Tiếp tục tìm hiểu bảo trì bình điện xe EV

Với đủ mọi loại xe được quảng cáo trên thị trường, chúng ta có thể rối trí không biết thế nào mà phân định. Xét về sự sử dụng nhiên liệu để thúc đẩy chuyển động, chúng ta có thể gom vào 2 loại: Xe chạy xăng (đa số) và xe chạy điện (EV) vận hành dựa vào sức điện cung cấp từ một hệ thống “pin” (cũng gọi là battery, ắc qui, hoặc bình điện). Lần trước, chúng ta đã nói về nguyên tắc căn bản của loại “pin” này: Đừng bao giờ “chạc” điện tới mức tối đa mà để dành quá 8 tiếng đồng hồ. Hôm nay, xin nói thêm về một vài chi tiết khác liên quan tới bình điện của xe EV.

Đừng bao giờ để hết điện hoặc non điện quá lâu

Trong khi chúng ta được khuyên là không nên để bình điện ở tình trạng “no ứ” “no cành hông” quá lâu, thì ngược lại, cũng không nên để bình điện ở trạng thái hết điện quá lâu, có thể làm chai (brick) bình. Có nghĩa là, luôn luôn giữ một chút điện nào đó ở trong bình.
Thế còn non điện? Non điện là khi bình chỉ còn chưa tới 30%. Chủ nhân xe EV cũng không nên để xe trong tình trạng này quá lâu. Quá lâu là bao lâu? 5 ngày hoặc 1 tuần lễ trở lên.
Qui tắc chung là: Cắm điện và chạc bình bất cứ khi nào có thể được. Cụ thể, nếu dùng xe mỗi ngày thì cắm điện mỗi đêm, và chạc tới một mức phải chăng nào đó.
Cho ăn tới mức 90% là tối đa
Nếu dùng xe hằng ngày, bạn chỉ nên chạc tới 90% là tối đa. Có lẽ bình điện xe EV cũng giống như cái bụng con người: Theo các chuyên viên dinh dưỡng, đừng bao giờ ăn cành hông, ăn tới “no lòi kèn” mà chỉ lưng lửng là đủ. Với bình điện xe EV cũng vậy, nếu không phải dùng tới mức tối đa thì đừng chạc tối đa. Thí dụ: Quãng đường round trip, từ nhà tới sở và từ sở về nhà, khoảng chừng 15 miles, mà bình điện có thể chạy tối đa 38 miles, thì chả việc gì phải chạc hết mức cho hại bình.
Áp dụng vào thực tế, chúng ta thử xem một số kiểu xe EV thông dụng và khả năng chạy điện của chúng ra sao:
1. BMV i3: Chạy hoàn toàn bằng điện, mỗi lần “chạc” có thể đi 81 dặm, giá $42,300
2. Chevrolet Spark EV: Chạy hoàn toàn bằng điện, mỗi lần chạc đi 82 dặm, giá $27,500
3. Fiat 500e: Chạy hoàn toàn bằng điện, mỗi lần chạc đi 87 miles, giá $32,600
4. Ford Focus Electric: Chạy hoàn toàn bằng điện, mỗi lần chạc đi 76 miles, giá $30,800
5. Kia Soul EV: Chạy hoàn toàn bằng điện, mỗi lần chạc đi 93 miles, giá $34,500
6. Mercedes B-Class Electric Drive: Chạy hoàn toàn bằng điện, mỗi lần chạc đi 85 miles, giá $42,400
7. Mitsubishi i-MiEV: Chạy hoàn toàn bằng điện, mỗi lần chạc đi 62 miles, giá $23,800
8. Nissan LEAF: Hoàn toàn chạy điện, mỗi lần chạc đi 84 miles, giá $29,800
9. Smart Electric Drive: Hoàn toàn chạy điện, mỗi lần chạc 68 miles, giá $25,700
10. Tesla Model S: Hoàn toàn chạy điện, mỗi lần chạc 265 miles, giá $81,000
11. Volkswagen E-Golf: Hoàn toàn chạy điện, mỗi lần chạc đi 83 miles, giá $ 36,300
12. Tesla Model X: Hoàn toàn chạy điện, mỗi lần chạc đi 230 miles, giá $80,000
13. BMW i8: Hết điện chạy xăng (plug- in hybrid), mỗi lần chạc đi 25 miles, giá $137,000
14. Cadillac ELR: Hết điện chạy xăng (plug- in hybrid), mỗi lần chạc đi 37 miles, giá $76,000
15. Chevy Volt: Hết điện chạy xăng (plug- in hybrid), mỗi lần chạc đi 38 miles, giá $35,000
16. Ford C-Max Energi: Hết điện chạy xăng (plug- in hybrid), mỗi lần chạc đi 21 miles, giá $33,700
17. Ford Fusion Energi: Hết điện chạy xăng (plug- in hybrid), mỗi lần chạc đi 21 miles, giá $35,500
18. Honda Accord Plug-in Hybrid: Hết điện chạy xăng (plug- in hybrid), mỗi lần chạc đi 13 miles, giá $40,700
19. Porsche Panamera S E-Hybrid: Hết điện chạy xăng (plug- in hybrid), mỗi lần chạc đi 22 dặm, giá $100,000.
20. Toyota Prius Plug-in Hybrid: Hết điện chạy xăng (plug- in hybrid), mỗi lần chạc đi 11 dặm, giá $30,800.

