Lễ tưởng niệm GS. Nguyễn Văn Trường, Nguyên Bộ Trưởng Bộ Quốc Gia Giáo Dục VNCH

Bài THANH PHONG

WESTMINSTER - Nhân tuần thất 21 ngày của giáo sư Nguyễn Văn Trường, một số các cựu giáo sư các trường Trung Học VNCH hiện cư ngụ tại nam California đã tổ chức buổi lễ tưởng niệm một nhà giáo, hai lần đảm nhiệm chức vụ cao cấp nhất trong ngành giáo dục của VNCH. Buổi lễ diễn ra trang trọng tại hội trường báo Người Việt vào chiều thứ Sáu, ngày 26 tháng 1, 2018.


Các vị giáo sư và quan khách tham dự lễ Tưởng Niệm GS Nguyễn Văn Trường (Thanh Phong/Viễn Đông)

Ban tổ chức buổi lễ gồm các giáo sư Nguyễn Trung Quân, Nguyễn Văn Sâm, Trần Văn Chi, Đỗ Quý Toàn và Đốc Sự Châu Văn Đễ. Đến tham dự có nhiều vị giáo sư, thân hào nhân sĩ như các GS Dương Ngọc Sum, Lê Văn Ba, BS Phạm Gia Cổn, BS Mindy Hà, một số cựu học sinh trường Trung Học Phan Thanh Giản Cần Thơ (nơi GS Trường xuất thân) và đồng hương Vĩnh Long (quê quán của GS Trường).

Mở đầu buổi lễ, GS Trần Văn Chi thay mặt ban tổ chức ngỏ lời chào mừng và cám ơn sự hiện diện của qúy vị giáo sư, thân hào nhân sĩ, cám ơn các tổ chức bảo trợ.


GS Nguyễn Trung Quân tuyên đọc tiểu sử GS Nguyễn Văn Trường (Thanh Phong/Viễn Đông)

Tiếp theo, Giáo Sư Nguyễn Văn Sâm trình bày lý do tổ chức buổi lễ. Theo ông, “Người Việt Nam chúng ta luôn có tinh thần Tôn Sư Trọng Đạo, chúng ta kính trọng và ghi khắc công ơn của những vị có công với nền giáo dục nước nhà, nhất là những vị được coi là Vạn Thế Sư Biểu như Chu Văn An, Võ Trường Toản, Nguyễn Khắc Khoan… và hiện nay chúng ta có giáo sư Nguyễn Văn Trường đã hai lần được mời đứng đầu ngành giáo dục VNCH mà lát nữa đây giáo sư Nguyễn Trung Quân sẽ trình bày về thân thế, sự nghiệp của GS Nguyễn Văn Trường.”

Giáo Sư Nguyễn Văn Sâm cũng đọc bài thơ do ông xúc động viết ra nhân khi vừa nghe tin GS Nguyễn Văn Trường qua đời, trong đó có câu cuối vần thơ: “Đã xong cuộc hành trình, người quân tử trở về cùng mẹ đất / Kết thúc đời như một cuộc xả Thiền / Khởi đầu một hành trình mới vào miền viên miễn / Anh đã thanh thản ra đi!”


Niệm hương trước bàn thờ GS Nguyễn Văn Trường (Thanh Phong/Viễn Đông)

Giáo Sư Nguyễn Trung Quân, nguyên Hiệu Trưởng Trường Trung Học Phan Thanh Giản – Đoàn Thị Điểm Cần Thơ lược qua tiểu sử của giáo sư Nguyễn Văn Trường:

Giáo sư Trường sinh năm 1930 tại tỉnh Vĩnh Long, theo học trường Trung Học Phan Thanh Giản Cần Thơ và trường Collège Le Myre de Vilers, Mỹ Tho. Sau đó, ông du học tại Toulouse, Pháp quốc. Trở về nước, ông làm giáo sư dạy tại Đại Học Huế. Sau cuộc đảo chánh năm 1963, ông được cử làm Tổng Giám Đốc Trung, Tiểu Học và Bình Dân Giáo Dục. Là vị Tổng Giám Đốc trẻ tuổi nhất từ trước đến bấy giờ.

Khi cụ Trần Văn Hương lên làm Thủ Tướng, cụ Hương đã mời GS Trường làm Tổng Trưởng Giáo Dục. Sau đó, thời kỳ ông Nguyễn Cao Kỳ làm Chủ Tịch Ủy Ban Hành Pháp Trung Ương, GS Nguyễn Văn Trường lại được mời làm Tổng Trưởng Giáo Dục lần thứ hai. Theo GS Nguyễn Trung Quân, “Là người trẻ, có đầu óc tiến bộ và cởi mở, giáo sư Nguyễn Văn Trường đã đưa ra nhiều cải cách mới, nâng cao trình độ giáo dục của nước nhà, trong đó có việc bổ nhiệm các giáo sư trẻ nắm giữ các chức vụ quan trọng, Hiệu Trưởng các trường Trung Học , trong đó giáo sư Nguyễn Thanh Liêm là điển hình.

“GS Nguyễn Văn Trường cũng duy trì được kỷ cương học đường trong tình thế rối ren lúc bấy giờ, lợi dụng tình thế hỗn loạn, bọn người xấu đã xúi dục các học sinh chống đối một số vị Hiệu Trưởng. GS Trường đã nhanh chóng đưa ra biện pháp cứng rắn tách chính trị ra khỏi học đường, nhờ thế mà tình hình trật tự được vãn hồi, việc học hành của học sinh trở lại bình thường. Chính sách đặt chính trị ra ngoài học đường là đúng đắn về phương diện giáo dục, đúng với tinh thần nhân bản mà Hội Nghị Giáo Dục của VNCH đã đề ra trước đây.”

Ngoài ra, theo Giáo sư Nguyễn Trung Quân, GS Nguyễn Văn Trường còn là người có công rất lớn trong việc thành lập Trường Đại Học Cần Thơ, người dân miền đồng bằng sông Cửu Long không quên ơn ông. Tuy nhiên, khi được nhắc đến công lao, GS Nguyễn Văn Trường luôn khiêm tốn nói, ông chẳng có công gì cả mà thành quả đó là do các anh em tranh đấu mạnh mẽ mà có, trong đó giáo sư Trường nêu tên nhiều giáo sư như Nguyễn Thanh Liêm, Nguyễn Trung Quân, Lâm Phi Điểu, Phan Công Minh, Trần Ngọc Thái, Đào Khánh Thọ, kỹ sư Võ Long Triều v.v..

Giáo sư Quân kết luận, “Giáo sư Nguyễn Văn Trường có những suy tư rất sâu sắc về giáo dục. Tiếc thay, thời gian ông nắm giữ chức vụ cao cấp nhất của ngành giáo dục nước nhà quá ngắn ngủi, nên không có cơ hội nhiều để ông thực hiện những hoài bão của ông. Tuy nhiên, giáo sư Nguyễn Văn Trường đã ghi lại những tư tưởng cải cách và hoài bão của ông trong cuốn Trường Phan Thanh Giản Cần Thơ Tự Truyện ấn hành trong thời gian trường Than Thanh Giản kỷ niệm 80 năm ngày thành lập và một số bài viết của ông liên quan đến ước mơ cải tổ nền giáo dục của ông.”

Buổi lễ Tưởng Niệm diễn ra trang trọng, mọi người có mặt lần lượt lên thắp hương tưởng nhớ giáo sư Nguyễn Văn Trường trước khi chia tay.