Sinh viên lãnh đạo biểu tình mới 17 tuổi là ai?

HỒNG KÔNG - Joshua Wong là một nhà hoạt động chính trị quyết liệt, hăng say và lý tưởng nhất tại Hồng Kông hiện nay. Anh đã được nhiều người so sánh với các thanh niên từng đứng lên chống Bắc Kinh tại Thiên An Môn hơn hai thập niên trước, và nay người Hồng Kông đang đứng sau lưng người sinh viên mới 17 tuổi với hy vọng cuộc tranh đấu cho dân chủ của họ sẽ không gặp hậu quả tàn ác như từng xảy ra cho hàng ngàn sinh viên bị quân đội tấn công bằng xe tăng mùa hè năm 1989.
Joshua Wong, có tên theo phiên âm Hán - Việt là Hoàng Chi Phong, là một thiếu niên gầy gò và đeo kiếng cận. Trong hai năm qua, Joshua Wong đã thành lập được một phong trào đòi dân chủ của giới trẻ tại Hồng Kông.
Joshua Wong sinh ngày 13 tháng 10, 1996 tại Hồng Kông. Nhờ ảnh hưởng của cha mẹ, từ nhỏ anh đã thích tham gia các hoạt động xã hội. Ngày 20 tháng Năm, 2011, Joshua Wong cùng một học sinh trung học khác là Lâm Lương Ngạn thành lập phong trào Scholarism.
Tháng Tám năm nay, Wong được nhận vào Đại Học Mở Hồng Kông, theo học chuyên ngành khoa học xã hội (chính trị và hành chính cộng đồng). Trang Facebook của Wong hiện có hơn 200,000 người theo dõi.
Tờ Hoàn Cầu Thời Báo của Bắc Kinh cho rằng phong trào Scholarism của Wong được nước ngoài đặc biệt chú ý chỉ vì nó được thành lập bởi một nhóm các thanh niên thế hệ hậu 1990. Tờ báo cũng cho biết Wong có nhiệt tình, có tư duy tốt, nói năng lưu loát không thua gì một chính khách.
Một nhà bất đồng chính kiến Trung Quốc từng nhận xét phong trào này lớn mạnh ngang ngửa với các cuộc biểu tình tại Thiên An Môn cách đây 25 năm về trước.
Và mục tiêu của Joshua Wong là nhằm gây áp lực buộc Trung Quốc cho Hồng Kông được tự bầu chọn lãnh đạo của mình.
Khi trao trả Hồng Kông về cho Bắc Kinh vào năm 1997, Anh và Trung Cộng đã cùng ký một hiệp ước, theo đó, Bắc Kinh cam kết sẽ cho phép Hồng Kông “quyền tự trị cao cấp,” bao gồm việc cho phép bầu cử dân chủ để chọn ra đặc khu trưởng. Nhưng thỏa thuận hầu như không được thực hiện trong suốt 17 năm qua.
Bắc Kinh mới đây đã tuyên bố người dân Hồng Kông chỉ có thể bầu ra lãnh đạo mới từ các ứng viên mà Bắc Kinh đã tuyển lựa ra từ trước.
Joshua Wong đang nỗ lực chiến đấu chống lại điều này của Bắc Kinh và đang rất nôn nóng. “Tôi không nghĩ cuộc chiến của chúng tôi sẽ kéo dài quá lâu,” Wong nói với CNN.
“Nếu bạn đã có tâm lý rằng đấu tranh cho dân chủ là một cuộc chiến kéo dài và bạn tiến hành từ từ, thì bạn sẽ không bao giờ chiến thắng. Bạn phải xem mọi cuộc chiến như trận chiến cuối cùng, chỉ có vậy thì bạn mới có quyết tâm để chiến đấu,” Wong nói.
Joshua Wong từng đạt được thành công trước nhà cầm quyền Bắc Kinh.
Vào năm 2011, Joshua Wong, khi đó mới 15 tuổi, đã phản đối kịch liệt đề nghị đem chương trình “Giáo Dục Đạo Đức Và Quốc Gia” vào các trường học Hồng Kông của Bắc Kinh.
Cùng với sự giúp đỡ của một số người bạn, Joshua Wong bắt đầu tạo dựng một phong trào sinh viên.
