Phỏng vấn về chích ngừa Covid 19: Có người bị phản ứng, có người không

Bác Sĩ Richard Đặng, giáo sư phụ giảng tại trường thuốc USC School of Pharmacy, đang chuẩn bị tiêm thuốc ngừa Covid-19 cho bà Ashley Van Dyke, trong chương trình chích ngừa toàn thể nhân viên y tế tại sân vận động Dodger Stadium ở Los Angeles ngày15 tháng Giêng, 2021. Kế hoạch chích ngừa hàng loạt cho người lớn tuổi hiện cũng đang được thực hiện tại các sân vận động khác ở Nam California, như Anaheim và Long Beach. (Irfan Khan/ Pool/ AFP via Getty Images)

THANH PHONG thực hiện

LITTLE SAIGON - Dịch bệnh Coronavirus đã lấy đi sinh mạng của hơn 2 triệu người trên thế giới, gần 420,000 người tại Hoa Kỳ, hơn 35,000 người tại California, và hơn 2,500 người tại Quận Cam, gây chia lìa nhiều gia đình và mang nỗi lo âu sợ hãi đến với tất cả mọi người trên khắp hành tinh.

Cũng may sau 9 tháng nghiên cứu, hai hãng Pflizer và Moderna và mới đây nhất thêm hãng Johnson & Johnson đã bào chế ra thuốc ngừa Covid và được FDA công nhận giúp nhiều người bớt lo âu, mừng rỡ và hy vọng. Tuy nhiên, vài người chích Covid bị phản ứng làm cho một số người khựng lại, không dám đi chích hoặc có ý chờ một thời gian xem phản ứng của các vaccine này ra sao rồi mới đi chích.

Để tìm hiểu vấn đề này, chúng tôi đã phỏng vấn một số đồng hương đã được chích ngừa và một số đang chờ đợi để được chích vaccine. Các câu hỏi được đặt ra là: Trước khi chích (ông, bà) có bị bệnh gì không? Có lo sợ không? Đến địa điểm chích phải làm gì? Các nhân viên y tế hỏi han điều gì trước khi chích? Sau khi chích ngừa về có bị phản ứng không? Nếu có thì phản ứng như thế nào? Nếu bị phản ứng thì được khuyên uống thuốc gì? Và được chích rồi đã an tâm chưa?

Sau đây là câu trả lời của từng người:

Ký giả Thanh Huy (Việt Báo)

Trước khi được chích vaccine ngừa Covid 19, sức khỏe tôi rất tốt, may mắn không bị ba cao một thấp (cao mỡ, cao đường, cao huyết áp và thấp khớp) dù đã gần 80 tuổi. Hôm tôi đến chỗ Sở Cứu Hỏa nằm cuối đường Orangewood để được chích vaccine Moderna. Ở đây sắp hàng rất dài, ai có hẹn thì được ưu tiên chích trước. Ai không hẹn thì chịu khó chờ, tuy khá lâu nhưng rồi cũng được chích.

Trước khi chích nhân viên y tế hỏi có bị phản ứng với loại thuốc nào không? Sau khi chích họ yêu cầu ra khu riêng biệt, có ghế sẵn ngồi chờ mỗi người cách nhau 6 feet, sau 15 phút không có phản ứng gì thì hãy về. Từ hôm chích đến nay tôi không thấy phản ứng gì hết.

Bà An Nguyễn Kiều Mỹ Duyên (Ana Real Estate)

Tôi đi chích Covid hôm 12 tháng Giêng. Về nhà tôi bị sốt liên tục ba ngày. Hôm nay là ngày thứ 9 vẫn còn đau, vẫn còn bần thần, chỗ chích vẫn còn sưng, vẫn còn buốt, cánh tay đưa lên không nổi. Vậy mà ông sếp y tế Quận Cam nói không có ai bị phản ứng gì. Không phải mình tôi đâu, tôi còn biết một số người khác cũng bị phản ứng nhưng họ không nói. Riêng tôi, tôi thấy mình bị mình phải nói để người khác biết mà đề phòng, biết mà không nói là có tội.

Lô thuốc tôi chích là Moderna (lô 27) còn một lô thuốc Moderna khác bị thu hồi không biết ở đâu. Tôi có hỏi bác sĩ gia đình trường hợp tôi bị phản ứng như vậy thì có nên chích mũi thứ hai không? Bác sĩ gia đình của tôi nói, bà phải đợi đến gần ngày đó coi xem sao đã, ông không bảo tôi “đi chích đi, đi chích đi.” Ông cũng cho biết, mũi thứ nhì thường nó phản ứng mạnh hơn mũi thứ nhất.

Nếu gần ngày chích mũi thứ hai (ngày 8 tháng 2) mà tình trạng sức khoẻ vẫn như hôm nay, chị có chích nữa không? Bà Kiều Mỹ Duyên trả lời dứt khoát “Không.”

