Yêu thương kẻ thù

Bộ luật Hammurabi được khắc trên bia đá vào năm 1754 trước Công Nguyên. Bia này nay được lưu trữ tại Bảo Tàng Viện Louvre, Pháp. (Wikipedia)

Bài LM PHẠM NGỌC HÙNG

Trong bài Tin Mừng Chúa Nhật tuần trước, Chúa Giêsu giảng dạy về luật giết người, luật ly dị, và luật thề gian qua lối hành văn tương phản đối chiếu. Cũng lối hành văn đó, trong bài Tin Mừng Chúa Nhật tuần này, Ngài tiếp tục giảng dạy về luật mắt đền mắt, răng đền răng, và luật yêu thương kẻ thù.
Theo những nhà chú giải Thánh Kinh, luật mắt đền mắt, răng đền răng là một luật cổ xưa của người Babylon, trong bộ luật Hammurabi, có từ thế kỷ XVII trước Công Nguyên. Luật này buộc những ai đã gây ra thiệt hại cho người khác, phải đền bù cách tương xứng hoặc phải chịu một hình phạt tương tự với thiệt hại đã gây ra. Luật này đã có ảnh hưởng đến tác giả của sách Xuất Hành. Trong đó có một đoạn ghi như sau: “Nếu có gây tổn thương, thì ngươi phải lấy mạng đền mạng, mắt đền mắt, răng đền răng, tay đền tay, chân đền chân, vết bỏng đền vết bỏng, vết thương đền vết thương, vết bầm đền vết bầm” (Xh 21:23-26). Mặc dù luật này mang tính cách man rợ, nhưng đối với người thời xưa, nó đã giúp duy trì lẽ công bằng trong các bộ lạc và ngăn ngừa nhưng hình thức báo thù quá đáng.

Từ nhiều ngàn năm, luật mắt đền mắt, răng đền răng được dùng làm nền tảng nhân đạo cho việc xét xử, nhưng đối với Chúa Giêsu nó chỉ có thể nói lên lẽ công bằng, nhưng không thể xóa bỏ được hận thù. Nếu sống với nhau chỉ dựa trên lẽ công bằng, ngay cả những người không tin theo Chúa cũng có thể làm được. Những ai tin theo Chúa được mời gọi sống vượt lên trên đức công bằng để xóa bỏ hận thù. Do vậy Chúa nói, “Nếu ai vả má bên phải của con, thì hãy đưa má bên kia cho nó nữa. Và ai muốn kiện con để đoạt áo trong của con, thì hãy trao cho nó cả áo choàng nữa. Và ai bắt con đi một dặm, thì con hãy đi với nó hai dặm.”
Xóa bỏ hận thù không thể bằng cách trả thù, nhưng bằng lòng từ bi và tha thứ.

Điểm thứ hai Chúa Giêsu đề cập đến trong bài Tin Mừng hôm nay, đó là luật yêu thương kẻ thù. Luật người xưa dạy rằng, Hãy yêu thương tha nhân, và ghét thù địch. Không nơi nào trong sách các tiên tri và lề luật dạy phải yêu thương kẻ thù, và đó là thiếu xót trong tương quan giữa con người với nhau, đặc biệt đối với những ai là con cái Chúa. Do đó Chúa nhấn mạnh thêm, “Vì nếu các con yêu thương những kẻ yêu thương các con, thì còn có công gì? Nào những người thu thuế không làm như vậy ư? Và nếu các con chỉ chào hỏi anh em các con mà thôi, thì các con có làm gì hơn? Nào dân ngoại không làm như vậy sao?”
Chúa muốn chúng ta, những người con cái Chúa, phải đối xử với nhau hơn những người thu thuế và dân ngoại. Không những yêu thương anh em mình, mà còn yêu thương cả kẻ thù và cầu nguyện cho những người bách hại chúng ta. Đó là tình yêu của Thiên Chúa yêu thương nhân loại, kẻ lành cũng như người dữ. Chẳng vậy Chúa ban cho nắng và mưa trên cả kẻ công chính lẫn người bất lương. Con cái của Thiên Chúa cần phải chiếu tỏa đặc tính này của tình yêu. Nếu chỉ yêu tha nhân và ghét kẻ thù địch, chúng ta đã vô tình sống theo luật mắt đền mắt, răng đền răng.

Điều đáng tiếc là trong thực tế, nhiều khi chúng ta vẫn chưa yêu thương được những người anh em của mình, nói chi đến yêu thương kẻ thù. Ghen ghét và hận thù đôi khi xảy ra không đâu xa, ngay tại chính những người là anh chị em thân tín với nhau. Nếu muốn nghĩ đến việc yêu thương kẻ thù, có lẽ nên tập yêu thương chính anh chị em của chúng ta trước. Sau đó chúng ta sẽ tập yêu thương kẻ thù. Đó là cách chúng ta sẽ “nên trọn lành như Cha các con ở trên trời là Đấng trọn lành.”