Viêm gan C

Viêm gan C là một bệnh nhiễm siêu vi gây viêm gan, đôi khi dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng. Virus viêm gan C (HCV) lây lan qua máu.
Cho đến gần đây, điều trị viêm gan C cần chích thuốc hàng tuần và uống thuốc. Nhiều người nhiễm HCV không thể thực hiện do các vấn đề sức khỏe khác hoặc tác dụng phụ không thể chấp nhận.
Điều đó đang thay đổi. Ngày nay, HCV mãn tính thường có thể chữa được bằng thuốc uống mỗi ngày trong hai đến sáu tháng.
Tuy nhiên, khoảng một nửa số người bị HCV không biết họ bị nhiễm bệnh, chính yếu là vì họ không có triệu chứng. Triệu chứng có thể chỉ xuất hiện vài chục năm sau khi nhiễm bệnh. Vì lý do đó, Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh CDC khuyên nên xét nghiệm máu sàng lọc một lần cho tất cả những người có nguy cơ nhiễm trùng cao. Nhóm có nguy cơ cao nhất gồm tất cả những người sinh ra trong khoảng thời gian từ năm 1945 đến năm 1965 - họ có nguy cơ bị nhiễm bệnh cao gấp năm lần so với những người sinh ra trong những năm khác.

*Triệu chứng

Nhiễm trùng lâu dài với virus viêm gan C được gọi là viêm gan mãn tính C. Viêm gan C mãn tính thường là một bệnh nhiễm trùng "thầm lặng" trong nhiều năm, cho đến khi virus gây tổn thương gan đủ để gây ra các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh gan.
Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:
- Dễ chảy máu
- Dễ bị bầm tím
- Mệt mỏi
- Ăn không ngon
- Vàng da và mắt
- Nước tiểu màu sẫm
- Da ngứa
- Chất lỏng tích tụ trong bụng (cổ trướng)
- Sưng ở chân
- Giảm cân
- Nhầm lẫn, buồn ngủ và nói chậm (bệnh não gan)
- Mạch máu xuất hiện như màng nhện trên da (spider angiomas)

Nhiễm trùng viêm gan C mãn tính bắt đầu bằng một giai đoạn cấp tính. Viêm gan C cấp tính thường không được chẩn đoán vì hiếm khi gây ra triệu chứng. Khi có dấu hiệu và triệu chứng, chúng có thể bao gồm vàng da, cùng với mệt mỏi, buồn nôn, sốt và đau cơ. Các triệu chứng cấp tính xuất hiện từ một đến ba tháng sau khi tiếp xúc với virus và kéo dài hai tuần đến ba tháng.
Nhiễm viêm gan C cấp tính không phải lúc nào cũng trở thành mãn tính. Một số người loại bỏ HCV khỏi cơ thể của họ sau giai đoạn cấp tính, một hiện tượng được gọi là loại bỏ virus tự phát. Trong các nghiên cứu về những người được chẩn đoán mắc HCV cấp tính, tỷ lệ thải virus tự phát thay đổi từ 15% đến 25%. Viêm gan C cấp tính cũng đáp ứng tốt với điều trị bằng thuốc chống virus.

*Nguyên nhân
Nhiễm viêm gan C là do virus viêm gan C (HCV) gây ra. Nhiễm trùng lây lan khi máu nhiễm virus xâm nhập vào máu của người không bị nhiễm bệnh.Trên toàn cầu, HCV tồn tại ở một số dạng khác nhau, được gọi là kiểu gene. Bảy kiểu gene HCV riêng biệt và hơn 67 kiểu phụ đã được xác định. Kiểu gene HCV phổ biến nhất ở Hoa Kỳ là loại 1.
Mặc dù viêm gan C mãn tính đi theo một tiến trình tương tự bất kể kiểu gene của virus gây nhiễm, các khuyến nghị điều trị sẽ khác nhau tùy thuộc vào kiểu gene của virus.

*Các yếu tố rủi ro

Nguy cơ nhiễm viêm gan C của bạn tăng lên nếu bạn:
- Là nhân viên chăm sóc sức khỏe đã tiếp xúc với máu bị nhiễm bệnh, điều này có thể xảy ra nếu kim bị nhiễm trùng đâm vào da bạn.
- Đã từng chích hoặc hít thuốc bất hợp pháp
- Bị nhiễm HIV
- Xỏ lỗ hoặc xăm mình trong một môi trường không sạch bằng cách sử dụng thiết bị không khử trùng
- Được truyền máu hoặc ghép nội tạng trước năm 1992
- Nhận các yếu tố đông máu trước năm 1987
- Chạy thận nhân tạo trong một thời gian dài
- Sinh ra từ một người phụ nữ bị nhiễm viêm gan C
- Đã từng ở tù
- Được sinh ra trong khoảng thời gian từ năm 1945 đến năm 1965, nhóm tuổi có tỷ lệ mắc bệnh viêm gan C cao nhất

