Dự thảo ngân sách sắp được thông qua, nhưng gây tranh cãi gay gắt trong cả hai đảng

HOA THỊNH ĐỐN – Trên đường đến Tòa Bạch Ốc để được Tổng Thống Obama ký ban hành, dự thảo ngân sách quốc gia với số tiền lên tới $11,000 tỉ Mỹ kim đã gây tranh cãi, tạo ra những rối rắm, còn gây thêm nóng giận trong cả hai đảng chính trị, đầu tiên là trong đảng Dân Chủ sau đến phiên đảng Cộng Hòa.
Trong ngày thứ Bảy, nhiều nghị sĩ Cộng Hòa đã không che giấu sự nóng giận khi họ công khai lên tiếng chỉ trích ông Ted Cruz, một nghị sĩ Cộng Hòa từ Texas. Bất kể sự việc nội bộ đảng bị chia rẽ, các nghị sĩ Cộng Hòa tố cáo phương pháp cản đường của Nghị Sĩ Ted Cruz đã trợ giúp đảng Dân Chủ thay vì ngăn chặn những điều khoản về luật di trú mà ông Cruz từng mong đợi.
Vì dự thảo ngân sách không được bỏ phiếu vào hôm thứ Sáu, đa số các nghị sĩ đã bực bội vì phải làm việc ngày thứ Bảy. Họ từng mong đợi kết thúc khóa họp ngày thứ Sáu và trở về các tiểu bang để bắt đầu nghỉ lễ.
Hôm thứ Sáu, một số nghị sĩ Dân Chủ đã công khai chỉ trích Tổng Thống Obama về những điều khoản liên quan đến việc trợ giúp các ngân hàng. Cùng với các nghị sĩ Cộng Hòa, những nghị sĩ Dân Chủ cho rằng dự thảo sẽ giúp cứu trợ giới tài chánh Wall Street với hàng tỉ Mỹ kim tiền đóng thuế của người dân. Ngân hàng bị chiếu cố nhiều nhất là Citigroup. Cơ sở tài chánh lớn nhất nước Mỹ này từng được cứu trợ mấy năm trước, tạo được lợi nhuận và nay lại có thể được cứu thêm bằng tiền thuế của người dân. Điều đó làm cho nhiều nghị sĩ không hài lòng, gây lục đục trong đảng Dân Chủ và tăng thêm xu hướng chống Obama.
Qua ngày thứ Bảy, đến phiên đảng Cộng Hòa nổi nóng vì ông Ted Cruz, một nghị sĩ có triển vọng tranh cử tổng thống với chính sách rất bảo thủ.
Nghị Sĩ Cruz đã đưa ra những kiến nghị nhằm cản trở việc bỏ phiếu cho dự thảo ngân sách quốc gia. Kiến nghị của ông là chặn đứng quyền hành pháp mà tổng thống đã sử dụng để ban hành các biện pháp trợ giúp di dân bất hợp pháp được ở lại Mỹ.
Vì kiến nghị của ông Cruz cần được bỏ phiếu trước khi có cuộc biểu quyết cho dự thảo ngân sách, các nghị sĩ Cộng Hòa cũng như Dân Chủ đã nổi nóng vì họ phải ở lại Hoa Thịnh Đốn để làm việc đến giữa tuần. Theo sự thỏa thuận vào chiều tối thứ Bảy, Thượng Viện sẽ biểu quyết dự thảo ngân sách cũng như kiến nghị của ông Cruz vào ngày thứ Tư tuần sau.
Điều gây cãi nhau trong Cộng Hòa là sự trì hoản này sẽ giúp đảng Dân Chủ được đưa vào Thượng Viện 20 chức vụ được tổng thống đề cử và cần sự chấp thuận của Thượng Viện. Đảng Cộng Hòa từng trì hoãn việc biểu quyết 20 chức vụ này, mà trong đó có cả chức Tổng Thanh Tra Y Tế (Surgeon General), với hy vọng sự đề cử sẽ hết hạn bỏ phiếu.
Thế nhưng trước sự việc dự thảo ngân sách được trì hoãn thêm vài ngày, Lãnh Tụ Đa Số Harry Reid, một nghị sĩ Dân Chủ, đã có thể đưa 20 chức đề cử vào cho Thượng Viện biểu quyết đầu tuần sau.
Phiên họp hôm thứ Bảy là phiên họp rất hiếm khi xảy ra. Quốc Hội Khóa Thứ 113 đã được chuẩn bị cho một hồi kết thúc long trọng, trước khi chấm dứt nhiệm kỳ vào đầu năm tới. Thế nhưng trong buổi họp hiếm thấy này, cơ quan lập pháp đã để cho xảy thêm những màn đối đầu về thủ tục, giữa lúc như các nghị sĩ xúc tiến việc thông qua một dự luật nhằm tài trợ cho chính phủ liên bang, trước khi chính phủ hết tiền vào lúc nửa đêm. Sự trì hoãn sẽ giúp chính phủ tiếp tục hoạt động đến ngày thứ Tư sắp tới.
Hôm thứ Sáu, Hạ Viện ngăn chặn được chuyện đóng cửa hoạt động chính quyền, bằng một dự luật chi tiêu tạm thời, để tài trợ cho các chính phủ trong năm ngày. Nhưng Thượng Viện vẫn còn phải chấp thuận dự luật này. Quốc Hội đã bị kẹt cứng trong một cuộc tranh cãi về một dự luật chi tiêu trị giá $1,100 tỉ, để tài trợ hoạt động của chính phủ cho đến hết tháng 9 năm tới.
Thượng Viện đã hy vọng chấm dứt hoạt động cho năm nay vào ngày thứ Sáu. Thế nhưng các nhà lập pháp không thể đạt được thỏa thuận với nhau, sau khi một số nghị sĩ thuộc đảng Cộng Hòa yêu cầu bỏ phiếu biểu quyết về một biện pháp phản đối mệnh lệnh gây tranh cãi của Tổng Thống Obama về vấn đề nhập cư. Tổng thống đã ban hành lệnh này trong tháng 11, che chở cho khoảng bốn triệu người nhập cư không có giấy tờ tại Hoa Kỳ khỏi bị trục xuất.
Nghị Sĩ Ted Cruz của Texas nói, “Trước mặt Thượng Viện Hoa Kỳ là một dự luật chẳng làm được gì cả, hoàn toàn không làm được gì để ngăn chặn lệnh ân xá bất hợp pháp và vi hiến của Tổng Thống Obama.”
Tuy nhiên, một số đảng viên Dân Chủ lo ngại về những khoản thay đổi nơi các luật điều tiết tài chánh, được bao gồm trong dự luật đó, theo ông McClatchy báo cáo. “Một cuộc biểu quyết dành cho dự luật này là một cuộc bỏ phiếu cho những khoản giải cứu những người nộp thuế trong tương lai của thị trường chứng khoán Wall Street.”
Nữ Nghị Sĩ Elizabeth Warren (Dân Chủ - Massachusset) nói như vậy. Bà là một người lâu năm ủng hộ cải cách luật lệ quy định tài chánh.