Nhận xét về 12 kiểu xe đầu tiên được xếp loại “hoàn toàn chạy điện” (EV), có nghĩa hết điện là phải ngưng, kiếm trạm chạc bằng không xe đành phải nằm không một chỗ. Hiện nay, nước Mỹ đã thiết lập nhiều trạm chạc cho xe EV, nhưng dĩ nhiên số các trạm này không thể nhiều bằng số trạm xăng. Chạy EV đường trường mà hết điện ở một nơi không kiếm ra trạm chạc, thì đúng là chết dở. Vì thế, các kiểu xe EV đều có sức chạy lâu dài, ít nhất 62 dặm cho một lần chạc (xe Mitsubishi i-MiEV). “Dai phông” nhất thì có Tesla Model S với 265 dặm một lần chạc. Tiếp đó cũng là Tesla Model X với 230 dặm một lần chạc. Cả hai đều là sản phẩm của hãng Tesla, một hãng Mỹ 100%, mới ra đời năm 2003. Với những kiểu xe EV khác, dù sức điện có kém hơn, nhưng nếu chỉ đi làm cách nhà khoảng 10 – 15 miles thì chẳng bao giờ bạn dùng hết một bình điện. Dùng các loại EV này, bạn nên thực hành lời khuyên: Chỉ chạc tới mức 90% là tối đa, và bình điện sử dụng trong khoảng 30% tới 90% là tốt nhất.
Trong số 8 kiểu xe còn lại, được xếp loại “hết điện chạy xăng” (plug-in hybrid, gọi tắt là PHEV), và con số dặm đường được kể ra là chỉ khả năng chạy hoàn toàn bằng điện. Chạy hết số dặm đường ấy rồi, máy xe sẽ tự động chuyển sang xăng. Loại xe này cho người sử dụng một cảm giác thoải mái và yên trí hơn, vì không sợ hết điện ở một nơi không có trạm “chạc”. Trong số 8 kiểu xe này, Chevy Volt có bình điện dai sức nhất với 38 dặm mỗi lần chạc, và Toyota Plug-in Hybrid là yếu nhất với 11 dặm mỗi lần chạc.
So sánh 2 xe này với nhau, chúng ta có thể nói một cách khách quan rằng:
- Chevy Volt tiện lợi hơn: Với sức điện trải được 38 dặm, nó cho phép đa số chúng ta đi làm “round trip” hoàn toàn bằng điện. Những người đi làm chỉ cách nhà khoảng 10 miles thì vừa đi vừa về cũng chưa hết một bình. Trong trường hợp này, các bạn có thể giữ nguyên tắc “chạc tối đa 90%” để bình điện có thể làm việc thảnh thơi, và phục vụ lâu dài.
- Trong khi đó bình điện của Toyota Prius Plug-in Hybrid chỉ chạy được 11 dặm (sau đó phải chạy bằng xăng) thì có chạc tối đa cũng chẳng phục vụ được trọn vẹn một chuyến đi về. Như vậy thật khó có thể giữ qui tắc 90% được.
- Xét về giá cả, Chevy Volt chỉ đắt hơn Toyota Prius Plug-In $5000 (nhưng nếu tính cả số tiền rebate do chính phủ tặng lại, thì số sai biệt còn ít hơn).
Tóm lại, nếu thích chạy xe điện, chúng ta nên dùng xe Plug In Hybrid, tức là PHEV, và Chevy Volt là vừa túi tiền nhất, và lại giúp chúng ta giữ được “nguyên tắc 90%” về bảo trì bình điện.
haosmith@yahoo.com