Gói bánh tét tại Thánh Thất Cao Đài Westminster

Các bà, các chị đang gói bánh. Người đội khăn màu xanh, thứ nhì từ bên trái ngồi ở bàn, là “Cô Tư.” (Thanh Phong/Viễn Đông)

THANH PHONG thực hiện

WESTMINSTER - Mỗi miền Bắc, Trung, Nam tại Việt Nam đều có những nét đặc biệt khác nhau. Riêng về ẩm thực ngày Tết thì miền Bắc có bánh chưng, miền Nam, miền Trung có Bánh Tét nên hai loại bánh trên là thông dụng và được ưa chuộng nhất vào dịp Tết. Tuy hình thức khác nhau, cái tròn cái vuông nhưng bên trong giống nhau cũng gạo nếp, nhân đậu xanh và thịt heo ba chỉ, nhưng gói bánh chưng, bánh tét không phải dễ.

Hôm Thứ Sáu, ngày đầu tháng 2 dương lịch 2019, còn vài ngày nữa là đến Tết Nguyên Đán, chúng tôi đến Thánh Thất Cao Đài Westminster ở địa chỉ 14072 Chestnut St, Westminster, CA 92683 để xem gói bánh Tét, vì được biết, các đồng đạo Cao Đài nổi tiếng về gói bánh tét, vừa ngon vừa đẹp để cúng, để chưng và để ăn đều “hết xẩy.”
Vừa bước chân vào khu nhà bếp của Thánh Thất, nhìn trên mấy chiếc bàn dài đã thấy hàng trăm đòn bánh tét xếp đầy trên bàn, trông rất đẹp mắt, vì quả đúng như lời đồn “ Bánh Tét của Thánh Thất Cao Đài, đòn bánh nào cũng y chang nhau.”

Trong lúc các bà, các chị đang bận gói bánh, chúng tôi đi vô hội trường vì nghe có tiếng người trò chuyện. Vô đây gặp ba vị nam tín đồ Cao Đài đang lau lá, hỏi ra mới biết, một vị là ông Nguyễn Kim Quang, Chánh Trị Sự sở tại của Thánh Thất, vị thứ hai là ông Võ Hoàng Ngô, Phó Chánh Trị Sự sở tại, còn vị thứ ba không thích chụp hình nên khi chúng tôi ngỏ ý xin chụp tấm hình ba vị đang làm việc thì ông vội bỏ chỗ ngồi chạy đi và còn ngoái cổ lại nói, “Ông chụp hai vị kia được rồi.” Ông Chánh Trị Sự Huỳnh Kim Quang chỉ cho chúng tôi xuống khu nhà bếp tiếp xúc với các bà, các chị đang gói ở dưới đó thì sẽ biết nhiều chi tiết hơn.
Chúng tôi vào khu nhà bếp, dù các bà các chị đang tất bật gói bánh cũng niềm nở vui vẻ tiếp chúng tôi, và giới thiệu một bác lớn tuổi nhất mà các bà, các chị gọi là “Cô Tư,” người có nhiều kinh nghiệm nhất về gói bánh Tét. Chúng tôi chào “Bác Tư” vì có lẽ bác Tư đã ở vào tuối 80 hay hơn 80.

Bác Tư nói, “Chúng tôi gói bánh tới bữa nay là ba hôm rồi. Mỗi năm gần Tết chúng tôi mới gói để mà chia cho đồng đạo hoặc những người quen biết muốn một vài đòn thì chúng tôi cũng chia cho họ để cúng Tết; chúng tôi dự trù làm khoảng 300 đòn, mỗi ngày làm khoảng ba, bốn chục đòn. Bánh Tét chúng tôi làm là bánh Tét chay nên không có thịt chỉ có đậu còn nếu có ai thích nhưn chuối thì bỏ chuối vô, rồi có người thích bánh không nhưn thì chỉ có nếp thôi, và bánh Tét phải nấu khoảng 6 tiếng đồng hồ.”

Chúng tôi hỏi bác Tư, “Hồi nãy bác nói là để chia cho đồng đạo, vậy chia là cho hay là bán?”
Bác Tư và các bà đang gói bánh phá lên cười. Bác nói, “Bán chứ đâu có cho không, mà có cho không người ta cũng không nhận, vì chị em chúng tôi đến đây đều làm công quả giống như kiếm chút ít tiền để mua hương khói, bông hoa trà quả vậy mà chứ đâu có kinh doanh, buôn bán gì nên người ta nhận bánh có khi người ta còn ủng hộ hơn số tiền của chiếc bánh nữa đó.”