Vào tháng 9, 2012, phong trào này thành công trong việc huy động 120,000 người biểu tình, bao gồm 13 cuộc biểu tình tuyệt thực của giới trẻ.
Các cuộc biểu tình diễn ra tại khu vực trụ sở chính quyền Hồng Kông, khiến lãnh đạo đặc khu phải bãi bỏ đề nghị giáo dục nói trên.
Khi ấy Joshua Wong nhận ra rằng giới trẻ Hồng Kông nắm giữ một quyền lực rất lớn.
“Cách đây 5 năm, không thể tưởng tượng được chuyện sinh viên Hồng Kông sẽ quan tâm đến chính trị. Nhưng đã có một sự thức tỉnh khi vấn đề giáo dục phát sinh. Chúng tôi bắt đầu quan tâm đến chính trị,” Wong nói với CNN.
Joshua Wong đã bị bắt vào đêm thứ Sáu tuần qua trong khi đang cùng các sinh viên biểu tình tiến vào khu vực trụ sở chính quyền Hồng Kông và sau đó đã được thả vào tối Chủ Nhật.
Cảnh sát đã lục soát phòng trọ trong ký túc xá của sinh viên này và đã tịch thu một số thứ, bao gồm máy tính và điện thoại, các nhà tổ chức biểu tình cho hay.
Sinh viên 17 tuổi này còn cáo buộc rằng, từ các hãng thông tấn thay đổi cách đưa tin để thể hiện xu hướng thân Bắc Kinh, cho đến “thói ưu đãi người nhà” khi các chính trị gia thân Bắc Kinh luôn giành được những vị trí cao trong chính quyền, Hồng Kông đang nhanh chóng trở thành nơi “không khác gì so với các thành phố Trung Hoa khác đang nằm dưới sự kiểm soát của nhà cầm quyền trung ương.”
Đó là lý do vì sao Joshua Wong dồn nỗ lực vào việc đấu tranh giành quyền tự bỏ phiếu chọn lãnh đạo cho Hồng Kông. Nhóm của Joshua Wong, vốn hiện có khoảng 300 thành viên, đã trở thành một trong những tiếng nói mạnh mẽ nhất của phong trào đòi dân chủ tại Hồng Kông từ trước đến nay.
Trong tháng Sáu, phong trào đã thảo ra một kế hoạch cải cách cách thức bầu cử đặc khu trưởng Hồng Kông và kế hoạch này đã giành được sự ủng hộ của gần 1/3 cử tri trong một cuộc trưng cầu dân ý không chính thức.
Sang tháng Bảy, phong trào của Wong tiến hành một cuộc biểu tình ngồi, khiến quan chức Trung Quốc phải lên tiếng cảnh cáo. Lần đó hơn 500 người đã bị bắt.
Trong hai tuần qua, phong trào đã huy động sinh viên bãi khóa, một hành động có tác động rất lớn khi Hồng Kông là một nơi coi trọng giáo dục, để gửi thông điệp đòi dân chủ đến Bắc Kinh.
Và cuộc biểu tình của sinh viên đã nhận được sự hưởng ứng lớn. Lãnh đạo các trường học cam kết sẽ khoan dung cho các sinh viên bãi khóa để tham gia biểu tình và hiệp hội giáo viên lớn nhất Hồng Kông đã đưa ra khẩu hiệu kêu gọi “Đừng để sinh viên biểu tình bơ vơ một mình.”
Trong khi đó, phản ứng của Bắc Kinh hoàn toàn khác. Truyền thông cộng sản gọi phong trào của Joshua Wong là nhóm của các phần tử quá khích.
Joshua Wong cho biết anh cũng bị nêu tên trong Sách Xanh An ninh Quốc gia Trung Quốc, vốn liệt kê các mối đe dọa nội bộ đến sự ổn định của đảng Cộng sản Trung Quốc.
Trong tuần qua, tờ Wen Wei Po của Trung Cộng đã đăng một bài viết về Wong, tố cáo sinh viên này có quan hệ mật thiết với Mỹ và khẳng định CIA đang cố thâm nhập vào các trường học Hồng Kông.
Tuy nhiên, sinh viên này không lùi bước. “Người dân không nên sợ chính phủ của họ. Chính phủ phải sợ người dân,” Joshua Wong tuyên bố.