Đổ Vỡ Hôn Nhân: Ly Thân hay Ly Dị?

LS. Trần Khánh Hưng/Viễn Đông

Khi hôn nhân đổ vỡ, phần lớn là đưa đến ly dị. Tuy nhiên, có nhiều gia đình đã không chọn phương cách ly dị vì những lý do khác nhau, hoặc trong thời gian ly thân, chưa quyết định ly dị, họ không muốn tiếp tục chịu trách nhiệm về những hành động của người phối ngẫu. Trong những trường hợp này, họ có thể chọn giải pháp chính thức ly thân (legal separation).
Có hai loại ly thân: một là hai vợ chồng sống riêng, nhưng không có sự thay đổi về phương diện pháp lý, hai là chính thức ly thân, cũng gần như ly dị. Trong bài báo này, chúng tôi xin bàn đến vấn đề chính thức ly thân (legal separation).

Khi nào thì nên ly thân?
Thông thường, có những lý do chính sau đây để chọn cách chính thức ly thân, thay vì ly dị.
1. Lý do tôn giáo: Nhiều tôn giáo không cho phép ly dị.
2. Lý do cá nhân: Chẳng hạn khi người chồng có máu cờ bạc, bao nhiêu tiền cũng hết, vay mượn lung tung, người vợ khuyên bảo chồng không được, và cũng không muốn chịu trách nhiệm về những món nợ này, họ có thể chọn giải pháp ly thân.
3. Lý do sức khoẻ: Có những người đang mắc bệnh (preexisting condition), cần phải có bảo hiểm sức khoẻ, mà nếu ly dị sẽ không được tiếp tục mua bảo hiểm, hoặc với giá rất cao. Do đó, họ có thể ly thân mà vẫn tiếp tục sử dụng bảo hiểm của người phối ngẫu.
4. Lý do thời gian: Ngoài ra, một số người muốn ly dị nhưng chưa đủ thời gian để trở thành thường trú nhân ở nơi nộp đơn ly dị. Trong khi chờ đợi đủ thời gian, họ có thể làm giấy tờ ly thân để khỏi chịu trách nhiệm về những hành động của người phối ngẫu.
5. Lý do luật pháp: Sự ly thân cũng có những án lệnh như khi ly dị, có hiệu lực ngay lập tức như án lệnh cô lập (automatic restraining orders), không được bán bất động sản hay tài sản chung mà không có sự đồng ý của đôi bên, không được thay đổi người thừa kế bảo hiểm (insurance beneficiary). Vì thế nhiều người đã chọn giải pháp ly thân để có những sự bảo vệ của luật pháp trong khi chờ đợi đủ điều kiện ly dị.

Ly thân khác với ly dị thế nào?
Khi ly thân, tất cả những vấn đề về giữ con, thăm nuôi, cấp dưỡng con cái, cấp dưỡng vợ chồng, phân chia tài sản cũng như trách nhiệm, sẽ được toà giải quyết như khi hai người ly dị. Vì vậy ly thân cũng đòi hỏi những thủ tục như ly dị. Sau khi ly thân, hai người chỉ còn là vợ chồng trên giấy tờ, nhưng đối với luật pháp, cả hai không có quyền lợi cũng như trách nhiệm về nhau như một cặp vợ chồng bình thường. Tuy nhiên, về phương diện pháp lý, cả hai vẫn có gia đình, và không được phép kết hôn với người khác, trừ khi hôn nhân được chấm dứt bởi ly dị hay khi người kia qua đời.

Tôi có cần phải là thường trú nhân ở California để nộp đơn ly thân không?
Muốn ly dị ở California, bạn phải ở tiểu bang 6 tháng, và ở 3 tháng ở quận nộp đơn ly dị. Tuy nhiên, bạn không cần phải có điều kiện này khi nộp đơn ly thân. Do đó, có nhiều người mới dọn đến California, không muốn chờ đủ 6 tháng để nộp đơn ly dị, họ có thể nộp đơn ly thân để có thể bắt đầu giải quyết những vấn đề giữ con, cấp dưỡng hay phân chia tài sản giữa hai người và sau khi đủ điều kiện thường trú, sẽ chuyển sang ly dị.

Những tài sản có được sau khi ly thân là của chung hay của riêng?
Mặc dù là vợ chồng trên giấy tờ, nhưng những tài sản có được của hai người sau ngày có phán quyết ly thân của tòa sẽ là tài sản riêng của mỗi người.

