Diễn Hành Hoa Hồng 2012... “Just Imagine...”

PASADENA, California - Quận hạt Los Angeles, với khoảng 10 triệu dân, hơn dân số của 43 tiểu bang của Hoa Kỳ tính từng tiểu bang một, có 58 thành phố và một phần đất khá lớn chưa xin qui chế thành phố. Một trong những truyền thống văn hóa chánh của các thành phố là việc tổ chức các buổi lễ trên đường phố với các ban nhạc giúp vui, và rất nhiều gian hàng thực phẩm của hầu hết những sắc dân sống trong vùng lân cận. Trong những ngày lễ quan trọng, còn có những cuộc diễn hành.
Hai cuộc diễn hành trọng thể nhất ở Los Angeles là Diễn Hành Giáng Sinh và Diễn Hành Hoa Hồng. Cuộc diễn hành đầu ở vùng Hollywood thuộc thành phố Los Angeles, vào ngày Chủ Nhật sau Lễ Tạ Ơn tức lễ Thanksgiving tháng 11 hàng năm.
Cuộc diễn hành sau, với tên chính thức là Cuộc Tranh Tài Diễn Hành Hoa Hồng – Tournament of Roses Parade, có tên rút gọn là Diễn Hành Hoa Hồng – Rose Parade, được tổ chức vào ngày đầu năm dương lịch, ở thành phố Pasadena, quận hạt Los Angeles. Năm nào nếu ngày mùng một, tháng Giêng, là ngày Chủ Nhật, như năm nay, thì ngày diễn hành được dời sang ngày Thứ Hai, mùng hai tháng Giêng, tức ngày hôm nay. Lý do là ngày Chủ Nhật được tôn trọng là ngày dành cho dân chúng tham dự các buổi lễ tôn giáo.
Dân Hoa Kỳ xem ngày Diễn Hành Hoa Hồng là một sinh hoạt ăn mừng ngày đầu năm.
Diễn hành năm nay, 2012, gồm có 43 xe hoa, 21 ban nhạc, và 18 đơn vị kỵ mã với tổng cộng là 400 con ngựa thuộc nhiều giống ngựa đã được tuyển chọn và huấn luyện diễn hành.


Những năm đầu của Rose Parade
Hội viên của hội săn bắn Thung Lũng Pasadena tổ chức Diễn Hành Hoa Hồng, hay Rose Parade, lần đầu tiên vào năm 1890. Họ tổ chức để nói cho mọi người biết là họ có một nơi mà hoa đang trổ bông, cam đang sắp có trái, trong lúc New York và nhiều nơi khác ở miền Đông Hoa Kỳ đang chìm sâu dưới tuyết trắng. Buổi diễn hành này thu hút trên hai ngàn khán giả. Sau buổi diễn hành có nhiều trò chơi cho thanh thiếu niên thi đua. Từ những cuộc thi đua và sự trưng bày những xe hoa, danh xưng “Cuộc Thi Đua Hoa Hồng” tức Tournament of Roses được khai sinh.

Các xe hoa 2012
Năm 2012 có 43 xe hoa được tuyển chọn tham dự Diễn Hành Hoa Hồng. Sau đây là một số xe hoa tham dự năm nay: Xe Hoa của những thành phố trong vùng San Gabriel Valley như South Pasadena, Alhambra, West Covina; Xe Hoa của đại học California State University, Pomona; Xe Hoa của Girl Scout of America mừng sinh nhật 100 năm, mang tên “Các Bạn Làm Gì Hôm Nay”... Hãng phim Panorama Pictures cũng ăn mừng 100 năm với Xe Hoa “Một Trăm Năm Kỳ Diệu của Điện Ảnh”. Xưởng đồng hồ Kit-Cat Klock trình làng Xe Hoa “Cuộc Vui Vô Thời Gian Cho Mọi Người”. Microsoft-Kinect trình diễn Xe Hoa “Bạn là Kiểm Soát Viên”. Sau cùng của đoàn Diễn Hành là Xe Hoa của đài truyền hình RFD-TV.


