Nhưng với cây thủy canh những yếu tố đó còn cần thiết hơn và phải được cung ứng kịp thời.

3. Theo dõi

Mặc dầu tổng số thời gian bạn dành ra cho vườn thủy canh ít hơn so với vườn trên đất, nhưng bạn cần phải theo dõi mỗi ngày, không thể bỏ bê. Bởi vì vườn cây không thể dựa vào ai khác ngoài bạn để có nguồn nước và dưỡng chất. Nếu bể cạn mà không được tiếp nước kịp thời, cây sẽ chết, không bao giờ có thể hồi sinh được.

4. Lệ thuộc vào máy móc

Vườn thủy canh hoàn toàn lệ thuộc vào nguồn điện, nó cần điện để quay cánh quạt, để thắp sáng, để chạy máy bơm, máy tiếp dưỡng khí, máy căn giờ. Và nó cần những thứ máy móc này phải hoạt động đều đặn, không giở chứng.
Đó có phải là khuyết điểm của thủy canh không? Hay là những điều kiện để hệ thống làm việc? Nhìn nhận một cách công bằng nhất thì chúng ta phải nói rằng thủy canh đưa lại nhiều thành quả hơn với ít công sức hơn thì bạn phải cung cấp đủ điều kiện để nó làm việc chứ.
Vuhang231@yahoo.com