Đội đặc nhiệm chống các tổ chức lừa gạt tài trợ địa ốc

Vũ Đức Hiền/Viễn Đông

Mới đây, 3 cơ quan của chính phủ liên bang đã phối hợp với nhau, thành lập một đội đặc nhiệm để đối phó với các nhóm người hay tổ chức lường gạt các người chủ nhà muốn điều chỉnh món nợ vay mua nhà vốn đang gặp khó khăn và có nguy cơ bị xiết nợ mất nhà.
Lực lượng đặc nhiệm thành hình qua sự liên tay của Sở Thanh Tra Đặc Biệt về Chương Trình Cứu Các Tài Sản Gặp Khó Khăn (Office of The Special Inspector General for the Troubled Asset Relief Program), Sở Bảo Vệ Tài Chính của Giới Tiêu Thụ (Consumer Financial Protection Bureau), và Bộ Ngân Khố (Department of Treasury).
Mục đích của đội đặc nhiệm mới thành lập là giáo dục những người chủ nhà đang đối diện với nguy cơ bị xiết nợ mất nhà về sự hiện diện của những tổ chức lường gạt núp bóng dưới những danh xưng rất tử tế. Đồng thời, họ điều tra và dẹp ngay khi thấy một tổ chức bất hảo nào thấy xuất hiện.
Đội đặc nhiệm ngày Thứ Năm 1-12-2011 ra một bản thông cáo khuyến cáo tất cả những người xin điều chỉnh món nợ qua chương trình HAMP của chính phủ (Home Affordable Modification Program) nên lưu ý là chỉ có những công ty dịch vụ thu nợ (mortgage servicers) tức đại diện cho chủ nợ mới là cơ quan mà người chủ nhà (tức con nợ đang gặp khó khăn trả nợ) phải tiếp xúc. Công ty thu nợ là đại diện duy nhất có thể chấp nhận cho chủ nhà điều chỉnh món nợ hay không.
Vì thế, bất cứ công ty, tổ chức hay nhóm người nào khác mà cam đoan sẽ giúp cho người chủ nhà điều chỉnh được món nợ, hoặc cam đoan chủ nhà đã được chấp thuận điều chỉnh nợ từ trước (pre-approved) có thể là những kẻ lừa gạt.
Thêm nữa cơ quan đặc nhiệm của chính phủ nhắc nhở mọi người là trong hầu hết mọi trường hợp, những tổ chức lường gạt đó đòi chủ nhà phải trả trước một số tiền lệ phí. Nên nhớ, nếu có nhờ cá nhân hay tổ chức nào đó giúp mình điều chỉnh nợ thì cũng sẽ không gia tăng cơ hội được điều chỉnh hay là không.
Đội đặc nhiệm khuyến cáo rằng những nhóm người đó hay khoe là tỉ lệ thành công của họ rất cao, có thể trưng dẫn một số trường hợp để dễ thuyết phục chủ nhà đưa tiền trước vì kẻ lừa gạt tự cho mình là chuyên viên tài giỏi về thương thuyết điều chỉnh nợ.
Để tránh bị lường gạt tiền mất tật mang, chủ nhà nên gọi điện thoại miễn phí đến cơ quan của chính phủ qua số điện thoại 888-895-HOPE mà kiểm chứng xem cá nhân đó hay tổ chức, công ty đó có làm ăn đứng đắn hay không.
Nhất quyết không đưa tiền lệ phí trả trước cho cá nhân hay công ty đó, cho dù họ cam đoan trả lại tiền nếu họ không thành công. Chắc gì họ trả lại hết và có thể họ trừ đầu trừ đuôi, giải thích là phải chi cho chuyện này chuyện khác để lấy một phần tiền mà không làm gì hay không làm được gì.
Cách đây hơn hai tuần lễ, chính phủ liên bang loan báo đã dẹp 85 tổ chức quảng cáo trên mạng tìm kiếm điện tử Google vì chỉ nhắm lừa gạt các người chủ nhà đang bối rối trong cơn kiệt quệ tiền bạc, không trả nổi món nợ trên căn nhà. Rồi sau đó, chính phủ đã dẹp thêm 125 nhóm lường gạt khác.
Hàng trăm kẻ lừa gạt lợi dụng sự lo lắng sốt ruột của người chủ nhà đang gặp khó khăn để đưa ra những quảng cáo thật hấp dẫn trên các mạng Google, Bing và Yahoo. Cho tới gần đây, Google đã chấm dứt quảng cáo của khoảng 500 tổ chức trong khi các công ty Bing và Yahoo cũng loại bỏ khoảng 400 nhóm quảng cáo điều chỉnh nợ mua nhà khác.
Các công ty Google, Bing và Yahoo cam đoan hợp tác chặt chẽ với chính phủ liên bang cũng như các tiểu bang để loại bỏ các cá nhân, tổ chức hay nhóm người chủ mưu lừa gạt người tiêu thụ cần điều chỉnh món nợ trên căn nhà.
Các cá nhân hay những nhóm người này, nhiều khi, không hoạt động riêng rẽ mà có sự phối hợp của nhiều hoạt động khác nhau, có liên quan với nhau.
Theo các cơ quan của chính phủ, có 5 loại lừa gạt chính, hay xảy ra và người ta dễ rơi vào tròng của những kẻ chủ mưu.