Các ban nhạc diễn hành
Ban tổ chức Rose Parade chia vùng để tuyển chọn các ban nhạc. Hằng năm có hàng trăm Ban Nhạc Diễn Hành ghi tên tham dự cuộc tuyển chọn này. Đây là sự chuẩn bị lâu dài nhất. Ban tổ chức chỉ tuyển chọn theo từng vùng địa lý. Ban nhạc nào muốn tham dự cũng cần có đủ sức về tài nghệ, tài chánh, và nhân lực để có thể di chuyển cả một ban nhạc diễn hành gồm nhiều trăm học sinh và nhân viên đến Pasadena, và cư trú nhiều ngày ở đây với tất cả những nhạc cụ cồng kềnh. Trong những năm gần đây, vì ngân sách cho ngành này bị cắt giảm, nên số ban nhạc ghi tên tranh tài giảm sút. Dù vậy, việc tranh tài để được tuyển chọn lúc nào cũng rất gay go. Một điều cần nói về Texas. Đây là tiểu bang duy nhất được coi là một vùng, vì lãnh thổ rộng, dân số đông. California là tiểu bang duy nhất của Hoa Kỳ được coi là hai vùng địa lý. Ở những vùng địa lý khác, nhiều tiểu bang gom vào một vùng.
Hơn một năm trước ngày diễn hành, các ban nhạc đã phải ghi tên tham dự tranh đua. Mười bốn tháng trước ngày diễn hành, thư mời tham dự chánh thức đã được gởi cho các ban nhạc để tập dợt và chuẩn bị.
Đây là một chuyến đi đầy danh dự, nhưng cũng đầy tốn kém. Mỗi ban nhạc dám chi thường là trên nửa triệu Mỹ kim cho một chuyến đi Pasadena để tham dự cuộc diễn hành có nhiều khán giả truyền hình nhất thế giới. Họ chỉ được xuất hiện trên màn ảnh TV khoảng độ 30 giây mà thôi.
Một điều khác cần ghi nhận là vị Chủ Tịch của Cuộc Tranh Tài Hoa Hồng đã đi một vòng trong gần năm tháng của mỗi năm để thăm viếng từng ban nhạc đã được tuyển chọn. Người này bay khoảng 50.000 dặm hàng năm cho việc này. Việc huy động các ban nhạc được coi là hết sức quan trọng vì tổng số sinh viên và nhân viên tham dự lên đến khoảng 5.000 người.
Đa số những ban nhạc này đến từ những trường trung học trong lãnh thổ Hoa Kỳ. Nhưng cũng có ngoại lệ. Sau đây là tên vài Ban Nhạc Diễn Hành từ ngoại quốc, hay cơ quan đặc biệt: Calvary Stampede Showband, Canada; Kyoto Tachibana High School Green Band, Nhật Bản; The Royal Swedish Navy Cadet Band, Thụy Điển; U.S. Marines Corps West Coast Composit Band; Pasadena City College Tournament of Roses Honor Band; University of Oregon và University of Wisconsin Marching Band.

Những đoàn kỵ mã
Năm 2012 có 18 đoàn kỵ mã, khoảng trên dưới 400 con ngựa, tham dự. Một đơn vị kỵ mã diễn hành trung bình thường gồm 9 con ngựa. Chỉ một số các đoàn này sẽ được mô tả sơ lược.
Suốt thời kỳ lập quốc cho đến hiện tại, ngựa đã dính liền với đời sống của dân chúng Hoa Kỳ. Từ những thập niên đầu của thời thuộc địa và những thập niên kế tiếp của thời độc lập, dân Hoa Kỳ đã biết nhập cảng vào Hoa Kỳ những giống ngựa tốt của miền Tây Á như giống Byer Turk, Darley Arabian, và Godolphin Arabian, để gây giống với ngựa địa phương và sanh ra những con ngựa vừa to lớn, có sức kéo mạnh hơn và chạy nhanh hơn. Xem ngựa diễn hành ở Mỹ chúng ta có cảm tưởng ngựa gắn liền với một số hoạt động của người dân Hoa Kỳ.
Nhưng nghề nuôi ngựa ở Hoa Kỳ cũng đã trải qua một cơn khủng hoảng trầm trọng bắt đầu vào cuối thập niên 1910 vì sự phát triển của xe hơi và các loại máy nông cụ. Năm 1917 con số 21 triệu ngựa dùng trong việc đồng áng bắt đầu sụt giảm. Số ngựa thừa thải quá nhiều, giá ngựa xuống thấp thật nhanh trong nhiều thập niên kế tiếp đến nỗi có năm hàng trăm ngàn ngựa hoang Mustang bị giết. Việc này cũng đã từng gây tranh luận và xáo trộn trong chánh trường Hoa Kỳ.
