Vệ sinh răng miệng (2)

BS Nguyễn Thị Nhuận

1. Tôi thường xuyên bị khô miệng. Làm sao để chữa chứng này?

Cách tốt nhất để điều trị bệnh tùy vào nguyên nhân. Có một số cách để làm giảm khô miệng tạm thời. Nhưng muốn chữa trị dứt, cần phải giải quyết nguyên nhân của nó.

Để làm giảm khô miệng, có thể làm những cách dưới đây
- Nhai kẹo cao su không đường hoặc ngậm kẹo cứng không đường để kích thích tiết ra nước bọt. Tuy nhiên, đối với một số người, chất xylitol trong kẹo cao su không đường hoặc kẹo không đường có thể gây tiêu chảy hoặc chuột rút nếu dùng quá nhiều.
- Bớt uống cà phê vì chất caffeine có thể làm cho miệng của bạn khô hơn.
- Không sử dụng nước súc miệng có chứa alcohol vì chúng có thể làm khô miệng hơn.
- Ngưng hút thuốc hoặc nhai thuốc lá.
- Nhấp nước thường xuyên.
- Thử dùng nước bọt giả bán tự do. Tìm các sản phẩm có chứa xylitol, như Mouth Kote hoặc Oasis Moisturizing Mouth Spray, hoặc những thuốc có chứa carboxymethylcellulose hoặc hydroxyethyl cellulose, chẳng hạn như Biotene Oral Balance.
- Thử dùng nước súc miệng được chế cho miệng khô có chứa chất xylitol, như Biotene Dry Mouth Oral Rinse hoặc ACT Total Care Dry Mouth Rinse.
- Tránh sử dụng thuốc kháng histamin (antihistamin) và thuốc nghẹt mũi bán tự do ngoài quầy vì chúng có thể làm cho miệng khô hơn.
- Thở bằng mũi, không thở bằng miệng.
- Tăng thêm độ ẩm cho không khí vào ban đêm bằng máy tạo độ ẩm (humidifier).
Nước bọt rất quan trọng để duy trì sức khỏe răng miệng của bạn. Nếu thường xuyên bị khô miệng, theo các bước sau để bảo vệ sức khỏe răng miệng mà cũng có thể giúp cho tình trạng khô miệng:
- Tránh các loại thực phẩm và kẹo có đường và có acid vì chúng làm tăng nguy cơ sâu răng.
- Đánh răng bằng kem đánh răng có fluoride. Hỏi nha sĩ xem bạn có nên dùng kem đánh răng có chứa chất fluoride mua theo toa không.
- Súc miệng bằng nước súc chứa flouride hoặc bôi gel chứa flouride lên răng trước khi đi ngủ.
- Khám răng ít nhất hai lần mỗi năm để tìm và điều trị sâu răng hoặc các vấn đề răng miệng khác.
Nếu các bước này không làm bớt chứng khô miệng, nên nói chuyện với bác sĩ hoặc nha sĩ của bạn. Nguyên nhân có thể là một loại thuốc hoặc một bệnh khác. Thuốc là một trong những nguyên nhân thường thấy nhất của chứng khô miệng. Muốn hết chứng khô miệng, có thể cần ngừng uống thuốc hoặc thay đổi thuốc hoặc liều lượng của nó, hoặc giải quyết các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

2. Cái nào hiệu quả hơn: dùng chỉ nha khoa (floss) hay dùng máy xịt răng bằng nước?

Chỉ nha khoa thường được coi là công cụ hiệu quả nhất để làm sạch kẽ răng. Bạn cũng có thể dùng chỉ nha khoa để cạo hai bên của mỗi chiếc răng.
Máy xịt răng bằng nước là một máy dùng một luồng nước xịt vào răng. Máy này có thể giúp loại bỏ các mảnh thức ăn dính ở răng và có thể giúp làm giảm chảy máu và bệnh nướu răng. Nhưng nó không nên được dùng thay thế cho việc đánh răng và dùng chỉ nha khoa.