*Biến chứng

Nhiễm viêm gan C tiếp tục trong nhiều năm có thể gây ra các biến chứng đáng kể như:
- Sẹo gan (xơ gan). Sau nhiều thập niên bị nhiễm viêm gan C, xơ gan có thể xảy ra. Sẹo ở gan khiến gan khó hoạt động.
- Ung thư gan. Một số ít người bị nhiễm viêm gan C có thể bị ung thư gan.
- Suy gan. Xơ gan tiến triển có thể khiến gan của bạn ngừng hoạt động.

*Phòng ngừa
Ngừa nhiễm viêm gan C bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:
- Ngừng sử dụng thuốc bất hợp pháp, đặc biệt nếu bạn xài thuốc chích. Nếu bạn sử dụng thuốc bất hợp pháp, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ để cai thuốc.
- Hãy thận trọng về việc xỏ lỗ trên cơ thể và xăm mình. Nếu bạn chọn xỏ khuyên hoặc xăm mình, hãy tìm một cửa hàng uy tín. Đặt câu hỏi trước về cách làm sạch thiết bị. Hãy chắc chắn rằng các nhân viên sử dụng kim vô trùng. Nếu nhân viên không trả lời câu hỏi của bạn, hãy tìm một cửa hàng khác.
- Thực hành tình dục an toàn hơn. Không tham gia vào các quan hệ tình dục không được bảo vệ với nhiều bạn tình hoặc với bất kỳ bạn tình nào có tình trạng sức khỏe không chắc chắn. Lây truyền tình dục giữa các cặp vợ chồng một vợ một chồng có thể nhưng ít khi xảy ra.

*Chẩn đoán

1. Thử nghiệm sàng lọc viêm gan C
Các quan chức y tế khuyên những người có nguy cơ nhiễm HCV cao nên đi xét nghiệm máu để tìm nhiễm trùng viêm gan C. Những người này gồm có:
- Bất cứ ai đã từng chích hoặc hít thuốc bất hợp pháp
- Bất cứ ai có kết quả xét nghiệm chức năng gan bất thường mà không xác định được nguyên nhân
- Trẻ sinh ra từ bà mẹ bị viêm gan C
- Nhân viên chăm sóc sức khỏe và cấp cứu đã tiếp xúc với máu hoặc kim chích
- Những người mắc bệnh máu khó đông được điều trị bằng các yếu tố đông máu trước năm 1987
- Những người đã chạy thận nhân tạo dài hạn
- Những người được truyền máu hoặc ghép nội tạng trước năm 1992
- Bạn tình của bất kỳ ai được chẩn đoán nhiễm viêm gan C
- Người nhiễm HIV
- Bất cứ ai sinh từ năm 1945 đến năm 1965
- Bất cứ ai đã từng ở tù

2. Xét nghiệm máu khác
Nếu xét nghiệm máu ban đầu cho thấy bạn bị viêm gan C, sẽ cần xét nghiệm thêm:
- Đo số lượng virus viêm gan C trong máu (tải lượng virus)
- Xác định kiểu gene của virus

3. Xét nghiệm tổn thương gan
Các bác sĩ thường sử dụng một hoặc nhiều xét nghiệm sau đây để đánh giá tổn thương gan trong viêm gan mãn tính C.
- Độ co giãn cộng hưởng từ (MRE). Một phương pháp không xâm lấn thay thế cho sinh thiết gan, MRE kết hợp công nghệ hình ảnh cộng hưởng từ với các mô hình làm ra bởi sóng âm dội ra từ gan để tạo ra một bản đồ trực quan cho thấy độ cứng của gan. Mô gan cứng cho thấy sự hiện diện của sẹo gan (xơ hóa) do viêm gan mạn tính C.
- Độ co giãn thoáng qua. Một xét nghiệm không xâm lấn khác, siêu âm thoáng qua là một loại siêu âm truyền các rung động vào gan và đo tốc độ phân tán của chúng qua mô gan để ước tính độ cứng của nó.
- Sinh thiết gan. Thông thường được thực hiện bằng cách sử dụng hướng dẫn siêu âm, xét nghiệm này bao gồm đưa một cây kim mỏng xuyên qua thành bụng để lấy một mẫu mô gan nhỏ để xét nghiệm.
- Xét nghiệm máu. Một loạt các xét nghiệm máu có thể cho thấy mức độ xơ hóa trong gan của bạn.
(Còn 1 kỳ)