Ngày nay, tuy kỹ nghệ nuôi ngựa giải trí còn hoạt động như đã nói, nhưng kỹ nghệ này cũng đang gặp nhiều khó khăn.
Sau đây là tên và những đặc điểm của một số các đoàn kỵ mã có mặt trong Diễn Hành Hoa Hồng năm 2012:
- Đoàn Kỵ Mã của Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ (TQLCHK) - US Marine Corps Spirit of the West. Đoàn viên đều là người tình nguyện tham gia các sinh hoạt đoàn như huấn luyện cỡi ngựa, đi biểu diễn trong các dịp lễ, với thời gian riêng của họ ngoài giờ làm việc. Đoàn được thành lập từ 1967 ở Barstow, căn cứ chiến lược của TQLCHK. Cho đến nay, chính các TQLC đóng ở Barstow vẫn là những kỵ mã tình nguyện diễn hành. Vì là một đơn vị của TQLCHK nên đoàn này không tham dự vào một cuộc tranh giải nào cả, chỉ biểu diễn giải trí mà thôi. Ngựa của đoàn này thuộc loại ngựa hoang Mustang Palomino đã được gia súc hóa qua một chương trình của Cơ Quan Quản Trị Đất Đai.
- Nhóm Kỵ Mã Cảnh Sát Long Beach đã tham dự Rose Parade từ 1935. Họ đại diện cho thành phố Long Beach và cơ quan cảnh sát để có mặt trong hơn một chục cuộc diễn hành mỗi năm. Một số người đã làm kỵ mã biểu diễn cho nhóm qua nhiều thế hệ. Nhóm đã tham dự lễ đăng quang của hai tổng thống Eisenhower và Nixon. Một vài thành viên của nhóm có tham dự tranh giải trong vài cuộc đo tài của các hội chợ gia súc miền Tây Hoa Kỳ. Nhóm này cỡi những con ngựa thuộc loại Palomino nâu vàng. Quần áo của họ rất rực rỡ những màu của miền Viễn Tây Hoa Kỳ: nón trắng rộng vành, giày cao ống đen, và các trang hoàng khác màu bạc. Yên và cương ngựa bằng da đen viền bạc.
- Toán New Buffalo Soldiers dựng lại đời sống của Company H, Regiment X của đoàn kỵ binh Hoa Kỳ trong thời gian sau trận nội chiến cho đến suốt thời chiến tranh với người thổ dân. Các chiến binh tiên khởi ở Buffalo là những cựu nô lệ đã được tự do. Và họ trở thành một thành phần quan trọng trong phong trào tiến về miền Tây Hoa Kỳ. Họ đã xây đựng các thành lũy, đường sá, giữ an ninh các đường rầy và đường dây viễn liên. Họ chuyên về giải quyết tranh chấp và tuyển mộ lính cho các đơn vị quân đội và dân sự.
Trừ một con màu nâu, tất cả nhóm “lính Buffalo” với đồng phục đen có sọc vàng trước ngực, dùng toàn ngựa ô, một nhóm ngựa đen tuyền, diễn hành thật đẹp mắt.
Một điểm đặc biệt là ngựa của những đoàn kỵ mã diễn hành này có đủ tất cả màu sắc của ngựa đã được ghi trong tự điển, hay sách khác của Việt Nam như ngựa ô, ngựa bạch, ngựa hạc (ngựa trắng ngà hay xám tro), ngựa kim, ngựa kim than (ngựa trắng màu lóng lánh có pha màu đen), ngựa nâu vàng như màu con nai, ngựa nâu đậm, ngựa tía (nâu đỏ), ngựa tía cháy (màu tía có thêm màu đen), ngựa đỏ, v.v. Thêm vào còn nhiều phối hợp của các màu như ngựa vàng có vần trắng hoặc ngược lại, ngựa hạc bờm đen, ngựa nâu vàng với mặt và chân màu trắng.