Nếu sợ chỉ nha khoa bị mắc kẹt trong răng, nên dùng loại có sáp (waxed). Nếu thấy khó sử dụng, nên dùng thanh giữ chỉ (floss holder). Các lựa chọn khác có thể bao gồm bàn chải đặc biệt, que nhỏ được chế biến để làm sạch giữa các răng.

3. Nên đánh răng lúc nào và thường xuyên ra sao?

Hiệp Hội Nha Khoa Hoa Kỳ khuyên nên đánh răng hai lần một ngày với kem đánh răng có fluoride.
Khi đánh răng, bạn giúp loại bỏ thức ăn và mảng bám - một lớp trắng dính bám trên răng của bạn và chứa vi khuẩn. Sau khi ăn một bữa ăn chính hoặc bữa ăn có chứa đường, các vi khuẩn trong mảng bám tạo ra acid tấn công men răng. Việc tấn công lặp đi lặp lại có thể phá vỡ lớp men răng và đưa đến sâu răng. Mảng bám răng không được tẩy sạch cũng có thể đóng cứng lại thành cao răng, làm cho khó khăn hơn để giữ cho răng sạch sẽ.
Khi lựa chọn thời điểm đánh răng, bạn nên xem xét lại cách ăn uống của bạn. Nếu bạn đã ăn hoặc uống một thực phẩm có acid, nên tránh đánh răng ngay lập tức. Acid làm suy yếu men răng khiến đánh răng quá sớm có thể làm tróc men răng. Nếu bạn biết rằng sẽ ăn hoặc uống một chất có acid, nên đánh răng trước.
Ngoài việc đánh răng, Hiệp Hội Nha Khoa Hoa Kỳ khuyên nên:
Dùng chỉ nha khoa hàng ngày

Uống nhiều nước, ăn uống lành mạnh và giới hạn các bữa ăn nhẹ
Thay bàn chải đánh răng mỗi 3- 4 tháng, hoặc sớm hơn nếu lông bàn chải trở nên không đều hoặc bị sờn
Khám nha khoa định kỳ thường xuyên

4. Kem đánh răng làm trắng có thực sự làm trắng răng không?
Kem đánh răng làm trắng có vẻ như có thể làm trắng răng một chút bằng cách loại bỏ vết bẩn trên bề mặt do uống cà phê hay hút thuốc. Tuy nhiên, thuốc đánh răng làm trắng không thể thay đổi màu sắc tự nhiên của răng hoặc làm sáng một vết nhơ đã ăn sâu xuống hơn bề mặt của răng.
Không giống như các sản phẩm làm trắng răng khác, kem đánh răng làm trắng không chứa chất peroxide. Để loại bỏ vết bẩn trên bề mặt, kem đánh răng làm trắng thường chứa:
Chất mài mòn đặc biệt làm bóng răng một cách nhẹ nhàng
Hóa chất giúp làm tan vết bẩn
Một số loại kem đánh răng làm trắng chứa chất hóa học blue covarine, là chất dính vào bề mặt của răng và tạo ra một ảo tưởng quang học có thể làm cho răng có vẻ bớt vàng.
Khi được sử dụng hai lần một ngày, kem đánh răng làm trắng có thể mất từ hai đến sáu tuần để làm cho răng trông trắng hơn. Kem đánh răng làm trắng có chứa covarine màu xanh có thể có tác dụng ngay lập tức. Mặc dù kem đánh răng làm trắng thường được chế biến để làm sạch thật tốt và giảm thiểu mài mòn men răng, nên theo đúng lời khuyên của nhà chế tạo.
Nếu bạn đang tìm mua kem đánh răng làm trắng, hãy tìm một thương hiệu có con dấu công nhận của một tổ chức nha khoa có uy tín chẳng hạn như Dấu Chứng Nhận của Hiệp Hội Nha Khoa Hoa Kỳ. Con dấu này công nhận kem này an toàn và hiệu quả trong việc loại bỏ vết bẩn trên bề mặt.
Nếu bạn không hài lòng với hiệu quả của kem đánh răng làm trắng, nên hỏi nha sĩ hoặc chuyên viên vệ sinh nha khoa về các lựa chọn làm trắng răng khác - chẳng hạn như sản phẩm tẩy trắng mua tự do hoặc sản phẩm chuyên nghiệp.