Cứu người bị xiết nợ nhà (Foreclosure Rescue Scam)
Kẻ lường gạt hứa hẹn với chủ nhà đang hoạn nạn rằng họ có thể giúp cứu căn nhà khỏi bị xiết nợ. Kẻ lừa gạt đòi trả trước một số tiền phí tổn. Họ có thể yêu cầu chủ nhà ký giấy chuyển nhượng chủ quyền cho một người khác để dễ xin tái tài trợ món nợ. Chủ nhà khi đó vẫn ở nhà mình nhưng trở thành người ở thuê, hàng tháng trả tiền cho kẻ lừa gạt vì được hứa hẹn khi nào chủ nhà đủ sức trả tiền hàng tháng thì lấy lại nhà. Thật ra, kẻ lừa gạt lấy tiền mà không trả cho chủ nợ hay ngân hàng nào cả. Ít tháng sau thì chủ nhà bị xiết nợ mất nhà và kẻ lừa gạt biến mất. Chuyện này từng xảy ra ngay tại quận Cam và một số nơi trong tiểu bang California hay Florida cũng như nhiều tiểu bang khác. Chính phủ từng bỏ tù nhiều nhóm người bất hảo này.

Làm chứng từ giả mạo (Loan document fraud)
Kẻ lừa gạt, nhân danh người vay tiền, làm giả một số giấy tờ, văn bản nhằm qua mặt nhà tài trợ hay ngân hàng. Thí dụ như tiền lương hàng tháng từ thấp lên cao, tiền có trong ngân hàng từ ít thành nhiều, nhằm hậu thuẫn cho đơn xin vay tiền mua nhà hay tái tài trợ món nợ. Khi vụ việc vỡ lở thì kẻ thiệt thòi nhiều nhất vẫn là chủ nhà.
Dạo sau này, các công ty tài trợ địa ốc hay ngân hàng kết nối trực tiếp với Sở Thuế Liên bang IRS nên khai gian lợi tức rất khó lòng qua mặt được. Các công ty tài trợ hay ngân hàng cũng kiểm chứng trực tiếp với chủ hãng hay công ty mà người đứng đơn vay tiền nói đang làm ở đó, nên cũng không còn dễ lừa nữa.

Gian dối trị giá nhà (Appraisal fraud)
Bản phúc trình trị giá nhà (Appraisal Report) bị thổi phồng trị giá lên cao hơn trị giá thực sự (dựa vào các dữ kiện không thật) để giúp người xin vay tiền vay được món nợ. Nếu sau này, nếu chủ nhà bỏ nhà cho ngân hàng xiết nợ, sự thiệt hại thì nhà tài trợ phải gánh.

Mua bán với giá nhà bị thổi phồng (Illegal property flipping)
Có những người chủ mưu mua nhà xong rồi làm thủ tục bán cho người khác với giá cao vọt. Người sau đi vay tiền với số tiền lớn hơn, cũng dựa trên những dữ kiện gian dối để vay được món nợ. Chẳng bao lâu sau thì bỏ không trả nợ, nhà tài trợ trở thành nạn nhân của vụ lường gạt.

Bán nhà dưới món nợ (Short sale schemes)
Hoặc cũng có thể căn nhà đang gặp khó khăn trả nợ và trị giá nhà thấp hơn số tiền đang nợ. Kẻ lường gạt điều đình chủ nhà bán dưới món nợ (short sale) với giá rất rẻ dựa trên những so sánh gian dối rồi sau đó bán lại ngay trên thị trường với giá cao hơn. Thua thiệt vẫn là chủ món nợ hay ngân hàng.