Ba điểm chánh trong Diễn Hành Hoa Hồng
Mỗi năm, cuộc diễn hành này có ba điểm chánh: Một Đề Tài (Theme), một Nữ Hoàng (Rose Queen), và một vị Chủ Tịch Diễn Hành (Grand Marshall).
Trước hết là Đề Tài. Gần 30 năm đầu tiên, Rose Parade không có đề tài. Đầu năm 1918, Đề Tài đầu tiên của Rose Parade có tên “Lòng Yêu Nước”. Năm sau đề tài là “Cuộc Chiến Thắng Của Sự Tranh Tài”. Nhiều năm kế tiếp lại không có đề tài. Tiếp theo sau những năm vắng bóng đó mỗi Diễn Hành đều có một Đề Tài. Diễn Hành 2012 có Đề Tài “Just Imagine...” (Cứ Tưởng Tượng Đi...)
Kế đến là Rose Queen hay Nữ Hoàng Hoa Hồng và Vương Triều gồm một số công chúa. Mỗi năm có khoảng 900 đến hơn 1.000 thiếu nữ tuổi 17-21 tranh ngôi Nữ Hoàng, và tranh để trở thành các Công Chúa. Họ phải trải qua nhiều vòng loại do một ủy ban gồm nhiều vị giám khảo quyết định. Các ứng viên phải hội đủ điều kiện: chưa chồng, học lực trung bình điểm C trở lên, và là học viên của các trường trung học được công nhận, hoặc của các trường thuộc học khu đại học cộng đồng Pasadena. Các ứng viên phải trải qua những thử thách do Hội đặt ra. Ủy ban tuyển lựa căn cứ trên nhiều tiêu chuẩn như cách đi đứng, thành tích học vấn, khả năng diễn thuyết trước đám đông, và thành tích tham gia vào sinh hoạt cộng đồng. Nữ Hoàng được ngự trị một năm. Khi Nữ Hoàng năm kế tiếp được tuyển chọn, việc trao quyền cho Vương Triều mới được diễn ra trong tháng trước ngày diễn hành, trong một buổi lễ tổ chức đơn sơ nhưng long trọng và rất vui vẻ, trẻ trung.
Mãi đến năm 1905 mới có Nữ Hoàng đầu tiên. Năm sau, Vương Triều Hoa Hồng có đến 24 công nương và là Vương Triều đông nhất của lịch sử Rose Parade. Năm 1913 là năm đầu tiên có cả Nữ Hoàng và Hoàng Đế. Năm 1916 Vương Triều hai vua được tái lập một lần thứ hai. Nhưng từ đó về sau, nếu có tuyển chọn, thì Hội chỉ tuyển chọn Nữ Hoàng mà thôi. Và Vương Triều Hoa Hồng với một vị Nữ Hoàng và một số Công Nương trở thành truyền thống.
Năm 2012, Rose Queen là Drew Helen Washington của trường Flintridge Sacred Heart Academy.
Sau hết là vị Chủ Tịch Diễn Hành. Việc tuyển chọn một vị Chủ Tịch cho cuộc diễn hành cũng là một truyền thống của Hội. Đây là một chức vị đầy danh dự. Những Chủ Tịch của lịch sử Rose Parade là những diễn viên điện ảnh, văn sĩ, phi hành gia, thể tháo gia, chánh trị gia, v.v.. Họ đều là những người nổi tiếng như Bob Hope, Shirley Temple Black, Dwight Eisenhower, Walt Disney, Regis Philbin, Bill Cosby, Art Linkletter, Fred Rogers (ba người cuối cùng là đồng Chủ Tịch năm 2003), v.v..
Chủ Tịch Diễn Hành chánh thức xuất hiện ngay cuộc diễn hành đầu tiên năm 1890. Đó là Bác Sĩ Francis F. Rowland. Trong 30 năm đầu có nhiều người phải làm chủ tịch hai năm hoặc ba năm liên tiếp hoặc cách khoảng. Riêng BS. Rowland đã được giữ chức vị danh dự này tất cả là 7 lần. Đây là một thành tích vô địch của chức vị này trong lịch sử Rose Parade. Vị Chủ Tịch Diễn Hành cho năm 2012 là J.R. Martinez. Ông này là một cựu chiến binh Lục Quân Hoa Kỳ, bị phỏng nặng đến 40 phần trăm cơ thể khi đang chiến đấu tại Iraq năm 2003. Sau khi trở về Hoa Kỳ, ông đã vượt qua được những thử thách tâm lý và thương tật để trở thành một diễn viên, một nhà hùng biện. Việc tuyển chọn ông Martinez làm người dẫn đầu cuộc diễn hành đã xảy ra từ nhiều tháng trước.

