Trump bất ngờ để ngỏ khả năng quay lại TPP

Tổng Thống Donald Trump trở về Tòa Bạch Ốc đêm thứ Sáu, sau chuyến dự hội nghị tại Davos, Thụy Sỹ. (Getty Images)

DAVOS - Tổng Thống Donald Trump bất ngờ tuyên bố về khả năng Hoa Kỳ có thể quay lại với Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP). Các nước Á Châu trong hiệp định này đã phản ứng trước tuyên bố của tổng thống Mỹ với sự hy vọng cũng như hoài nghi.

Sau phát biểu của ông Trump, giới chức các nước trong TPP và cả các nhà đầu tư đều cố gắng xác định xem vị tổng thống kiêm đại doanh gia muốn nhắm tới mục tiêu gì. Trong khi lãnh đạo các nước Nhật và Úc tỏ ra hy vọng, hầu hết các nước Á Châu khác vẫn im lặng chờ đợi sự trình bày rõ ràng hơn từ Hoa Kỳ.

Trước đó, trong một cuộc trả lời phỏng vấn của đài CNBC tại Davos, ông Trump phát tín hiệu sẵn sàng đưa Mỹ quay trở lại cuộc đàm phán TPP. Tuyên bố này là một sự thay đổi 180 độ so với lời chỉ trích trước đây của ông Trump cho rằng tự do thương mại khiến người Mỹ mất việc làm.

"Tôi sẽ tham gia TPP nếu chúng tôi có thể đạt được một thỏa thuận tốt hơn nhiều. Thỏa thuận hiện nay quá tệ, cấu trúc của thỏa thuận quá tệ. Nếu chúng tôi có được một thỏa thuận tốt hơn, tôi sẵn sàng tham gia," ông Trump nói với CNBC.

Trong bài phát biểu của ông Trump tại Diễn Đàn Kinh Tế Thế Giới (WEF) tại Davos, Thụy Sĩ ngày thứ Sáu, ông Trump đã lập lại ý nói trên.

Sau khi nhậm chức đầu năm 2017, ông Trump đã rút Mỹ ra khỏi TPP. Sau khi Mỹ rời thỏa thuận, Nhật Bản đã dẫn đầu những nỗ lực thúc đẩy một “TPP 11” không có Mỹ, nhưng vẫn luôn nói mở cánh cửa cho Hoa Thịnh Đốn quay trở lại thỏa thuận và các quốc gia khác tham gia.

Vào thứ Ba tuần này, theo tin của báo Nikkei, Nhật tuyên bố thỏa thuận TPP không có Mỹ có thể sẽ được ký kết vào tháng Ba năm nay.

"Các điều khoản của TPP 11 đã được quyết định, và chúng tôi nghĩ rằng ưu tiên lúc này là đưa TPP 11 vào thực thi," Bộ Trưởng phụ trách TPP của Nhật, ông Toshimitsu Motegi, nói ngày thứ Sáu, 26 tháng 1. Tuy nhiên, ông Motegi cũng "hoan nghênh việc Mỹ đã nhận ra tầm quan trọng của TPP."

Bộ Trưởng Bộ Thương Mại Nhật Bản Hiroshige Seko nói thêm, "Chúng tôi hoan nghênh Tổng Thống Trump đã bắt đầu bày tỏ mối quan tâm tích cực đối với thỏa thuận, dù điều đó đi cùng với nhiều điều kiện."
Tại Canberra, chính phủ tỏ ra hoài nghi hơn về triển vọng Mỹ sớm quay lại với đàm phán TPP.

"Tôi không kỳ vọng Mỹ sẽ sớm gia nhập TPP. Chắc chắn là chúng tôi không trông chờ điều đó," Thủ Tướng Úc Malcolm Turnbull nói. "Nhưng nếu họ quay lại thì đó là điều tuyệt vời."

Theo một viên chức Nhật, ông Trump đang cần được Quốc Hội gia hạn thẩm quyền về xúc tiến thương mại để có thể hoàn tất việc đạt một Hiệp Định Tự Do Mậu Dịch Bắc Mỹ (NAFTA) tốt hơn với Mexico và Canada. Lời hứa về một TPP tốt hơn có thể giúp ông Trump thuyết phục Quốc Hội và cộng đồng thương mại nước này ủng hộ việc ông được gia hạn thẩm quyền xúc tiến thương mại.

TTP 11, thỏa thuận đã được đổi tên thành Hiệp Định Đối Tác Toàn Diện và Tiến Bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) bao trùm 15% nền kinh tế toàn cầu. Thỏa thuận nhằm cắt giảm hàng rào thương mại đối với hàng hóa và dịch vụ giữa 11 quốc gia, đồng thời bao gồm các quy định về tiêu chuẩn môi trường và lao động.
Việc đàm phán TPP 11 hoàn tất diễn ra cũng thời điểm khi Hoa Kỳ, Mễ Tây Cơ, và Gia Nã Đại quay trở lại bàn đàm phán về điều chỉnh NAFTA. Trong cuộc trao đổi với CNBC, ông Trump tiếp tục cảnh cáo rằng nếu không đạt thỏa thuận như mong muốn, ông sẽ rút Mỹ ra khỏi NAFTA.

"Tôi có thể rút khỏi NAFTA, mà cũng có thể không," Trump nói. "Tôi cho rằng chúng tôi có một cơ hội tốt (để điều chỉnh NAFTA), nhưng chúng tôi sẽ chờ xem điều gì xảy ra."