Nếu chỉ một trong hai người muốn ly thân thì có được không?
Ở California, chỉ cần một người muốn ly dị, quan toà sẽ cho phép ly dị. Tuy nhiên ly thân đòi hỏi phải có sự đồng ý của hai người. Tuy nhiên, nếu một bên nộp đơn ly thân và bên kia không trả lời đơn, toà sẽ cho phép được ly thân (legal separation by default). Mặt khác, trong trường hợp một trong hai người muốn ly dị thì ly dị vẫn xảy ra.

Sau khi ly thân, tôi muốn đổi ý thì có phải hủy bỏ giấy tờ ly thân không?
Sau khi làm giấy tờ ly thân, nếu hai bên muốn trở lại tiếp tục hôn nhân thì không cần phải làm giấy lờ hủy bỏ ly thân, vì trên luật pháp, hai người vẫn là vợ chồng. Còn nếu một trong hai người muốn ly dị thì đơn ly thân sẽ chuyển thành đơn ly dị mà không cần phải chấm dứt ly thân.

Nếu muốn ly thân, tôi có phải dọn ra khỏi nhà không?
Điều này không bắt buộc, miễn là hai người phải có sự riêng biệt về vấn đề tài chánh. Tuy nhiên, nếu hai người sống chung một nhà thì sẽ có những phiền phức có thể xảy ra, chẳng hạn nếu một người mắc nợ sau khi ly thân thì chủ nợ có thể đòi người kia, vì họ có thể cho rằng chuyện ly thân chỉ là hình thức để trốn nợ; hoặc là những xung đột giữa hai vợ chồng có thể đưa đến những chuyện đáng tiếc.

Trong thời gian ly thân, nếu hai vợ chồng có cơ sở thương mại thì ai sẽ là người cai quản cơ sở thương mại?
Khi bắt đầu thủ tục ly thân, hai bên có thể phân chia cơ sở thương mại theo giá trị hiện thời, hoặc một người có thể mua lại phần của người kia. Nếu không đủ khả năng tài chánh, họ có thể bán tiệm. Hai người có thể cùng tiếp tục, hay thoả thuận với nhau về chuyện ai sẽ tiếp tục điều hành cơ sở thương mại trong lúc chờ đợi có sự phân chia tài sản. Nếu đôi bên có sự bất đồng ý kiến thì quan toà thường sẽ để cho người có khả năng và điều kiện phù hợp hơn để điều khiển cơ sở thương mại.
Những điều bạn nên suy nghĩ khi dự định ly thân:
1. Xem lại điều luật của bảo hiểm:
Nếu bạn chọn giải pháp ly thân để người phối ngẫu tiếp tục có bảo hiểm, bạn nên xem lại những điều luật (policy) của hãng bảo hiểm. Có một số hãng bảo hiểm không tiếp tục bảo hiểm cho người phối ngẫu của người mua bảo hiểm nếu hai người ly thân.
2. Khi ly thân, hai người vẫn là vợ chồng, vì vậy, nếu hoàn cảnh thay đổi, bạn muốn lập gia đình với người khác, bạn phải làm thủ tục ly dị.
3. Khi ly thân, nếu hai người vẫn xài chung trương mục, thẻ tín dụng, đứng tên chung trên bill gas, điện, nước, hay đứng tên mượn nợ chung thì cả hai đều phải có trách nhiệm trả những món nợ có sau ngày ly thân. Cách tốt nhất là nên mở riêng trương mục, thẻ tín dụng cũng như những vấn đề tài chánh khác.
4. Nếu sau khi ly thân, hai người quyết định ly dị thì những tài sản được phân chia khi ly thân sẽ vẫn được tiếp tục chia như vậy, trừ khi hai người có một hợp đồng khác. Vì vậy trước khi ly thân, bạn nên tham khảo với luật sư để được bảo vệ quyền lợi của mình.

Đây chỉ là một số kiến thức tổng quát về vấn đề chính thức ly thân, không phải là cố vấn luật pháp. Mọi thắc mắc và tham khảo miễn phí về vấn đề luật pháp, xin liên lạc với văn phòng Luật Sư Trần Khánh Hưng (David K. Tran), số điện thoại (714) 839-4077, hay E-mail tại davidtran@dktran.com, hay gửi thư đến Law Offices of David K. Tran, 15446 Brookhurst St, Westminster CA 92683.

Viendongdaily.com và tác giả giữ bản quyền bài trên trang này. Xin đừng trích đăng dưới bất cứ hình thức nào.