Tổ chức đằng sau cuộc diễn hành
Trước hết, cơ quan tổ chức Rose Parade có tên là Tournament of Roses Association (Hội Tranh Tài Hoa Hồng). Đây là một hội đoàn vô vị lợi, đặt trên căn bản tình nguyện. Tổng hành dinh của Hội hiện nay được đặt tại ngôi nhà lịch sử Wrigley House trên đại lộ Orange Grove, Pasadena. Hội có 935 hội viên, tham dự vào 33 ủy ban của Hội. Tất cả hội viên đều là người tình nguyện. Họ đóng góp thời giờ buổi tối, cuối tuần và ngày lễ để bảo đảm cho sự thành công về mọi khía cạnh của Cuộc Diễn Hành và Rose Bowl. Một số những hội viên là những “Người Áo Trắng” (White Suiters) mà quý độc giả thấy có một số hoặc đi bộ hoặc lái xe scooter theo các xe hoa, ban nhạc và những đoàn kỵ mã. Ai muốn đuợc danh dự làm “Người Áo Trắng” phải hội đủ những điều kiện sau: ít nhất 24 tuổi, sống hoặc làm việc trong vòng 15 dặm quanh tòa hành chánh thành phố Pasadena, và lẽ dĩ nhiên là phải lọt qua sự tuyển chọn của tiểu ban hội viên của Hội.

Xe hoa đầu tiên của cộng đồng Việt Nam
Trong Diễn Hành 2002, một điều đáng ghi nhận là sự có mặt lần đầu tiên của cộng đồng Việt Nam ở Nam California. Đây là một cố gắng của một phụ nữ người Mỹ gốc Việt, bà Madelenna Lài, mà kết quả đã đem lại sự hãnh diện và danh dự to lớn cho không phải riêng cá nhân và gia đình của bà ấy, mà còn cho cả cộng đồng Việt Nam hải ngoại. Bà đã vượt qua hai khó khăn vượt bực.
Khó khăn thứ nhất là làm sao được thâu nhận vào diễn hành. Bà đã nộp dự án mỗi năm từ năm 1994 đến năm 2001 mới được chấp nhận cho diễn hành 2002; trong lúc có nhiều cá nhân, đoàn thể hoặc cơ sở tư xin liên tục vài mươi năm mà vẫn chưa được chấp nhận.
Khó khăn thứ hai là về tài chánh. Bà đã nhờ vào sự đóng góp của cộng đồng để thực hiện chiếc xe tổn phí chung khoảng 120.000 Mỹ kim, nhưng số tiền quyên góp không đủ cho chi phí. Bà bán nhà của bà và dùng số thặng dư để bù đắp chỗ hao hụt chi phí xe hoa, khoảng 50.000 Mỹ kim.
Xe Hoa Việt Nam với chủ đề “Cảm Ơn Hoa Kỳ và Thế Giới” gồm có một chiếc thuyền tượng trưng cho những chiếc ghe đánh cá đã chở người Việt vượt biển đến bến bờ tự do. Trên thuyền có hình chim Lạc cổ ngẩng thẳng lên và nhìn cao về phía trước. Hình mặt trống đồng ở phía sau chim Lạc. Chim Lạc và trống đồng tượng trưng cho nguồn gốc và văn minh của dân Việt. Như những xe hoa khác, toàn xe được bao phủ bởi nhiều loại hoa tươi. Xe Hoa Việt Nam đã chở bảy người đại diện cho các cộng đồng từ San Jose, Los Angeles, Pomona, Garden Grove đến Westminster. Họ mặc áo dài khăn đống Việt Nam vẫy tay chào hàng triệu khán giả Rose Parade dài theo hai bên đường Colorado. Bà Madelenna Lài không có đi trên chiếc xe này.
Rất tiếc là cho đến hiện tại, 2012, chưa có đoàn thể nào của cộng đồng Việt Nam tham dự Diễn Hành Hoa Hồng nữa.