Vấn nạn bán hàng rong ở Quận Cam: Orange quyết tịch thu xe, Westminster đã có luật sẽ dọn dẹp sau mùa hè

Một lều bán thức ăn Mễ được dựng lên ở góc đường Westminster Ave. và Magnolia St. canh khu thương xá Việt Nam trong khu phố Little Saigon chiều thứ Tư, 12 tháng 7, 2023. (Phúc Quỳnh/ Viễn Đông)

Tình trạng người dân bán thức ăn dọc đường (street vendor) đã đưa đến những phiền toái cho cộng đồng tại Orange County, khiến các chính quyền địa phương phải có biện pháp đối phó. Trong tuần này, Thành Phố Orange đã đưa ra các giải pháp trừng phạt thẳng tay những người bán hàng rong. Một trong các biện pháp được thông qua là tịch thu xe bán hàng. Chính quyền Orange cũng muốn trừng phạt những ai theo dõi hoặc quấy rối các thanh tra thi hành lệnh cấm.

Trong khi đó tại Thành Phố Westminster, nơi cũng có nhiều túp lều bán hàng rong được dựng lên chung quanh khu phố Little Saigon vào mỗi buổi chiều, chính quyền đã thông qua luật kiểm soát nghề bán ở vỉa hè hai tháng trước đây, và luật này đã có hiệu lực được khoảng một tháng.

Tuy nhiên, theo lời của Thị Trưởng Chí Charlie Nguyễn, vì luật của tiểu bang tương đối dễ dãi đối với người bán hàng rong, nên hiện nay Thành Phố chỉ có thể siết chặt luật kiểm soát, chưa thể hoàn toàn giải quyết vấn nạn này.

Ông Chí Charlie Nguyễn nói với báo Viễn Đông sáng thứ Năm, “Nạn bán hàng rong cũng hoành hành tại Westminster. Chúng tôi đã có luật kiểm soát khoảng hai tháng trước, và luật có hiệu lực trong vòng một tháng. Người bán hàng phải ghi danh với thành phố và tuân thủ các quy định do thành phố đưa ra.”

Thị Trưởng Chí nhấn mạnh, “Luật của Westminster cũng rất khắt khe. Các quy định rất nghiêm ngặt về vấn đề vệ sinh, an toàn, trật tự ở nơi công cộng, vân vân. Tuy nhiên, hiện nay cảnh sát chỉ có thể thông báo cho người bán hàng biết rằng họ có 30 ngày để ghi danh với thành phố hoặc phải ngưng buôn bán, chưa thể ra tay bắt ai hoặc dẹp lều của họ.”

Thị Trưởng Chí Charlie Nguyễn giải thích thêm, “Chúng tôi chưa thể mạnh tay vì luật tiểu bang đã dễ dãi đối với người bán hàng rong, không cho chính quyền địa phương được giải quyết theo ý mình.”

Ông Chí nói đúng. Mới đây Thượng Viện California đã ban hành Luật 946, nhằm mục đích hợp pháp hóa việc bán hàng rong trên đường phố và hạn chế các quy định mà thành phố có thể áp đặt đối với những người bán hàng ở ngoài đường. Thượng Viện cũng thông qua Dự Luật 972, nhằm loại bỏ các rào cản trong thủ tục cấp giấy phép cho người bán hàng rong.

Hầu hết thức ăn được bán là các món Mễ như taco, tamales, trái cây và paleta hoặc kem cây, và những người bán là di dân từ Châu Mỹ La Tinh, đa số là đàn ông.

Đối với người bênh vực di dân, họ nói dân bán hàng rong thực hiện Ước Mơ Mỹ, tức là chăm chỉ làm việc để nuôi gia đình và giúp con cái được thành công. Các vị dân cử tiểu bang muốn thông qua luật lệ hợp pháp hóa việc bán hàng rong trên đường phố và giảm bớt các thủ tục trong tiến trình cấp giấy phép.

Nhưng đối với một số những người khác, dân bán hàng rong là mối phiền toái cho cộng đồng và có thể gây hại cho sức khỏe, theo tin của báo mạng Voice of OC. Bà Kathy Tavoularis, Nghị Viện Hội Đồng Thành Phố Orange, cho biết tại cuộc họp hội đồng hôm thứ Ba, 11 tháng 7, rằng những người bán hàng rong trên vỉa hè là “vấn đề rắc rối số một” của thành phố.