Bà Như Hảo (Giám Đốc Radio Mẹ Việt Nam)

Từ hồi nào tới giờ Như Hảo chích thuốc nhiều lần nhưng không lần nào bị phản ứng gì hết. Lần này may mắn được đi chích ngừa Covid-19 sớm nên Như Hảo rất mừng. Chích hôm thứ Hai, 18 tháng Giêng, nay là Thứ Tư, chích xong chẳng thấy phản ứng gì cả, rất bình thường, nhưng có nhiều người họ nói, không phản ứng gì chưa hẳn là tốt. Tôi thì nghĩ tùy cơ thể mỗi người.

Dù sao khi chích vaccine rồi thì mình cũng an tâm. Tuy nhiên phải chờ đến bốn tuần sau để chích mũi thứ hai nữa mới thật sự an tâm, và dù có chích ngừa rồi cũng đừng ỷ y, vẫn phải đeo khẩu trang khi ra ngoài, tránh tiếp xúc nhiều người và luôn rửa tay theo khuyến cáo của cơ quan y tế vì bây giờ nó lại có loại virus biến thể khác nên đề phòng vẫn hơn.

Nhà báo Vi Anh (cựu Dân Biểu VNCH)

Tôi đã ghi danh rồi mà cả tuần nay chưa thấy họ trả lời. Hôm được người bạn thông báo, tôi có lên chỗ Sở Cứu Hỏa ở đường Orangewood nhưng họ đã nghỉ chích hai ngày rồi. Sau đó, anh Trần Duy Miên lái xe đưa tôi tới một địa điểm khác, ở đây có khoảng 300 người đã có hẹn mà chúng tôi lại không có hẹn nên họ nói “rất tiếc” và cho biết bây giờ tất cả dồn về Disneyland hết, nên chúng tôi phải chờ.

Mình cũng mong được chích sớm để an tâm vì năm nay tôi đã trên 80 tuổi rồi. Theo tôi, chuyện tranh chấp chính trị cũng đã xong rồi bây giờ nên tập trung chữa trị dịch bệnh Covid này mới là quan trọng, vì không có gì quan trọng bằng cứu sinh mạng con người. Tôi mong rằng chính quyền, nhất là các ông bà dân cử lúc này nên tập trung yêu cầu có đủ vaccine để chích cho mọi người dân, đó là nguyện vọng, là yêu cầu bức thiết nhất của cư dân.

Giáo sư Đoàn Ngọc Đa (Hội Trưởng Hội Đồng Hương Quảng Nam – Đà Nẵng)

Tôi ở vào lớp tuổi được đi chích ngừa Covid trước, nên tôi đã chích hôm 8 tháng 1. Phải nói rằng, ở đây họ làm rất chuyên nghiệp, tận tâm. Trước khi chích họ cũng hỏi xem mình có bị phản ứng với thuốc gì không? Hiện có bệnh gì hay không? Có bị nhiễm Covid hay không? Sau khi trả lời họ mới chích. Chích xong có một khu riêng biệt có ghế ngồi chờ, chờ 15 phút nếu không thấy phản ứng gì thì ra về. Họ có trao cho mình một miếng giấy hẹn ngày chích mũi thứ hai. Còn chích ở đâu họ sẽ email về cho mình biết.

Bà Đào Thúy Chuyển (cư dân Santa Ana)

Tôi đã được chích vaccine Moderna hôm 8 tháng Giêng vừa qua. Trước khi chích nghe nói có phản ứng thì mình cũng hơi sợ, nhưng được chích ngừa Covid 19 tôi vẫn mừng hơn nên đi chích. Đến nơi phải xếp hàng lấy số. Trước khi chích, các nhân viên y tế cũng hỏi xem mình có bị phản ứng thuốc nào không, rồi họ mới chích. Sau khi chích về ngày đầu tôi bị đau cánh tay chỗ chích, ngày thứ hai giảm đau và ngày thứ ba thì hết luôn. Chúng tôi rất mừng và đang chờ được chích mũi thứ hai để yên tâm.

Anh Trần Thanh Hiệp (giáo viên trung học, Học Khu Santa Ana)

Tuy cháu còn trẻ nhưng là giáo viên nên thuộc thành phần ưu tiên được chích ngừa Covid trước. Sau khi chích cũng như từ ngày chích đến nay cháu không thấy có bất cứ phản ứng nào và thấy cũng an tâm phần nào. Hiện giờ cháu chờ chích mũi thứ hai để thật sự an tâm hơn.

Cư sĩ Tâm Phú (chùa Huệ Quang)

Tôi được Thanh Huy rủ đi chích ngừa Covid. Mấy tháng trước tôi cũng đã chích ngừa cúm không có phản ứng gì, nay trước khi chích tôi cũng chẳng có gì phải lo lắng, trái lại mừng hơn vì chích rồi là an tâm 50% chờ chích mũi thứ hai để được an tâm 100%. Chích rồi về khỏe re, chẳng có biến chứng gì nên tôi và Thanh Huy cứ ăn rồi ngủ, ngủ rồi ăn, ban sáng đi cà phê ngồi đấu láo với nhau, đâu có gì phải sợ.