Một tay cầm miếng đậu có hình tròn và dài, bác Tư nói, “Cái này là nhưn đậu xanh, chúng tôi phải làm như thế này cho nó cứng lại đặng dễ gói.”

Trả lời câu hỏi khác của Viễn Đông, bác Tư nói, “Nếu các thân hữu của Thánh Thất muốn mua, chúng tôi để lại với giá $13 cho đòn bánh lớn; $6 đồng cho đòn bánh nhỏ.”
Chúng tôi muốn xin bác Tư cho biết tên họ của bác và của các bà, các chị đang gói bánh, bác Tư rất vui trả lời, “Tụi tôi đàn bà thiệt thòi đủ thứ, ngay cái tên cha mẹ đặt cho bây giờ cũng gần như nó mất tiêu rồi, mà phải gọi theo tên ông xã, nhưng mà ở đây tụi tôi gọi nhau theo thứ tự khi sanh, tui thứ tư thì chị em gọi là Cô Tư nghe cho nó trẻ trẻ một chút, còn mấy chị kia là chị Hai, chị Ba, chị Năm, cô Út, cô Sáu, v.v..”
Chúng tôi hỏi một chị đang gói bánh, chị cho biết tên là Đặng Kim Chưởng, chị đã gói hai năm nay rồi, lúc trước chưa hề biết gói, hai năm nay nhờ các hiền tỷ chỉ dạy nên chị thấy gói bánh Tét rất dễ và mỗi năm đến làm công quả, chị chỉ làm đến 2 giờ chiều thì phải đi làm.

Một bác đang cầm cái cây đo, đo cái nhưn rồi đo cái bánh, bác nói, “Ông xã tui tên Hải, nên cứ gọi tui là bác Hải được rồi, tôi là bạn với cô giáo của ông [nhà báo] đó.” (Cô Hồ Thị Đậm, dạy chúng tôi năm lớp Nhất tại trường tiểu học Phụng Hiệp, Cần Thơ.)

Bác Hải nói, “Chúng tôi phải cân đo, đong đếm cho đòn bánh nào cũng như đòn bánh nào.”
Chị Huyền Nga phụ trách làm nhưn, chị cho biết, tùy theo sự đòi hỏi của các bác ra bánh, nếu cần nhiều thì chị làm nhiều, khoảng 200, 300 cái, nếu cần ít thì chị làm ít, và vì làm quen rồi nên cũng không mấy gì khó khăn hết.

Trước khi rời Thánh Thất, ông Chánh Trị Sự Nguyễn Kim Quang nói với chúng tôi, “Chúng tôi ở đây tất cả đều làm với tinh thần thiện nguyện, còn nói theo đạo thì làm công quả, không có ai nhận thù lao, tiền bạc gì hết. Đây là do cái tâm của mỗi người đến đây, thứ nhất làm công quả để giúp Thánh Thất trang trải tiền gas, điện, nước hàng tháng, thứ hai là mình muốn phát huy cái văn hóa của dân tộc, những ngày lễ Tết với phong tục của mình thì bánh chưng, bánh tét là hình ảnh quê hương Việt Nam mình từ xưa đến giờ, nên chúng tôi vẫn giữ gìn cái văn hóa đó để nói lên tinh thần dân tộc, và đồng thời mình cũng có số tiền để giúp cho đạo vậy thôi.”

Thay mặt cho ban Trị Sự và các đồng đạo Thánh Thất Westminster, Chánh Trị Sự Nguyễn Kim Quang cám ơn và chúc ban Giám Đốc cùng toàn thể nhân viên và độc giả nhật báo Viễn Đông một năm Kỷ Hợi an khang và thịnh vượng.

Trong khi đó, Thánh Thất Cao Đài California ở địa chỉ 8791 Orangewood Ave, Garden Grove, CA 92841 cũng gói bánh tét như ở Thánh Thất Westminster. Ngoài ra, Thánh Thất California do Chánh Trị Sự Trần Quang Linh, Quyền Đầu Tộc cũng gửi thiệp Chúc Xuân đến Ban Giám Đốc nhật báo Viễn Đông kèm theo một chương trình Mừng Xuân Kỷ Hợi sẽ được tổ chức thật trang trọng với chủ đề “Nghinh Xuân Thắng Ý,” từ ngày thứ Ba, 24 tháng 12, năm Mậu Tuất đến ngày Thứ Ba Rằm Tháng Giêng, Kỷ Hợi, 19 tháng 2, 2019 và cũng là Lễ Thượng Ngươn. Thánh Thất California kính mời đồng đạo và đồng hương tham dự.