Bà nói trong cuộc họp, “Chúng ta đang bị tấn công, chúng tôi cần phải bảo vệ người dân, môi trường, vỉa hè và mọi thứ. Chúng tôi đang giải quyết vấn đề dầu chiên bị đổ xuống cống rãnh, chúng tôi đang giải quyết vấn đề thực phẩm không tốt cho sức khỏe đang được phục vụ vì những người dân này không muốn bán hàng hợp pháp.”

Bà Tavoularis và các viên chức thành phố nói rằng những người bán hàng rong này có lợi thế không công bằng so với các chủ tiệm truyền thống, những người cũng đang làm việc chăm chỉ để đạt được Ước Mơ Mỹ tương tự.

Tại Westminster, Thị Trưởng Chí Charlie Nguyễn cho biết một số tiệm buôn của người Việt cũng đã than phiền với ông về nạn bán hàng rong. Ông nói với báo Viễn Đông, “Họ (dân bán hàng rong) ngang nhiên dựng lều bán thức ăn ngay cạnh bãi đậu xe, không hỏi ý kiến của chủ tiệm. Mà mình cũng không làm gì được họ. Luật không cho cảnh sát bắt họ, chỉ cảnh cáo thôi.”

Tại Orange, các viên chức muốn thi hành luật lệ mạnh mẽ hơn, sau khi nghe báo cáo rằng dân bán hàng không tuân thủ luật thành phố mới được thông qua. Các viên chức cũng được biết rằng các nhân viên thực thi luật đã bị theo dõi bởi những người bán hàng rong.

Một lều bán thức ăn Mễ được dựng lên ở đường Westminster Ave. cạnh một siêu thị của người Việt Nam trong khu phố Little Saigon chiều thứ Tư, 12 tháng 7, 2023. (Phúc Quỳnh/ Viễn Đông)

Hành nghề bán rong có tổ chức

Ông Nghị Viên Jon Dumitru của Orange cho biết những người bán hàng rong hành nghề có tổ chức và liên lạc với nhau để trốn tránh việc thực thi luật.

Nghị Viên Dumitru nói tại cuộc họp hôm thứ Ba, “Nếu cho rằng họ chỉ là dân bán hàng có tổ chức lỏng lẻo đang tìm cách kiếm sống, thì điều đó là không đúng. Họ rất có tổ chức. Mặc dù tôi thông cảm với những người đang cố gắng kiếm tiền, nhưng họ phải làm điều đó trong các qui luật đã đặt ra.”

Giờ đây các viên chức tại Orange cũng chiếu cố những người bán kem và đồ ăn bằng xe.

Hôm thứ Ba, Hội Đồng Thành Phố Orange đã bỏ phiếu với tỷ lệ 6-0 cho một sắc lệnh thường xuyên và khẩn cấp nhằm coi việc theo dõi, đe dọa hoặc cản trở các nhân viên thực thi luật và an toàn công cộng trong khi làm việc là một tội nhẹ.

Họ cũng đã bỏ phiếu 6-0 cho một nghị quyết mở rộng quyền tịch thu xe bán hàng rong và thực phẩm. Hội Đồng Orange gồm có một thị trưởng và sáu nghị viên. Bà Nghị Viên Ana Gutierrez đã vắng mặt hôm thứ Ba, nên chỉ có sáu người bỏ phiếu thay vì bảy.

Orange đã bắt đầu thắt chặt luật kiểm soát người bán hàng rong từ đầu năm nay. Vào tháng Ba, hội đồng đã bỏ phiếu điều chỉnh luật cho phép bán hàng trên vỉa hè, đồng thời thông qua một nghị quyết quy định tiền phạt đối với người vi phạm các quy tắc. Khi đó trên mạng internet đã có nhiều ý kiến phản đối. Lần này, trong cuộc họp hôm thứ Ba, hầu như không có ai lên tiếng bênh vực những người bán hàng rong.

Cuộc tranh luận về việc quản lý sinh hoạt bán hàng rong đã nổi lên ở các thành phố tại Quận Cam trong những năm gần đây. Năm ngoái, các thành phố khác như Anaheim và Santa Ana đã tăng cường nỗ lực thực thi luật pháp kiểm tra đối với những người buôn bán trên vỉa hè.

Thị Trưởng Dan Slater của Orange nói hôm thứ Ba, rằng các quy định mới sẽ giúp các nhân viên thi hành luật làm công việc của họ. Ông nói, “Công chúng cần biết rằng hội đồng và tôi quyết tâm đánh bại tình trạng này bằng mọi giá."