Nhà thơ quân đội Trạch Gầm

Khi tôi đến chích Covid họ chỉ hỏi tôi có dị ứng thuốc gì không? Tôi nói tôi bị dị ứng thuốc Aspirin. Họ nói “Không sao” và họ chích, chích xong chờ 15 phút nếu không có phản ứng thì về nhưng tôi thấy có người ngồi 5, 10 phút rồi về cũng không thấy họ nói gì cả. Tôi có hỏi họ ngày nào chích mũi thứ hai? Chích ở đâu? Họ trao cho tôi tấm giấy có ghi ngày chích lần thứ nhất , ngày chích lần thứ hai (sau 4 tuần) còn chích ở đâu thì họ sẽ báo cho mình qua email. Tôi chích về tối hôm đó nó có nhức một chút ở vai nhưng rồi hết, tôi thấy mỗi lần tôi chích thuốc ngừa cúm về nó cũng đều như vậy nên tôi cho đó là phản ứng bình thường không lo sợ gì hết, tùy theo cơ thể mỗi người thôi.

*

Ngoài các cư dân trên, chúng tôi hỏi Dược Sĩ Trần Thu Hằng (chủ nhân hai dược phòng Tran 1 & Tran 2):

Viễn Đông: Mỗi khi cho ra một loại vaccine trị bệnh, ngừa bệnh thường phải mất năm, mười năm. Nay vaccine ngừa Covid 19 mới chỉ trong chưa đầy một năm đã có. Vậy loại vaccine Pfizer, Moderna hay Johnson có tin tưởng được không?

DS Hằng: Nếu nói là tin tưởng hoàn toàn thì cũng chưa có chắc, bởi vì mỗi loại vaccine người ta phải mất cả chục năm để nghiên cứu, thử tới thử lui cho rõ ràng cái tác dụng của nó cũng như phản ứng phụ của nó như thế nào. Nhưng vaccine Covid này ra đời sớm quá mới 9 tháng là có vaccine rồi, nên thuốc chủng ngừa này trong giai đoạn cần gấp thì mình dùng nhưng mình cũng không hoàn toàn tin tưởng hết được. Tuy nhiên, mình cũng tin tưởng vào FDA, cơ quan kiểm nghiệm thuốc và thực phẩm; khi người ta chấp thuận cho loại thuốc này ra thì người ta cũng đã nghiên cứu kỹ lưỡng rồi mới quyết định.

VĐ: Trước khi chích ngừa Covid 19 có uống Tylenol, Advil để phòng ngừa bị đau được không?

DS Hằng: Trước khi đi chích Covid 19 không nên uống hai loại thuốc giảm đau Tylenol và Advil vì có thể làm giảm hiệu ứng của Covid vaccine. Chỉ uống sau khi chích nếu bị sốt nhẹ.

VD: Nếu chỉ chích mũi thứ nhất, không chích mũi thứ hai thì kết quả như thế nào?

DS Hằng: Theo các nhà nghiên cứu cho biết, chích mũi thứ nhất chỉ được 30 - 40 % miễn nhiễm thôi. Sau khi chích mũi thứ hai, có 95% khả năng miễn nhiễm với Covid-19 nhưng chích mũi thứ hai thường có phản ứng phụ xảy ra nhiều hơn.

VD: Sau khi chích ngừa Covid, một số người bị phản ứng. Những phản ứng như vậy có nguy hiểm không hay chỉ là phản ứng thông thường?

DS Hằng: Ngay cả khi chích ngừa cúm hay chích thuốc trị bệnh về, nhiều người chích về bị nóng sốt, đó là phản ứng bình thường thôi, nên khi chích ngừa Covid cũng có những trường hợp phản ứng như vậy một vài ngày là chuyện bình thường, và nếu có bị phản ứng nóng sốt nhẹ thì mình uống Tylenol, nếu có phản ứng khác nặng hơn thí dụ thở không được thì phải tham khảo bác sĩ.

Còn thuốc chủng ngừa này, tôi thấy có nhiều người bị đau, đau lắm, nhấc tay lên không nổi, và có thể bị ngứa nữa, ngứa ở chỗ chích và có người nổi mụn đỏ ở chỗ chích, có người nổi hạch ở nách nhưng chỉ hai ba ngày sau là hết.

Thuốc chủng Moderna bây giờ dùng thì phản ứng phụ nó xảy ra chậm hơn, có thể bảy, tám ngày sau mình mới bị chứ không phải nó phản ứng ngay. Nhưng cũng có khi nó phản ứng ngay sau khi chích, còn thuốc của Pflizer thì phản ứng liền có khi làm nóng, sốt, ho, sổ mũi, có người bị tiêu chảy. Nếu bị các phản ứng như vậy thì mua thuốc ở quầy về uống, không cần toa bác sĩ.

VĐ: Trong khi dịch bệnh, mọi người được khuyên nên dùng các loại thuốc khử trùng thoa vào tay. Nếu ngày nào cũng dùng và dùng nhiều lần, loại dung dịch đó có làm ảnh hưởng đến da hay không?

DS Hằng: Cái đó có chứa chất cồn (Acohol) để khử trùng nên khi mình dùng nhiều có thể làm cho da mình bị khô và ngứa. Để phòng ngừa khô da mình có thể bôi kem lotion lên cũng được.