Tại sao rất nhiều người Việt Nam mang họ Nguyễn?

Hình ảnh học sinh gốc Việt mang họ Nguyễn trên niên giám hàng năm luôn gây chú ý một cách thú vị tại các trường trung học, nhất là khi các em mặc đồng phục giống nhau.


Học sinh gốc Việt mang họ Nguyễn trên một niên giám của trường trung học.


Thêm học sinh gốc Việt mang họ Nguyễn trên một niên giám của trường trung học.

Đối với những ai từng đến Việt Nam, hoặc những người quen thuộc với nền văn hóa và người Việt Nam, hẳn họ đã gặp một số người mang họ Nguyễn. Và những người họ Nguyễn ấy hầu chắc chắn không phải là bà con với nhau.

Cứ năm người Việt Nam thì có hai người mang họ Nguyễn, nên họ trở nên thông thường gấp hai lần so với những người mang họ Kim của Đại Hàn.

Sự phổ biến của Nguyễn có thể được truy nguyên ngược tới tận năm 1200 khi Trần Thủ Độ, thủ lãnh của tộc Trần và là một vị tướng, bắt buộc các hậu duệ nhà Lý phải đổi sang họ Nguyễn, sau khi triều Lý bị lật đổ và mất hết quyền lực.

Vào năm 1400, Hồ Quý Ly lật đổ nhà Trần, tự lập làm hoàng đế, và giết hại nhiều con cháu họ Trần khi xây dựng triều đại nhà Hồ. Khi nhà Hồ sụp đổ vào năm 1407, vì sợ bị trả thù, nhiều con cháu nhà Hồ đổi sang họ Nguyễn.

Điều tương tự cũng xảy ra vào năm 1592, khi triều đại nhà Mạc sụp đổ, và vào năm 1802, khi triều đại nhà Nguyễn (hậu duệ của các chúa Nguyễn) lên nắm quyền. Trong khi những người khác chạy trốn sang Trung Quốc, hầu hết những người Việt Nam sợ bị xử tử bởi chế độ mới đã quyết định đổi sang họ Nguyễn.

Trong suốt thời gian trị vì, triều đại nhà Nguyễn ban họ Nguyễn cho nhiều người. Nhiều kẻ tội phạm cũng đã đổi sang họ Nguyễn để tránh bị bức hại.

Hiện nay, có khoảng trên 38 triệu người mang họ Nguyễn ở Việt Nam. Trong số những người nổi tiếng, có những người họ Nguyễn trong các lãnh vực chính trị, thể thao, giải trí và quân sự, có thủ tướng Việt Cộng hiện nay là Nguyễn Xuân Phúc, và tiền nhiệm của Phúc là Nguyễn Tấn Dũng, người giữ chức vụ thủ tướng trong nhiệm kỳ từ năm 2006 đến năm 2016. Chủ tịch nước, cầm quyền từ năm 2006 đến năm 2011, có tên họ là Nguyễn Minh Triết. (Tác giả Ryan General quên là tổng bí thư cộng sản hiện nay cũng họ Nguyễn, Nguyễn Phú Trọng.)

Ở hải ngoại, sự phổ biến của họ Nguyễn cũng đáng kể tương tự như vậy, ở bất cứ nơi nào có đông người Việt Nam. Ở Úc, Nguyễn là họ rất thông thường, đến nỗi theo dự đoán họ Nguyễn sẽ vượt qua, hoặc tiến tới rất gần họ Smith trong thập niên sắp tới tại Sydney, Melbourne và Adelaide. Các dữ kiện năm 2013 cho thấy Nguyễn là họ phổ biến đứng hàng thứ 13 ở nước Úc.