Theo nhân viên thành phố, đã có những người đe dọa, theo dõi và cản trở các nhân viên thực thi pháp luật trong khi họ làm việc. Họ cũng nói rằng một số người được gọi là "người theo dõi" có nhiệm vụ quan sát các bãi đậu xe của tòa thị chính, để xem khi nào nhân viên của cơ quan thực thi pháp luật đi tuần tra.

Theo báo cáo của một nhân viên thành phố được đọc tại cuộc họp của Hội Đồng, “Chúng tôi được biết khi xe tuần tra nằm trong bãi đậu của Tòa Thị Chính, thì phần lớn những người bán hàng rong bắt đầu bán hàng bất hợp pháp.”

“Ngược lại, khi những người theo dõi nhìn thấy nhân viên lái xe của thành phố ra khỏi bãi đậu xe thì hầu như có rất ít người bán hàng hoạt động vào buổi tối hôm đó.”

Theo báo cáo của nhân viên thành phố, những ai cản trở hoặc đe dọa nhân viên thi hành luật đều có thể bị án tù sáu tháng hoặc phạt $1,000 Mỹ kim hoặc cả hai.

Ông Rafael Perez, giám sát viên thi hành luật của thành phố, cho biết, cho đến nay chưa có ai nộp đơn xin giấy phép kể từ khi luật mới được thực hiện vào tháng Tư.

Trong cuộc họp hôm thứ Ba, ông Perez cho biết những người bán hàng rong ở Orange hiện đang hoạt động bất hợp pháp và nhân viên thực thi luật đã liên lạc với 60 người bán hàng rong trên toàn thành phố để thông báo cho họ biết về luật mới và thủ tục xin giấy phép.

Ông nói, “Chúng tôi đã thực hiện khoảng 16 vụ giam xe bán hàng và thức ăn. Một số người bị tịch thu xe tới ba lần chỉ trong vài tuần, nhưng họ vẫn tiếp tục và chưa có ai đến nhận lại những món đồ bị tịch thu.”
Hiện nay Thành Phố Orange chỉ có thể tịch thu thực phẩm và xe đẩy dưới thẩm quyền sở y tế của quận.

Theo sắc lệnh mới, các nhân viên thực thi luật thành phố có thể tự mình tịch thu hàng hóa vì những lý do gồm: bán thực phẩm mà không có giấy phép cần thiết, khi người bán hàng từ chối trình thẻ căn cước, đổ dầu mỡ, mở nhạc lớn, chặn vỉa hè và lối đi dành cho người khuyết tật.

Người bán hàng phải trả lệ phí tịch thu $710 và phải được cấp giấy phép để nhận lại đồ đạc của họ. Trong trường hợp kháng cáo việc giam xe, nếu thắng, họ vẫn phải trả lệ $85.

Hội Đồng Orange cũng đã bỏ phiếu 6-0 để lập các quy luật và thủ tục cấp giấy phép cho người bán hàng rong lưu động. Vi phạm luật này có thể bị phạt tới $500.

Westminster sẽ đợi qua hè

“Chúng tôi tạm thời nương tay cho đến hết mùa hè,” Thị Trưởng Chí Charlie Nguyễn nói với Viễn Đông. “Sau đó thì chúng tôi sẽ mạnh tay hơn. Cảnh sát sẽ bắt đầu viết giấy phạt những người bán hàng rong chưa ghi danh với thành phố. Tiền phạt sẽ tăng dần.”

Trong thời gian chờ đợi vấn nạn này được giải quyết, người dân sẽ tiếp tục thấy những mái lều được dựng lên, những xe bán hàng xuất hiện dọc hai bên đường vào mỗi đêm hè ở các đại lộ đông xe chung quanh Thành Phố Westminster như Beach Boulevard, Westminster Avenue, Golden West Street.

Tại góc phố Westminster Avenue và Magnolia Street, trong lúc đứng xem những lều bán các món taco, tamales, một ông tên là Dũng nói, “Muốn dẹp nạn bán hàng rong hả? Dễ ợt. Mình đừng mua thì họ không thể bán, dẹp tiệm thôi.”

Vấn đề là đa số khách hàng của những quán bên đường này không phải là người gốc Việt, mặc dù quán được dựng ngay trong khu phố Little Saigon.

Theo Báo Viễn Đông